این مقاله مفهوم «خرد» را می‌کاود و آن را در دو دین یهودی و زردشتی با تکیه بر عهد عتیق و گاهان بررسی می‌کند. در عهد عتیق در سه کتاب سِفر تکوین مخلوقات، داستانایوبو نیز امثالسلیمان به موضوع خرد برمی‌خوریم، اما در گاهان شواهد بیشتری درباره خرد وجود دارد تا نگرش زردشتیان در این موضوع را برای ما روشن کند. با در کنار هم قراردادن این شواهدِ متنی در باب مفهومی واحد (خر...

فلسفهآفرینش انسان، عبادت خداوند است و از کهن ترین عبادات مشترکهمهادیان، قربانی است. در قرآن کریم قربانی از زمان حضرت آدم شروع شده است و به صورت یکی از واجبات دینی و جزء مناسک حج به شمار می رود. چگونگی حیوان مورد نظر و شرایط ذبح شرعی در قرآن بیان شده است. در ایران باستان نیز قربانی از قبل و در زمان زردشت وجود داشت و بعد از آن ممنوع شد و بیشتر به صورت پیشکشی مطرح شده است. در اوستا از افراد زیادی ...

دوره ساسانی، از مهمترین دوره های تاریخی در ایران پیش از اسلام است؛ به همین سبب آثار هنری به جا مانده از این دوره نیز در مطالعات تاریخ هنر دارای اهمیت خاصی هستند. فلزکاری، یکی از شاخه های مهم هنری در این دوره به شمار می آید که آثار متعددی نیز از آن به جا مانده است. آثار فلزی ساسانیان را میتوان بر اساس شکل ظروف و نیز نقوش روی آن تقسیم بندی کرد. این مقاله، به آن دسته از ظروف فلزی ساسانی خواهد پردا...

چکیده ندارد.

متن اوستایی زامیاد یشت از دو بخش تشکیل شده است. بخش نخست این یشت به معرفی کوه­های اساطیری اختصاص دارد، درحالی­که بخش دوم و مفصل­تر آن در خصوص ستایش فرّ است و به کیان­یسن مشهور است. تحلیل­های متنی و زبان­شناختی نشان می­دهد که در ابتدا هر کدام از این دو بخش از یکدیگر مستقل بوده­اند. چه توضیحی برای ادغام دو بخش جغرافیای اساطیری و سیاسی را در یک قالب واحد وجود دارد؟ مقالۀ پیش رو با این پیش فرض که فرّ...

دوره ساسانی، از مهمترین دوره های تاریخی در ایران پیش از اسلام است؛ به همین سبب آثار هنری به جا مانده از این دوره نیز در مطالعات تاریخ هنر دارای اهمیت خاصی هستند. فلزکاری، یکی از شاخه های مهم هنری در این دوره به شمار می آید که آثار متعددی نیز از آن به جا مانده است. آثار فلزی ساسانیان را میتوان بر اساس شکل ظروف و نیز نقوش روی آن تقسیم بندی کرد. این مقاله، به آن دسته از ظروف فلزی ساسانی خواهد پردا...

این مقاله به فرایند ورود اجباری یا اختیاری اسلام به شهر قم می­پردازد و در صدد است از یک سو نظریۀ پذیرش اجباری اسلام توسط اهالی قم را رد نماید و از سوی دیگر ایدۀ پذیرش آسان و از سرآگاهی اسلام از سوی قمی­ها را نقد کند. در این نوشته نکته­های زیر بررسی شده است: الف) قمی‌ها مقاومت‌های سختی در برابر عرب‌ها از خود نشان دادند، لیکن این بدان معنا نیست که اسلام نیز به زور و اکراه وارد فرهنگ مردم قم شد. ب...

یکی از آیین های باستانی که ظاهراً در اواخر دوره هخامنشی از بطن دین زردشتی منشعب شده، آیین زروانی است. در این عصر، گروهی از زردشتیان با تأمل در دو مینوی نخستین؛ یعنی اهورامزدا و اهریمن به این باور دست یافتند که باید این دو را پدری باشد؛ بنابراین به ایزد زروان به عنوانِ پدر دو مینو نگریستند و زروان را زاینده آن دو پنداشتند که این اسطوره می تواند گذارِ جامعه ایران از زن سروری به مردسالاری را در ذهن ت...

مقاله حاضر در خصوص یکی از کتیبه های خصوصی به خط و زبان پهلوی ساسانی در هند است. کتیبه های دوره ساسانی به دو گروه قابل تقسیم هستند. یکی کتیبه های سلطنتی و بزرگان به الفبای کتیبه ای یا منفصل که بیشتر مربوط به نیمه نخست شاهنشاهی ساسانی هستند و گروه دیگر کتیبه های خصوصی، مزارنوشته و وقفی و یادگارنوشته، که به خط پهلوی ساسانی متصل نوشته شده اند و مربوط به اواخر دوره ساسانی و سده های نخستین اسلامی در ...