در این مقاله، ابتدا مختصری دربارۀ پیشینۀ روایت شناسی بلاغی مطرح و اصطلاحات مهمّ نویسندۀ ضمنی، انواع مخاطبان، راوی نامعتبر، تنش، ناپایداری و ... از دیدگاه سه نسل از نظریه پردازان بلاغی تعریف شده است. سپس داستان کوتاه «درخت» اثر گلی ترقّی از مجموعۀ من هم چه گوارا هستم بازخوانی و تفسیر شده است. موضوع اصلی داستان، چرخۀ سوءاستفاده است که هر یک از شخصیّت ها به نوعی در آن دخیل هستند. هر یک از گروه های مخ...

از میان مجموعه داستان‌‌های کهنه و نو محمد‌علیجمالزاده، داستان «نمک گندیده» از نظر روایی و شیوة به‌کار‌گیری راوی، از ویژگی‌هایخاصی برخوردار است که با بهره‌گیری از نظریه‌های دو نظریه‌پرداز روایت‌گری، ژنت ووارهول، این ویژگی‌ها قابل بررسی و مطالعة بیشتر است. با توجه به‌ معیارهای ارائهشده توسط ژنت، راوی چند چهرة «نمک گندیده»، آنقدر تغییر سطح و فاصله می‌دهد که به گزارة وارهول و با توجه به ‌معیار‌های ...

صادق هدایت به عنوان نویسنده ای پیشرو در گستر? ادبیات داستانی معاصر، در خلق آثار خود همواره از بن مایه های روانکاوانه بهره برده است. در میان آثار او، بوف کور بیش از سایر آثارش از مباحث روانکاوی تأثیر پذیرفته است؛ به گونه ای که می توان آن را رمانواره ای روانکاوانه نامید. البته آنچه در تحلیل این داستان بیش از هر عاملی مهم است، عملکردهای «راوی» داستان و تباین شخصیت او با چهر? خود هدایت است.راوی به ...

این مقاله درصدد بررسی این مسأله است که «آیا می توان در کنار سایر راه های پی بردن به عدالت راوی مانند تعدیل علمای رجال، به اصالت عدالت نیز تمسّک کرد؟» هدف این تحقیق آن است که با بررسی یکی از راه های ممکن برای احراز عدالت راوی، زمینه برای احیای بسیاری از روایاتی که تنها به دلیل مجهول بودن راوی، حتی از سوی کسانی که معیار پذیرش روایت را وثاقت راوی دانسته اند، کنار نهاده شده است، فراهم گردد. برای پاس...

با مادرم همراه نام زندگینامۀ سیمین بهبهانی (1393- 1306) است که چندی پیش از مرگ او در سال (1391) منتشر شد. این نثر، روایتی چندصدایی یا چندآوایی است و سه نوع راوی و زاویۀ دید در متن آن حضور دارد. این راویان عبارتند از: راوی اوّل شخص، دوم شخص و سوّم شخص. حجم روایت راویان اوّل شخص و سوّم شخص در متن بیشتر است، امّا روایت دوم شخص یا من درونی راوی حضور گسترده‏تری دارد و در سرتاسر متن دیده می­شود. راوی در ا...

تصویر ارایه شده از سرزمین های تحت سلطه در نوشتههای نویسندگان غربی، همواره نظر‌ورزانه و یک جانبه بوده است. در این راستا، ارائ? تصویری صحیح از این سرزمین‌ها برای باز پس‌گیری عزت از دست رفت? بومیان، از اهداف ادبیات پسااستعماری است. رمان همه چیز فرو می‌پاشد اثر چینوآچبه تلاشی در این زمینه است. مقال? حاضر، با معرفی روایت‌شناسی پسااستعماری که به‌ پیوند عناصر روایت و مفاهیم پسا‌استعماری توجه دارد، به ...

هر رویداد یا داستانی را می توان به یکی از این سه روش بازگویی کرد: گونهء روایی گزارشگرانه (دانای کل) گونهء روایی با من راوی (اول شخص راوی) و، آخرین و جدیدترین روش، گونهء روایی با سوم شخص مفرد یا راوی شخصی. سه انگیزه باعث اهمیت و برتری رمان با ایستمان و وضعیت روایی شخصی شده است: خواست و تلاش نویسنده برای واقعی و بی طرف جلوه دادن داستان، نوآوری در فن روایت و سرانجام موضوع یا هشتهء تازه در ادبیات ی...

روایت در همۀ داستان های ادب فارسی حضور دارد؛ از این رو، مطالعه و بررسی آثار داستانی از منظر شکل خاص روایی آن ها، ارزش ها و هنرهای نهفته در این آثار را بهتر نمایان می سازد و براساس آن می توان توانمندی های داستان پرداز را در شکل دهی به نظام روایی اثر در راستای محتوای آن سنجید. مصیبت نامه آخرین مثنوی از مثنوی های سه گانه ی داستانی عطّار است. روایت لحظه های سلوک سالک فکرت در این مثنوی با داشتن شگرده...

دو ضمیر «من» و «ما» راویتگر رمان دا هستند. اگر چه نویسنده¬ی این داستان، چندان به شاخصه¬های از پیش تعیین شده¬ی انتخاب روایتگر اوّل شخص پایبند نیست و گهگاه زاویه¬ی دید روایت را به ناگاه تغییر می¬دهد، اما زاویه¬ی دید راویِ اوّل شخص، تا پایان داستان، وجه غالب روایتگری است. راوی در رمان دا، گاه از حدّ فردیّت فراتر می¬رود و از زاویه¬ی دید راوی «دانای کلّ شخصی» به روایت می¬پردازد تا چنین پنداشته شود که راوی...