چکیده سنت الهی بر آن تعلق گرفته است که تدبیر امور هستی، به وسیله وسائطی انجام گیرد. از سویی در جهان بینی اسلامی هیچ موجودی نقش مستقلی در آفرینش ندارد و نقش هر موجودی، به صورت واسطه و مجرا واقع شدن برای مشیت و اراده بالغه الهی است. گروهی از مخلوقات که به عنوان واسطه در تدبیر عالم هستی، نقش آفرینی می کنند؛ فرشتگان هستند. با توجه به این که فرشتگان موجودات نامحسوسی هستند که رویت آن ها برای انس...

مقاله حاضر، پس از معرفی تعدادی از فرمان هائی که از طرف شاهان صفوی صادر و بر روی سنگ نوشته و در انظار عمومی به نمایش گذاشته شده است، به معرفی چهار نمونه از فرمان های شاه عباس در مسجد شاه اصفهان، مسجد میرعماد کاشان، مسجد جامع اردستان و مسجد جامع دماوند می پردازد. نتایج بررسی نشان می دهد که شاهان صفوی، این فرمان ها را بنا بر اهداف مختلف و با موضوعات متعدد صادر کرده اند. موضوعات مطرح شده در این فرم...

حضرت علی(ع) یکی از پر بسامدترین مضامین تصویرسازی در نگارگری ایران بوده است، با این همه شمایل حضرت در نسخه نگاره های دوره های مختلف، یکسان به تصویر در نیامده است. با توجه به اینکه حضرت علی(ع) با ویژگی ها و صفات پسندیده متعددی شناخته می شود و روایت های گوناگونی پیرامون زندگی و شخصیت آن بزرگوار، در اسلام به خصوص شیعه (اثنی عشری) مطرح شده، هدف اصلی این مقاله، بررسی شمایل نگاری حضرت علی(ع) در نگارگر...

به منظور تحقیق و پژوهش در تاریخ اجتماعی شیعه در عصر سلجوقی با بهره گیری از منابع قدیم و جدید ابتدا بررسی پیشینه ای از قوم ترک تبار سلجوقی صورت گرفته که در اوایل پنجم هجری پس از درگیریهای نظامی متعدد با سلطان مسعود غزنوی در سال 431 هـ.ق سلسله سلاجقه را در ایران تأسیس کردند. اشاره به برخی آداب و رسوم آنها و شرح حال سه تن از سلاطین نخستین این سلسله جهت روشن شدن شرایط سیاسی اجتماعی آن دوران برای شی...

چکیده : توماس هابز مهمترین نظریه پرداز دولت در غرب «تربیت سیاسی» را برای حفظ «دستگاه قدرت» اجتناب ناپذیر می داند و عمدتا بر تکالیف و وظایف مدنی شهروندان در قبال نظام سیاسی حاکم تاکید می ورزد ، اما در اندیشه سیاسی شیعه مبانی و اصول خاصی هستند که علاوه بر تکالیف شهروندان در مقابل نظام سیاسی بر وظایف انسان در مقابل نظام حاکمیت الهی هم تاکید می کند.پرسش این است که مبانی و اصول حاکم بر تربیت س...

میرزا قاسم فرزند میرزا محسن تبریزی معروف به زاهد از سخنوران و شاعران نیمه ی دوم سده ی یازدهم هجری است که در عهد شاه سلیمان صفوی در اصفهان زندگی می­کرده است. تاریخ دقیق ولادت او روشن نیست. نسخه ی خطی کلیات دیوان او شامل: غزلیات، قصاید، رباعیات، مثنوی سفینه النجات و منشآت می باشد. میرزا طاهر نصرآبادی که از معاصران وی بوده شرح حال و آثار او را در تذکره­ی خویش آورده است. از اشعاری که در مدح و منقبت...

آگاهی از جغرافیای انسانی گروه­های مذهبی، می­تواند به شناخت ترکیب جمعیت، ظرفیت های اندیشه ­ای و توان مدیریتی بزرگان آن مذهب برای گسترش باورهای خود کمک کند. مذهب شیعه که از آغاز اسلام به تدریج در ایران هوادارانی یافته بود، در دوره سلجوقیان در مناطق قابل توجهی از ایران گسترش یافت. این نکته با توجه به تعصب مذهبی سلجوقیان، بسیار قابل توجه است. محور اصلی این مقاله، شناسایی مراکز جمعیتی با اکثریت و یا...

میرزا قاسم فرزند میرزا محسن تبریزی معروف به زاهد از سخنوران و شاعران نیمه ی دوم سده ی یازدهم هجری است که در عهد شاه سلیمان صفوی در اصفهان زندگی می­کرده است. تاریخ دقیق ولادت او روشن نیست. نسخه ی خطی کلیات دیوان او شامل: غزلیات، قصاید، رباعیات، مثنوی سفینه النجات و منشآت می باشد. میرزا طاهر نصرآبادی که از معاصران وی بوده شرح حال و آثار او را در تذکره­ی خویش آورده است. از اشعاری که در مدح و منقبت...

مسئلة خلافت (جانشینی پیامبر صلی الله علیه و آله) بعد از ارتحال رسول الله مورد اختلاف صحابه قرار گرفت. جمعی از آنان، یعنی اهل سنّت،  امامت را تابع انتخاب دانسته و آن را  امری  فقهی می دانند که به خود مسلمانان واگذار شده است و جمعی دیگر، یعنی شیعیان ، قائل به نص و انتصاب امامت شده  و آن را از مسائل کلامی دانسته اند. مؤلف در این مقاله سعی کرده با دلایل عقلی و نقلی، کلامی بودن آن را اثبات کند و این ...

هر یک از مکاتب اقصادی بر جهان­بینی خاصی متکی هستند و هر جهان­بینی­ای، سازوکارهای علّی خاصی را برای توجیهِ تغییراتِ اجتماعی و اقتصادی مفروض می­دارد و بر آن مبنا دستوراتی صادر می­کند. این مقاله در ابتدا با استفاده از رویکرد چند سطحی و با تکیه بر پیشرفت های اخیر در نظریه­ی پیچیدگی، بینِ هستی­شناسی دو جریانِ ارتودکس و هترودکس اقتصادی در باب طبیعتِ گذارهای اجتماعی و اقتصادی داوری و مصالحه ایجاد می کند. در...