داستان‌ها و اشعار مبتنی بر توصیف اعمال پهلوانی و بزرگی‌ها و افتخارات قومی را در تعریف سنتی، حماسه می‌گویند. شعر حماسی از جمله جریان­های عمدة شعر معاصر است که ویژگی­های حماسی آن متناسب با شرایط تاریخی دگرگون شده است. در این پژوهش برای توصیف حماسه، متناسب با نیازهای بیانی تازه، ابتدا به روند تطور تعریف حماسه تا دوره‌ء معاصر اشاره شده و سپس نمودهای حماسی در شعرهای سیاوش کسرایی کاویده می­شود. در ای...

ادبیات عصاره ی فرهنگ و تبلور نگرش جمعی یک قوم به زمان می باشد که به صورت مکتوب یا شفاهی تصویر می گردد، اما یکی از وجوهی که در ادبیات معاصر نادیده گرفته شده است، توجه به پیوندهای ادبیات داستانی معاصر با جریان های سیاسی روزگار آن است. پسااستعماری درگیر تأثیرات استعمار و عملکرد آن بر فرهنگ ها ورسوم و جوامع استعمار زده است. در این تحقیق رمان های معروف «همسایه» های احمد محمود و داستان بلند (ذاکرة ال...

پروفسور دانیل سیمون اویچ کمیسروف از شخصیت های مشهور ایران شناسی در اتحاد جماهیر شوروی سابق و جهان است که در تحقیق و انتشار ادب و فرهنگ فارسی به ویژه ادبیات معاصر ایران سهم شایانی دارد. کمیسروف دربارۀ ادبیات نوین ایرانی در دهه های ۳۰-۷۰ میلادی پژوهش های ارزشمندی انجام داد که ازطرف ایران شناسان بزرگ اروپا مورد توجه قرار گرفت. «پژوهش در تاریخ نثر داستانی معاصر ایران» عنوان نخستین رسالۀ کمیسروف است...

 پرسش­های فلسفی از دیرباز و از روزگار رودکی و فردوسی تا دوره­ی معاصر در شعر فارسی دیده می­شود. با این حال، بارزترین جلوه­ی آن را در رباعیّات فیلسوف شاعر، خیّام نیشابوری می­توان دید. این پرسش­ها که همواره برای بشر مطرح بوده، غالباً درباره­ی فلسفه­ی آفرینش، حیات و مرگ است و این که انسان از کجا و برای چه آمده و به کجا خواهد رفت. در میان شاعران معاصر، تأمّلات خیّامی از جمله پرسش­های فلسفی، در شعر مهدی ا...

تشعب و گوناگونی علوم و فنون در روزگار معاصر سبب گردیده است که ارتباط و پیوستگی شاخه‌های دانش بشری کمتر مورد عنایت صاحب‌نظران قرار گیرد؛البته پیدایش رشته‌های ترکیبی و نیز گسترش فلسفه علم در حقیقت، تلاشی است برای یافتن رشته‌های پیوند و تناسب میان انواع علوم و فنون. مقاله‌ی حاضر درصدد است تا نوعی مفاهمه و تطبیق میان«شعر»و«فلسفه» برقرار کند و مبانی، روشها و اهداف این دو شاخه مهم دانش بشر را با یک‌د...

 شاعران افزون بر نام و شهرت خویش،نامی شعری برای خود برمی گزینند و شعر خود را با آن نشان دار می کنند.این نام شعری را تخلص می گویند. تخلص،پدیده ای کهن است،ولی تا روزگار ما ماندگار مانده است و هنوز شاعران از آن سود می برند.شایسته است این پدیده آشنا با نگاهی نو بررسی و موضوع آن از دیدی روان شناختی و جامعه شناختی کاویده شود. در این مقاله،درباره چگونگی گزینش تخلص،خاستگاه و پیشینه آن،تخلص های دوگانه...

از قرن هفتم و هشتم (ه.ق) که دوران طلائی غزل فارسی است، شاعری را نمی توان یافت که در سرودن غزل تحت تأثیر آن دوره نبوده باشد. غزل در دوره ی معاصر نیزکم وبیش متأثر از همان دوره است. بررسی غزل های امیر هوشنگ ابتهاج (هـ ا. سایه) که از غزل سرایان بنام روزگار ماست از جهت تأثیرپذیری از حافظ موضوع این مقاله است. این بررسی از چند جنبه صورت گرفته است: ا- تأثیر ترکیبات و عبارات حافظ در غزل سایه 2- تأثیر مض...