محدودیت‌های ساخت و ساز شهری در قالب ضوابط و مقررات با هدف کنترل توسعة کالبدی شهر، محصول طرح‌ها و اسناد توسعه شهر محسوب می‌شوند. در واقع مقررات و ضوابط ساخت و ساز در کلانشهری همچون تهران، ابزار اجرای طرح‌های توسعه شهری بوده و فرآیند توسعه در پروژه‌های شهری کوتاه مدت و برنامة بلندمدت توسعه از طریق این قوانین و ضوابط هدایت می‌شود. لذا نحوة اجرای این ضوابط و مقررات عامل تعیین کننده‌ای در تحقق اهداف...

امروزه، موضوع مکان یابی توسعة آتی شهر مورد توجه برنامه ریزان شهری قرار گرفته است. در سال های اخیر، تغییر شدید کاربری اراضی شهری بر اثر رشد بی برنامة شهرها با توجه به موقعیت مناسب و ارزش بالای زمین به علت حاصل خیزی برای فعالیت های کشاورزی باعث شده است تا تعیین اراضی مناسب در محدوده های شهری از دغدغه های پژوهشگران و متولّیان امور شهری باشد. بنابراین، هدف مقالة حاضر مشخص کردن اراضی مناسب توسعة شهری...

در این تحقیق عوامل فرهنگی مؤثر بر مدیریت توسعة پایدار در شهر تهران بررسی شده است. به این منظور ابتدا مفاهیم کلیدی تحقیق از ابعاد مختلف بررسی شد که عبارت اند از فرهنگ، توسعه، توسعة پایدار، مدیریت توسعة پایدار و مدیریت شهری. در مرحلة بعد، مطالعات تطبیقی به منظور بررسی تجارب توسعة فرهنگی در کشورها و مدل های موجود مدیریت توسعة پایدار دربردارندة فرهنگ، انجام شده است. سپس، بر اساس آن شاخص ها فرضیه ها...

طرح مسأله: انتقادات واردشده به مدرنیسم در شهرسازی به پدیدآمدن رویکردهای مبتنی بر پست‌مدرنیسم و پیرو آن رویکردهای زیست‌محیطی و توسعة پایدار شهری منجر شد. توسعة حمل‌ونقل‌محور (TOD)، یکی از مصادیق توسعة پایدار شهری است که هدف اصلی آن، حل معضلات ترافیکی شهرها مبتنی بر برنامه‌ریزی کاربری اراضی و گسترش حمل‌ونقل عمومی است. در طرح جامع جدید شهر تبریز علاوه بر هستة مرکزی شهر، دو هستة فر...

رشد ناموزون، گسترش افقی و پراکنده رویی­ در شهرها، از جمله مسائل و موضوع های مهم در سطح جهانی و شهرهای امروزی است که سبب تخریب و از بین­رفتن باغ ها و زمین های کشاورزی اطراف شهرها و تبعات منفی دیگری شده و اهمیت هدایت آگاهانه و کنترل گسترش شهرها را دوچندان کرده است. هدف اصلی این پژوهش، بررسی چگونگی توسعة فیزیکی شهر ارومیه در چندین دهة اخیر است. بدین­ترتیب، مشخص می شود آیا این توسعه در راستای رسیدن...

تحلیل و ارزیابی تناسب زمین برای توسعة کالبدی شهرها یکی از دلمشغولی‌های اصلی جغرافیدانان و برنامه‌ریزان شهری است. در شرایطی که در اغلب شهرها توسعة کالبدی روندی سریع و فزاینده دارد، شناخت و مکان یابی اراضی مناسب برای توسعة کالبدی شهرها بسیار ضروری می‌باشد. تحلیل تناسب زمین برای گسترش شهرها فرآیندی است که به ارزیابی همزمان چندین معیار یا متغیّر مختلف نیاز دارد. در این مقاله با استفاده از روش ترکیب ...

سرزمین، منبعی محدود و آسیب­پذیر است، اما اگر از سودمندی­های آن به‌درستی استفاده شود، این منبع، ابدی و قابل تجدید خواهد بود. برای بهره‌برداری از سرزمین، با صرفة اقتصادی و مستمر باید روند بهره‌برداری را در چارچوبی برنامه­ریزی‌شده به نام طرح مدیریت اجرا کرد. چنین تفکری، مقدمه­ای برای آمایش سرزمین یا برنامه­ریزی برای استفاده از اراضی شده است. ایجاد و به­کار­گیری سامانه­های اطلاعات جغرافیای (GIS)، د...

شهرها نیازمند سیاستگذاری و برنامه‌ریزی برای توسعه هستند. طرح‌های توسعۀ شهری مانند طرح جامع، مهم‌ترین ابزارهای اجرای سیاست‌ها و برنامه‌‌ها به‌‌شمار می‌‌روند. اجرای مؤثر این طرح، نیازمند اسناد بالادستی مانند طرح آمایش سرزمین، سیاستگذاری بهتر در برنامه‌های توسعة کلان، مدیریت شهری کارآمد و مشارکت مردم است. در این مقاله، برای تحلیل تحولات شهری در ایران، از نظریة شهرنشینی وابسته استفاده شده است و با ...

امروزه شهرها، بویژه شهرهای بزرگ با مشکلات فراوانی از جمله آلودگی هوا، آلودگی صوتی و ... مواجه هستند. از این رو انسان شهرنشین و آگاه عصر حاضر به گونه ای آگاهانه به پارک ها و تفرجگاههای شهری روی می آورد تا لحظاتی دور از هیاهوی شهرها و غوغاهای درون آن، به سر برد. بر این اساس، توجه به پارک ها و فضاهای سبز شهری و شناخت نارسایی های فضایی آنها، به منظور استفادة مطلوب شهروندان حایز اهمیت فراوانی است. ه...

شهر محصول روابط و مناسبات پیچیدة اقتصادی و اجتماعی است و ناهمگونی­های فضایی آن بازتاب فرایندهای درهم­بافتة فرهنگی- اجتماعی و سیاسی- اقتصادی در طی تاریخ در بستر طبیعت بوده است. هدف این مقاله، بررسی چگونگی ناهمگونی­های فضایی بین مناطق 22 گانة کلان شهر تهران است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی است. برای شناخت سطوح توسعة مناطق شهر تهران از 31 شاخص در قالب 7 معیار اصلی استفاده شد. با بهره گیری از مدل ahp ...