دستورنویسی زبان ها ازدیدگاه های مختلفی انجام گرفته است. یکی ازاین دیدگاه ها رده شناسی است که براساس معیارها و ویژگی های خاص، زبان ها را در رده های مختلف قرار می دهد. این طبقه بندی دربخش های مختلف دستور یعنی واج شناسی، صرف، نحو و معناشناسی انجام می گیرد. آنچه در این مقاله به آن پرداخته می شود توصیف رده شناختی ساختمان فعل در گویش جرقویه است که هدف آن فقط تعیین ردة صرفی و نحوی این گویش بر اساس برخ...

هدف این تحقیق بررسی صرفی و نحوی ضمیر و فعل در دو فصل پایانی کتاب وزیدگی های زادسپرم به منظور آشکارسازی ویژگی های سبکی نویسنده ی کتاب است. موارد صرفی و نحوی بررسی شده بر پایه ی کتاب دستور تاریخی زبان فارسی دکتر محسن ابوالقاسمی بوده است. برای این منظور، ابتدا متن پهلوی و آوانویسی و ترجمه براساس کتاب وزیدگی های زادسپرم پژوهش دکتر محمد تقی راشد محصل انتخاب شد. سپس، یادداشت برداری مربوط به ضمیر و ف...

گوناگونی زبان شناختی محیط های طبیعی ـ اجتماعی منعکس کننده شباهت ها و تفاوت های نگرش جامعه های زبانی مختلف به پدیده های طبیعی است و برآمده از شناخت، نیازها، فرهنگ و عوامل زیست محیطی و انسانی است. واژگان، مقوله بندی، و طبقه بندی   در هر زبانی در تعامل با محیط طبیعی آن زبان به شیوه ای متفاوت عمل می کنند. در این راستا، زبان شناسی زیست محیطی از دهه ١٩٩٠ به عنوان یکی از گرایش های کاربردی در مطالعات ز...

نزول قرآن کریم، تأثیرهای فراوانی بر جامعه بشری و به ویژه بر مناطق عربی از نظر فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، نظامی و... بر جای گذاشت. یکی از آن ها، تأثیر قرآن بر زبان عربی است. در این مقاله، پنج مورد از تأثیرهای قرآن بر زبان عربی مورد بررسی قرار می گیرد که عبارت است از: - تنسیق زبان عربی و اتّحاد لهجه های مختلف آن با ترویج و تسلیط لهجة قبیلة قریش و در انزوا قرار دادن لهجه های قبایل دیگر. - طرح مباحث...

چکیده گویش شناسی یکی از شاخه های علم زبان شناسی است که به مطالعه ی گویش های مختلف از دیدگاه واج شناسی، صرف، نحو و واژگان می پردازد. در واقع گویش را می توان به عنوان زیر شاخه ای از زبان قلمداد نمود که دارای نکات اشتراک و افتراق متعددی با زبان مادری خود می باشد. گویش بوشهری نیز به عنوان یکی از شاخه های زبان فارسی قلمداد می گردد که در شهرستان بوشهر از توابع استان بوشهر گفتگو می شود و دارای زبا...

علم معانی - به عنوان یکی از شاخه های بلاغت اسلامی- علاوه بر پیشینه مشترک، در بسیاری از زمینه ها و مباحث دیگر نیز با دانش زبان شناسی و به تبع آن نظریه های نقد ادبی معاصر مشابهت های فراوانی دارد. یاکوبسن  یکی از نظریه پردازان حوزه زبان و زبان شناسی است که دیدگاه های وی در بررسی نقش های شش گانه زبان بسیار شبیه به نکات مطرح شده در مبحث «مقتضای حال و مقام» و «خبر» و «انشاء» در علم معانی است. وی شش ج...

واحدهای زبانی در ساختار زبان روسی، با قرار گرفتن در یک نظام مرتبه‌ای، سطوح مختلفی از سلسله مراتب را تشکیل می‌دهند. این سطوح عبارتند از «سطح واج»، «سطح‌ تکواژ»، «سطح واژه»، «سطح کلام». موضوع اصلی مطالعات علم صرف و علم نحو به ترتیب، سطح واژه و سطح کلام‌اند. در زبان‌شناسی روسی، این دو حوزة مطالعاتی از دیر باز به شکل سنتی دستور زبان نامیده می‌شوند. بررسی آثار و تحولات علمی و پژوهشی در زمینة علم صرف...

گویش‌های ایرانی با فراوانی بسیار، در پهنه جغرافیایی وسیعی گسترده‌اند و در طول زمان، همچون زبان فارسی تحول بسیار داشته‌اند. بررسی این گویش‌ها، علاوه بر شناخت  پیوندهای فرهنگی جوامع زبانی ایران ، برای درک ناشناخته‌های زبانی نیز، راهگشایند. این مقاله به دو بخش تقسیم می‌گردد. هدف از بخش نخست،  مقایسه شیوه تقسیم بندی موضوعات زبانشناسی، در سه کتاب زبان فارسی متوسطه قدیم، با کتاب های نگارش متوسطه دوره...

این مقاله با هدف معرفی دو ایران شناس برجسته، آلبرت خروموف و میخائیل اندری اف، و آثار آن ها به نگارش درآمده است. آلبرت خروموف (۱۹۳۰-۱۹۸۷م) در نوگراد روسیه دیده به جهان گشود و بعد از اتمام تحصیلات به شهر دوشنبه آمد و تمام عمر خود را صرف پژوهش در گروه زبان های ایرانی کرد. عمدۀ فعالیت های خروموف پژوهش در زبان ها و گویش های ایرانی ازجمله یغنابی و سغدی، زبان ها و گویش های پامیر، زبان های شرقی ایرانی،...

در پژوهش حاضر به بررسی ساختار تصریفی کلمه در قرن چهارم (پنجم) و مقایس? آن با ساختار کلمه در فارسی امروز می‏پردازیم. با تکیه بر « تاریخ بیهقی» به عنوان نماینده‏ای از متون قرن چهارم (پنجم) برای هر یک از انواع کلمه ساختار تصریفی مشخصی را ترسیم می‏کنیم. در این پژوهش وندهای تصریفی مربوط به هر یک از انواع کلمه در قرن چهارم (پنجم) هجری استخراج و بر اساس توزیع و رفتار آنها در ساختمان کلمه ساختار تصریفی...