در بحث تعارض ادله  که به معنای ناسازگاری در مدلول دو یا چند دلیل است  و به تعارض مستقر بین دو یا چند دلیل محدود می شود قواعد تساقط ، توقف و جمع مطرح است . قاعده جمع عبارت است از اینکه : مادامی که می توان میان دو دلیل متعارض را آشتی داد و التیام بخشید این جمع از طرح هر دو یا یکی به مراتب بهتر است . جمع بر دو نوع است : جمع عرفی و جمع تبرعی و عقلی . جمع عرفی جمعی است که عرف عام و عقلاء عالم آن ر...

در فقه امامیه و به تبع آن قانون مدنی، اختصاص خیار مجلس به بیع، از مسلّمات شمرده میشود تا جایی که بعضی آن را از ضروریات فقه امامیه میدانند و برخی بر آن ادعای اجماع کردهاند؛ اگر چه کسانی چون مالک و ابوحنیفه اساساً ثبوت آن را به شکل مشهور، انکار کرده و از برخی چون شافعی، قول به تفصیل دیگری هم نقل شده است. از آن جا که معاملات، اموری توقیفی و تعبدی نیستند و واگذار به عرف عقلا بوده و نوعاً ملاک احکام آ...

یکی از مباحث بنیادی و کاربردی در علم فقه و اصول فقه، اعتبار مثبَتات ادله می‌باشد. امارات و اصول عملیه همانطور که می‌توانند دارای آثار شرعی مستقیم باشند، می‌توانند دارای آثار شرعی غیرمستقیم نیز باشند. اعتبار این لوازم و آثار غیرمستقیم تحت عنوان مثبتات ادله بررسی می‌شود. برخی از اصولی‌ها با طرح جعل علمیت برای امارات، مثبتات اماره را معتبر می‌دانند ولیکن، مثبتات اصول را به علت عدم جعل کاشفیت، فاقد ...

منابع طبیعی و انفال از مهم‌ترین منابع مالی حکومت اسلامی است. در این میان منابع هیدروکربوری نفت و گاز به علت تأمین انرژی صنایع مختلف و نیازهای روزمرۀ خانوارها و ارزآوری فراوان برای کشورهای صادرکننده، اهمیت دوچندانی پیدا کرده است. بر اساس متون روایی و فقهی و معیارهای ارائه‌شده، میادین نفت و گاز جزء معادن باطنی و در رژیم حقوقی انفال قرار می‌گیرند و به لحاظ مالکیت در عصر غیبت وابسته به وجود یا ...

مباحث اقتصادی همواره از مهمترین و اساسی­ترین مسائل هرکشور می‎باشد. یکی از این مسائل بحث تورم منفی است که به معنای کاهش سطح عمومی قیمت­ها است و هرگاه اقتصاد یک کشور دچار تورم منفی شود برای صاحبان کالا و سرمایه خسارات­های قابل توجهی به وجود می آید و این تورم منفی آثاری مانند رکود و تعطیلی کارخانه­ها و مراکز تولیدی را به همراه دارد. از طرفی یکی از پدیده­ها و مسائل نوظهور دنیای مدرن بحث بیمه و شرکت...

چکیده در فقه اسلامی، قاعده های فقهی در استخراج احکام جایگاه ویژه ای دارند. قلمرو برخی از این قواعد، بسیار نزدیک به یکدیگر است. در رساله ی حاضر نسبت بین دو قاعده ی «ضمان ید» و «مایضمن» بررسی شده است. فقهای امامیه برای اثبات اعتبار قاعده ی «ضمان ید» به حدیث مشهور«علی الید ماخذت حتی تودی» و بنای عقلاء استناد کرده اند. همچنین برای اثبات حجیت قاعده ی «مایضمن»، علاوه بر دلایل مذکور، به قواعد «احترام...

چکیده: بیع فضولی از بحث هایی است که آراء فقهی و حقوقی زیادی ، در طول تاریخ درباره آن مطرح شده است . البته قائلین به صحت بیع فضولی ، بیشتر و ادله آنها قویتر می باشد و صحت این بیع مورد تأیید شرع و عرف و عقل و عقلاء می باشد. عمده بحث در مورد بیع فضولی این است که چطور بیع مال غیر ، که طبق قواعد اولیه غیر نافذ است ، با اجازه مالک نافذ می شود . به همین دلیل بحث های زیادی در مورد ماهیت اجازه مال...

استصحاب که یکی از موضوعات پٌر کاربرد در علوم فقه و اصول فقه و حقوق است، در تعریف آن آمده است: « اِبقَاءُ مَا کُانُ» یعنی حکم به بقاء آنچه در زمان گذشته بوده است. از آغاز پیدایش علم اصول فقه، تا زمان وحید بهبهانی، علمای اصولی بر این باور بودند، دلیل حجیّت استصحاب، روایات است و استصحاب، یک قاعده­ی تعبّدی و تأسیسی در هنگام شک و تردید است و در نتیجه استصحاب، یکی از اصول عملیه است. امّا اغلب علمای اصولی بعد ا...

در مواردی سخن مدّعی، بر پایه قاعده­ی «کلّما لا یعلم الّا من قبل المدّعی، یقبل قوله فیه بلا بیّنه» بدون نیاز به اقامه­ بیّنه، پذیرفته می­شود به این معنا، هر چیزی که تنها به واسطه­ی مدّعی دانسته  می­شود و از طرف او قابل اثبات می­باشد، ادّعای وی در آن مورد بدون نیاز به بیّنه پذیرفته می­شود. این قاعده مشهور در ابواب مختلف فقه مانند شرکت، نکاح، طلاق و زکات کاربرد دارد و ادله­ای مانند روایات، بنای عقلاء، استق...

در فصل اول مفهوم لغوی و اصطلاحی واژه های قاعده و بینه،تعاریف شهادت از نظر لغوی و اصطلاحی و مفهوم آن از دیدگاه آیات وروایات،رجوع از شهادت،ارزش بینه و موانع آن آمده اند.فصل دوم:شرائط و ویژگیهای شاهد،از دیدگاه فقهاء و حقوق دانان که شامل عدالت،عقل،ایمان و...از نظر آیات و روایات مورد بررسی قرار گرفته است. فصل سوم: منابع قاعده از قبیل آیات، روایات، اجماع علماء و در پا یان بناء عقلاء بر حجیت بینه، مور...