شناخت وجوه زیبایی شناختی قرآن، موجب می شود تا مخاطب با هر سطح تفکر و تخصص برداشتی در جهت بارورتر شدن تفکرش در مفاهیم و آیات قرآنی داشته باشد و دریافت زیبایی شناسی ضمایر در آیات با توجه به ملاک هایی که در زمینه نحو و بلاغت و تفسیر و نقد وجود دارد صورت میگیرد که یکی از مسائل مهمی که در فهم دقیق قرآن نقش بسیار مهمی دارد، تعیین مرجع ضمایر است.

قرآن کریم، آخرین کتاب آسمانی که بر پیامبر خدا نازل شد و از همان آغاز نزول، بحث تبیین و بررسی آیات آغاز شد که شخص پیامبر (ص) اولین مفسر قرآن بودند. برخی از آیات قرآن از مقتضای ظاهر خارج شده و دارای معانی ثانویه گردیده است. یکی از این موارد خروج از مقتضای ظاهر، ضمایر هستند که سبب اختلاف بین مفسرین شده است و آراء و اقوال گوناگونی پیرامون آن آمده است. هدف این است که ابتدا به کارکردهای ضمایر که شا...

اندیشمندان علوم انسانی سنگ بنای تفکرات خویش را بر تعریف انسان گذاشته و آثار خود را بر بنیان این شناسایی بنا کرده اند. چگونگی نگرش آن ها به انسان مسیر اندیشه شان را تعیین می کند. ابتدا باور بر این بود که ناخودآگاه «من» دیگری است که در وجود هر انسانی قرار دارد. در قرن هفدهم لایبنیز (leixniz) در اعتراض به دکارت(descates) عملکرد ناخودآگاه را در برابر ضمیر خودآگاه قرار داد. او اظهار داشت که هر آنچه ...

متنِ داستانی، علاوه بر القای حال وهوای جهانی موهوم، تناسبی را نیز میانِ آن جهانِ خیالی و جهانِ واقع برمی انگیزد. انگییِ این گونه مناسباتِ هستی شناختی میان جهان داستان و زیست جهانِ پیرامونِ خواننده را در این جا به «بافت وابستگیِ گفتمانِ روایی» تعبی ام و برای تبییی یی از نشانه هاییِ برجسته اش - یعنی ضمیر دوم شخص ـ پرداخته ام. در آغاز این راه، پاره ای از مفاهیمِ روایت شناختیِ لازم برای تشریح بافت وابستگیِ داستا...

اختلاف در مرجع ضمیر «فأنساه» در آیه 42 یوسف این آیه را به یکی از آیات چالش برانگیز در حوزه تفسیر و کلام مبدل کرده است. در تفاسیر روایی با استناد به انبوهی از احادیث، حضرت یوسف× مرجع ضمیر دانسته شده و درخواست وی خطایی به‌شمار آمده که موجب زدوده شدن یاد پروردگار از دل وی گردیده است. در مقابل گروهی از مفسران با استناد به سایر آیات، مرجع ضمیر را به زندانیِ در شرف آزادی بازگردانده‌اند. بدین‌سان شیطان...

مسندالیه یکی از اجزای جملات اخباری و بخشی از کلام است که مسند به آن نسبت داده می­شود. مسندالیه دارای احوالی است و این احوال حسب اقتضای بلاغی متن، بر مسندالیه وارد می شود، گاهی به اقتضا حذف و گاهی ذکر می شود؛ گاهی تنها و آزاد و به صورت یک گروه تک هسته ذکر می شود و گاهی مقید و به صورت گروهی با وابسته و یا وابسته هایی در کلام با مسند همراه می شود. مسندالیه بعضی اوقات به صورت شناس و معرفه و گاه به ...

رساله حاضر براساس نظریه حاکمیت و مرجع گزینی نگاشته شده که چامسکی آنرا در سال 1981 ارائه کرد. البته تاکید اصلی بر نیمه دوم این نظریه، یعنی مرجع گزینی بوده اما دیگر زیر نظریه های مرتبط با این نظریه نیز به اجمال مورد بررسی قرار گرفته اند. نظریه مرجع گزینی دارای سه اصل است که این سه اصل به سه طبقه واژگانی مربوط می شوند: ضمایر انعکاسی - متقابل، ضمایر شخصی و عبارات ارجاعی. در این رساله کارآیی این اصو...

هرچند ضمیر نسبت به انواع دیگر کلمه مانند صفت، قید، فعل، اسم و مقوله های دیگر، تنوع کمتری دارد اما باز می تواند یکی از مهم ترین انواع کلمه باشد که شاعر با آن رفتارهای ویژه ای داشته باشد و محملی برای خلاقیت ها و مقاصد شاعرانۀ خود قرار دهد. هدف این مقاله بررسی خلاقیت های شاعرانه در عرصۀ ضمیر و کارکردهای هنری آن در شعر با تأکید بر اشعار شاملو است که با روش توصیفی ـ تحلیلی به این موضوع پرداخته است. ...

یکی از اصول اساسی و مهم عرفان، پنهان کردن راز یار و دم فرو بستن از بیان اسرار شهود و دیدار است و عجیب آنکه حرارت و شور این دیدار آنقدر قوی است که زبان عارف را بی اختیار به جنبش در می آورد و از زبان او راز می گوید. این حالت فقط وقتی پدید می آید که عارف کاملاً خود را مخلوع الاراده کرده باشد و نه تنها زبان که حتی درون خود را هم خاموش کرده باشد. این خاموشی سه مرحله دارد: مرحله نخست وقتی است که زبان ...

فروید در اثارش به انسان ها و ذات انسانی ها می پردازد و معتقد است انسان در تمام لحظه های زندگیش تحت تاثیر ضمیر ناخوداگاهش است و این ضمیر تاثیر بسیاری بر شخصیت انسان ها دارد . پل سارتر نیز این ضمیر ناخوداگاه را در کتاب هایش به تصویر می کشد تا جایی که ازو ی به عنوان از پیشگامان اصلی اگزیستانسیلیت در این عرصه یاد می شود.