بررسی و درک چگونگی پیدایش و گسترش شیوه­های ثبت و ضبط اطلاعات در جوامع انسانی پیش از تاریخ، همواره در مطالعات باستان­شناسی حائز اهمیت بوده است. چنین مطالعاتی از آن رو ارزشمند است که مراحل نخستین استفاده از سامانۀ حسابداری و نظام شمارشی را بررسی می­کند که متعاقباً در عصر شهرنشینی و دوران تاریخی به یکی از عاملیت­های اصلیِ مدیریت نهادمند و دیوان­سالاری مبدل می­شود. تپه­ زاغه واقع در دشت قزوین، یکی از...

دشت ایذه،‌ دشتی رسوبی واقع در شمال شرقی استان خوزستان است که در سال 1386 طی بررسی‌های سطحی آن تعداد 54 محوطة فراپارینه‌سنگی و اوایل نوسنگی در آن کشف شد. هنری رایت، که پیش از انقلاب این محوطه را مورد بررسی قرار داده‌ بود، اشاره می‌کند که تنها 30 درصد از کوهپایه‌ها را به صورت کامل بررسی کرده‌اند و بنابراین امکان به دست آوردن «الگوی استقرار» (settlement pattern) در دورة فراپارینه‌سنگی را نداشته‌ان...

فصل اول کاوش نجات بخشی در محوطه چیاسبز شرقی منجر به شناسایی 7 فاز استقراری با بقایای فرهنگی مختلفی از قبیل معماری، ادوات سنگی، اشیاء استخوانی، تدفین و بقایای گیاهی و حیوانی به هم راه صنایع سنگی مربوط به اوایل هزاره نهم تا اوایل هزاره هفتم ق.م. شد. صنایع سنگی این محوطه بیان گر تغییرات تکنولوژیکی از دوره انتقالی نوسنگی (8000-9500 پ.م.) به نوسنگی بی سفال (6500-8000 پ.م.) هستند. به نظر می رسد ابتدا...

سازماندهی تولید دست ابزارهای سنگی یکی از مهم ترین جنبه های مطالعاتی مصنوعات سنگی است. فرایند کاهشی تولید مصنوعات مشخص می سازد که چگونه مواد اولیه از خلال مراحل کاهشی آماده سازی و منتقل شده اند. این مراحل را می توان بر اساس بقایایی که از هریک از آنها باقی مانده است، ردیابی نمود. چنین مطالعاتی در توضیح تفاوت های میان مجموعه مصنوعات سنگی متعلق به یک دوران در یک منطقه و تنوع آنها در دوره های گوناگو...

نیمة غربی استان چهارمحال و بختیاری (شهرستان اردل)، به سبب دارا بودن کوه­های مرتفع، دره­های عمیق و دشت­های میانکوهیِ کوچک و قرارگیری در مسیر کوچ عشایر، از گذشته­های دور تاکنون مورد توجه انسان­ بوده است. نظر به اهمیت ارتباطی این بخش از استان و نقشی که جوامع کوچ­رو در تبادل فرهنگی بین مناطق کوهستانی چهارمحال و بختیاری و مناطق پست دشت خوزستان و مناطق جلگه­ای فارس در طول تاریخ ایفا می­کرده­اند، و با ...

منطقه­ی هلال حاصلخیز که اولین یکجانشینی و اهلی­گری توسط بشر در آن صورت پذیرفته است در آسیای جنوب غربی قرار دارد. میان­رودان یکی از بخش­های مهم این منطقه، نقش ویژه­ای در رویدادهای معیشتی، اقتصادی و اجتماعی دوران پیش از تاریخ داشته است. کتاب باستان­شناسی پیش از تاریخ بین­النهرین، همانند هر اثر دیگری، امتیازات و کاستی­هایی دارد. مهم­ترین ویژگی مطلوب کتاب، برخورداری از اطلاعات نسبتا جامعی دربارۀ پی...