ستاره شناسی، این دانش کهن که تکنولوژی امروز آن را به طور فوق العاده ای گسترش داده است . بر پایه ریاضیاتی پیچیده و قوی استوار می باشد و یکی از دانش های کهن ایرانیان است که حتی نام آن در لاتین از ریشه فارسی گرفته شده است . اهمیتی که امروز به طور گسترده ای برای کیهان وجود دارد و در نتیجه به توسعه علوم فضایی در زمینه های ارتباطی منجر شده است زمینه را برای جلب توجه هر چه بیشتر دانشمندان به قضایا و م...

رساله حاضر مشتمل بر پنج قسمت است . در پیش گفتار ضمن اشاره به جایگاه کیهان شناسی در فرهنگ ایرانی، از انگیزه انتخاب موضوع، ضرورت پرداختن به آن و شیوه کار سخن به میان آمده است . بخش اول در برگیرنده مباحثی پیرامون اخترشناسی در ایران باستان است که در آن ضمن پرداختن به بررسی میزان اهمیت باورهای کیهانی در آیینهای کهن ایرانی، به شواهد و قراینی از متن شاهنامه نیز که بیانگر سابقه دیرساله ستاره شناسی در ا...

تحقیق پیشِ رو، به بررسی بازتاب انواع صورتهای فلکی از جمله نقوش دایره البروج بر روی سفالینه های دوران اسلامی ایران از سده های اولیة اسلامی تا اوایل دورة صفوی می ­­پردازد. هدف تحقیق شناسایی و طبقه بندی کلی انواع مختلف نقوش مرتبط با مفاهیم نجومی در این سفالینه ها و مقایسة آنها با نمونه های موجود در یکی از مهمترین کتب تخصصی علم نجوم می باشد. مهمترین پرسشهای تحقیق عبارتند از: 1- انواع صورتهای فلکی که...

نجوم ایرانی همراه با نجوم دوره اسلامی از سد? 14م به بعد به طور گسترده وارد هند شد. ابتدا در دوره فیروز شاه تغلق اسطرلاب وارد هند شد و یک اثر سانسکریت با نام یانترا راجا در 1370م توسط ماهندرا سوری تألیف شد. در همان دوره چند اثر سانسکریت در نجوم (یا احکام نجوم) به فارسی ترجمه شد. اسطرلاب به تدریج در هند متداول شد و پادمنابها دومین اثر سانسکریت درباره اسطرلاب را در 1423ق نوشت. در دوران سلطنت دهلی ...

نزدیک به 3/1 سرزمین ما را بیابان و کویر فرا گرفته است. جایی که در نگاه اول خشکی و بی ثمری آن ما را پژمرده می سازد. آیا در عمق وجود ساده کویر چیزی پنهان است؟ پروژه مورد بحث با عنوان مرکز کویر و کیهان شناسی در کویر مرنجاب شهرستان آران و بیدگل و در مجاورت کاروانسرای مرنجاب قرار دارد. سیل منجمان حرفه ای و آماتوری که در شب های آغازین بهار و پاییز و نیز اوقات مهم (از لحاظ نجومی) به منطقه مرنجاب روی م...

چکیده پژوهش حاضر به بررسی نگاره های نجومی و کتب خطی ایران، پس از (قرن7 تا 13 هـ. ق) با توجه به تمهیدات عناصر بصری پرداخته و جمع آوری اطلاعات آن به شیوه کتابخانه ای صورت گرفته است. هدف این پژوهش بررسی بازتاب هنر در علم نجوم و جستجوی آثار به جای مانده در این زمینه و تحلیل این تصاویر از دیدگاه بصری می باشد. در بخش چهارم این پژوهش 65 مورد نمونه تصویر از کتب خطی به گونه ای انتخاب شده که از همه ان...

چکیده ندارد.

آسمان و پدیده هایش از دیرباز نوع بشر را به شگفتی وا می داشته، و این انگیزه را در آن ها ایجاد می کرده است که پی به اسرار آن و ستارگانش ببرند. ادبیات فارسی به عنوان آینه تمام نمای فرهنگ و هنر ایران زمین از بدو پیدایش تاکنون، بسیاری از مسائل مربوط به آسمان را در خود بازتاب داده است. در نوشتار حاضر به بررسی آسمان و پدیده هایش در شعر شاعران بی دیوان ، رودکی، فردوسی و ناصر خسرو از نظر صور خیال و رابط...

موقعیت نسبتا ثابت ستارگان در فضا و حرکت قابل پیش بینی زمین باعث شده است تا از ستارگان به عنوان یک منبع بسیار دقیق جهت ناوبری استفاده گردد. این روشها اگرچه روشهای ساده ای هستند اما بسیار زمان بر و پرهزینه بوده و نیازمند افرادی با تجربه و مهارت بالا در این زمینه می باشند علاوه بر این مشکلات، به وجود آمدن سیستمهای تعیین موقعیت ماهواره ای باعث گردیده که از روشهای کلاسیک نجوم ژئودتیک بندرت استفاده گ...

محمدکریم خان کرمانی رهبر شیخیۀ کرمان در دورۀ ناصری از مخالفان جدی نجوم جدید بود. پس از او فرزندنش زین‌العابدین خان کرمانی، رهبر این فرقه، کتابی با عنوان شمس الجاریه (1345ق) به فارسی نوشت و در آن تلاش کرد که به استدلال‌های جدیدی که برای نجوم جدید مطرح شده بود پاسخ دهد و نشان دهد که چگونه می‌توان از آیات و روایات به نفع نجوم قدیم بطلمیوسی استفاده کرد. بخش عمدۀ آن کتاب رد ادعاهای هبةالدین شهرستانی...