جامعه ی ایران در دوران قاجار در نتیجه ی جنگ های ایران و روس، اعزام دانشجویان به غرب، رفت و آمدهای سفرا و سیاحان خارجی به ایران و برخورد آنان با نوع زندگی و معیشت مردم و همچنین آشنایی هر چه بیشتر مردم با افکار و اندیشه ها و حتی ظواهر زندگی غربیان، دستخوش تغییراتی شد که این دوره را از دوران قبل از خود متفاوت و متمایز نمود. آشنایی بیشتر ایرانیان با تحولات تمدن غرب، افکاری را در میان زنان که نیمی ا...

نقاشی ایران در طول دوره های مختلف تاریخی به مرور دستخوش تغییرات گشته است که این تغییرات بر اثر عوامل مختلفی چون عوامل اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگ جامعه، سلیقه پادشاهان و دیگر سفارش دهندگان آثار هنری، عوامل مذهبی و ارتباط با شرق دور و غرب صورت گرفته است. در دوره قاجار به سبب ارتباط با غرب، تمایل دربار به تجربه دنیای مدرن و اشتیاق جهان غرب به شناخت دنیای شرق، نوعی دوگانگی سنتی و مدرن در بسیاری...

اختلاف نظر بین دو مکتب فقهی اخباری و اصولی پیش از آن که در سده­13­هـ. ق به پایان رسد، از چالشی دنباله دار بین دو نحله از قرون 11و 12 شروع شده بود. در این روند پیوستگی های سببی و نسبی بین روحانیون اصولی به تقویت مقام مجتهدان و اتحاد آنها علیه دیدگاه روحانیون اخباری منجر شد. این مقاله تلاش دارد تا با پیگیری قرابت­های موجود بین علمای دینی و مطالعه موردی میرزا محمدباقر خوانساری به تحلیلی در باره عل...

هنر در حیطه فرهنگ و محیط اجتماعی، زائیده اندیشه است که در این میان هنر دوره قاجار نیز از تمایلات فکری و فرهنگی تأثیر می پذیرد. که درمیان هنرهای عهد قاجار نقاشی جایگاه ویژه ای بین درباریان داشته است.در واقع این هنر را می توان در دو طبقه بررسی کرد: نقاشان درباری نقاشان بازاری. نقاشان درباری کارهای مربوط به دربار از جمله دیوارنگاری ،نسخه آرایی ،پیکره نگاری و همچنین نقاشیهای لاکی و مینایی و شکل گی...

دو روزنامه «روح‌القدس» و «صوراسرافیل» در صف مقدم مبارزان راه آزادی و دفاع از مشروطیت قرار داشتند. انتشار روزنامه‌های روح‌القدس و صوراسرافیل از پیروزی انقلاب مشروطیت شروع‌ شد و تا کودتای محمدعلی شاه قاجار به طول انجامید. در این مدت تعداد 28 شماره روح‌القدس و 32 شماره صوراسرافیل منتشر شد که با در نظر گرفتن معیارهای لازم برای تشخیص سرمقاله از سایر مقاله‌ها تعداد 13 سرمقاله در روزنامه روح‌القدس و ت...

  شکل گیری احزاب و گروههای سیاسی در ایران به انقلاب مشروطیت باز میگردد.زمینه های پیدایش احزاب در ایران را باید در حوادث،جریانها،تشکلها و انجمنهای سیاسی پیش از مشروطیت جستجو کرد.انجمنهای سیاسی از دوره ناصرالدین شاه(حدو سال 1147ق)با تشکیل فراموشخانه توسط میرزا ملکم خان ناظم الدوله آغاز گزدید.هر چند در ابتدا ناصرالدین شاه اجازه فعالیت به ملکم خان و همکارانش داد ولی پس از مدتی جلوی فعالیت ان گرفته...

انتشار روزنامه ها در دورۀ قاجاریه باعث شد که بسیاری از مسائل اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و اداری و نیز ابعاد گوناگون زندگی مردم در ولایات مختلف انعکاس یابد و دست کم قشر باسواد از وضعیت شهرهای گوناگون مطلع شوند. در این میان روزنامه هایی چون وقایع اتفاقیه و دولت علیۀ ایران، اخبار گوناگونی را از اوضاع شهرها ارائه کرده اند و از آن جمله به ولایت کرمان پرداخته اند. کرمان پیش از مشروطه بنا به دلای...

کشور ایران در عصر قاجار، به علت ضعف در زمینه های مالی، اطلاعاتی و فناوری جهت انجام تحقیقات، اکتشافات و بهره برداری از منابع نفتی، چند سالی پس از فوران اولین چاه نفت در جهان، شاهد ورود کارشناسان خارجی، به منظور بهره برداری از این منبع سرشار بوده است. واگذاری امتیازهای نفتی، به عنوان نمره منفی برای شاهان قاجار در تاریخ معاصر ایران، ثبت گردیده است. با اعطای امتیازهای نفتی زیان هایی به عرصه اقتصادی...

یکی از موضوعاتی که در عصر قاجار در حوزه فرهنگ ایرانی امتداد پیدا کرده، موضوعات فلسفی و عرفانی بود. در عصر قاجار با توجّه به استقرار بیشتر عالمان در تهران، حلقه ای در عرصه اندیشه های فلسفی و عرفانی پدید آمد که آن را «مکتب تهران» نامیده اند؛ سرآمدان این مکتب فکری، آثار مختلفی را در موضوعات فلسفی و عرفانی پدید آورده اند که بیشتر آن ها به زبان فارسی است و با این کار نشان دادند که زبان فارسی همچنان ت...

ادبیات فارسی در دوران حکومت صد و بیست و پنج ساله قاجار یکی از بزرگترین تغییرات تاریخ خود را در برهه زمانی چند دهه ساله از سر گذراند. فعالیت ادبی در این دوران با (بازگشت) به سنت ها و شکلهای ادب کلاسیک فارسی آغاز شد. دیر نپایید که نارسایی های این سبک در انجام رسالتی که برای تحقق آن پیش گرفته شده بود آشکار گردید. این رسالت عبارت از تکلیفی بود که معمولاً زمان های متلاطم و پراستیز دربرابر ادبیات می ن...