سیر تحول مفهومی قانون طبیعی از دوران ماقبل مدرن به دوران مدرن از مسائل مورد نظر فلاسفة حقوق است که ذیل تحولات فلسفی آغاز دوران مدرن بررسی می شود. قانون طبیعی در دوران مدرن، بر خلاف تصور بسیاری از نویسندگان، ادامة تلقی دوران باستان یا قرون وسطی نیست، بلکه در آغاز دوران جدید در عالم تفکر چنان چرخشی رخ داد که مفاهیم گوناگون انسانی و اجتماعی، از جمله قانون طبیعی تحت تأثیر فلسفة جدید غرب و اندیشة مؤ...

فرانظریه سیاسی پوزیتیویستی برپایة اصل وحدت روشی میان علوم، فروکاست موضوعات سیاسی را به طبیعی و در نتیجه مطالعة تجربی نظم‌ های علّی حاکم بر پدیدارهای آنها را مورد تأکید قرار می‌دهد.بر این اساس، عمل سیاسی به صورت تجربی تابع نظمی علّی تلقی شده و فرانظریه پوزتیویستی معطوف به تبیین و پیش‌بینی آن در قالب ساختار قیاسی نظریه علمی و الگوی قیاسی ـ قانون شناختی است. پوزیتیویسم با تأکید بر بی‌طرفی ارزشی و ضر...

چکیده: مسئله مورد بررسی در این پژوهش، بررسی فرآیند صدور فعل از انسان می باشد و اینکه چه مبادی و عوامل معرفتی و غیرمعرفتی ای در آن فرآیند دخیلند؟ انسان برای تحصیل اغراض طبیعی و غیر طبیعی خود، گریزی غیر از انجام یکسری از افعال ندارد.در تمام شئون زندگی انسان، «فعل» از جایگاه ویژه ای برخوردار است. چنین چشم اندازی از جایگاه فعل انسان در زندگی، و همچنین، جایگاه متعالی ملاصدرا در میان اندیشمندان اس...

از آنجا که رشد و تعالی یک جامعه بر اساس طرز فکر و فلسفه ?رایج آن است، شناخت درست و تبیین دقیق مکاتب فلسفه? اسلامی در عصر حاضر خدمت بزرگی به جامعه? اسلامی است. یکی از مکاتب فلسفی اصیل اسلامی ایرانی، فلسفه? اشراق است. از این رو تبیین و بررسی عوامل تاثیرگذار در پیدایش و شکل گیری مکتب فلسفی سهروردی به لحاظ معرفتی و غیر معرفتی بسیار حایز اهمیت است.

کتاب فهم علم اجتماعی در نقد رویکردهای پوزیتیویستی به علم اجتماعی و نیز رویکردهای تعین‌گروانه در علوم اجتماعی چه تعین‌گرایی زیست‌شناختی چه اجتماعی و چه روان‌شناختی خوب عمل می‌کند. تریگ، در ساحت واقع‌گرایی انتقادی، بسیاری از دوگانگی‌های رایج را به‌خوبی و به‌تفصیل به نقد می‌کشد و با نقد دوگانگی واقع‌گرایی خام/ ناواقع‌گرایی تلاش می‌کند در عین گذار از روش‌شناسی‌های خام پوزیتیویستی و واقع‌گرایان غیرا...

جابری در ریشه یابی علل عقب ماندگی دنیای عرب، گفتمان های دینی و اجزای معرفتی آن ها را مورد بررسی و نقد قرار می دهد و نقطة آغاز تعالی و انحطاط تمدن عربی - اسلامی را در عصر تدوین جست وجو می کند. عصری که اندیشه های اسلامی با محوریت متن قرآنی در قالب دستگاه های گوناگون معرفت اسلامی (معقولات دینی) در کنار نظام های معرفتی غیر اسلامی (نامعقول دینی) شکل گرفتند. در نظر جابری نظام های معرفتی درون زا که بر...

این مقاله حاصل مطالعه‏ای است در باب ماهیت رویکرد غالب بر جامعه یشناسی در ایران، که طبق فرضیة آغازین آن، سنت پوزیتیویستی است. مقاله با بررسی تجربی مقالات جامعه‏شناختی نامه علوم اجتماعی، رساله‏های کارشناسی ارشد جامعه‏شناسی و طرح‏های انجام شده در موسسة تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران سعی دارد این فرض را آزمون کند. در پایان آنچه حاصل می‏شود بیانگر غلبه تحقیقات پیمایشی کمّی است که خود در چارچوب رویکرد ...

سیر تحول مفهومی قانون طبیعی از دوران ماقبل مدرن به دوران مدرن از مسائل مورد نظر فلاسفة حقوق است که ذیل تحولات فلسفی آغاز دوران مدرن بررسی می‌شود. قانون طبیعی در دوران مدرن، بر خلاف تصور بسیاری از نویسندگان، ادامة تلقی دوران باستان یا قرون وسطی نیست، بلکه در آغاز دوران جدید در عالم تفکر چنان چرخشی رخ داد که مفاهیم گوناگون انسانی و اجتماعی، از جمله قانون طبیعی تحت تأثیر فلسفة جدید غرب و اندیشة مؤ...

چکیده یکی از مشخصات هر پارادایم علمی، موضع آن در قبال چیستی پدیده های اجتماعی و به تعبیر دقیق تر، ماهیت شناسی و هستی شناسی امور اجتماعی به مثابة یکی از پیش فرض های بنیادین علوم انسانی است. در این نوشتار، ضمن بازخوانی پاسخ سه پارادایم عمده در علوم انسانی به این پرسش، به پاسخ «پارادایم اجتهادی دانش دینی» (پادّ) پرداخته، آن را تحلیل و تبیین و ویژگی های آن در پرتو پارادایم های رقیب بیان می کنیم. ا...

زبان دین از موضوعات مهم پژوهشی در فلسفه دین به شمار می آید که یکی از محورهای اساسی آن مسئله شناختاری بودن زبان دین است. مروری بر مهم ترین رویکردهای زبان دینی معاصر در غرب، بررسی زمینه های فکری ـ دینی پیدایش این دیدگاه ها، تأمل در این که آیا همین دیدگاه ها بر متون دینی اسلامی (قرآن و سنت معصوم) نیز قابل انطباق است یا نه؟ مورد اهتمام این مقاله است.