در این مقاله سعی برآن است که تا به مدد نظریه روایت شناسی ساختارگرا به تحلیل و بررسی دو عنصر مهم روایتگری و توصیف در روایت های داستانی پرداخته شود. در هر روایت داستانی مکتوبی، روایتگری جنبه اساسی و اولیه آن است که به بازنمایی کنش ها، رخدادها و اعمال شخصیت ها می پردازد. توصیف نیز عنصر ثانوی هر روایت داستانی است که بازنمایی اشیاء، مکان ها و جنبه های ایستای داستان و شخصیت ها از طریق آن صورت می گیرد...

در عرصۀ داستان‌پردازی معاصر، شناخت نوع ادبی یک اثر و ویژگی‌های آن، به بررسی عناصر سازندۀ آن داستان منوط شده است. یکی از مهمّ‌ترین و تأثیرگذارترین این عناصر، عنصر «فضاسازی» است. بهره‌گیریِ مناسب از عنصر فضاسازی، به‌ویژه در آثار حماسی، اهمّیّت خاصّی دارد؛ زیرا شاعر حماسی از طریق آن می‌تواند فضای حاکم بر اثر را به خواننده منتقل ‌سازد. در این پژوهش، عوامل مؤثّر در فضاسازی و خلق محتوای حماسی، با تکیه بر د...

چکیده    داستان به عنوان یک شکل ادبی و هنری دارای شکل هندسی خاصی است که آن را از دیگر اشکال ادبی مانند قصیده، خطبه، مقاله و... متمایز می­سازد. معمولأ یک داستان هنری از این عناصر تشکیل شده است: طرح و پی­رنگ، شخصیت وشخصیت­پردازی، کشمکش، گفتگو، صحنه و صحنه­پردازی (زمان و مکان)، زاویه ­دید و درون­مایه. از میان این عناصر دو عنصر شخصیت­پردازی و گفتگو، رابطه تنگاتنگی با یکدیگر دارند؛ بطوری­که نخستین...

چکیده: غزاله علیزاده، گلی ترقی و شهرنوش پارسی پور، از نویسندگان مطرح زن در عرصه ی ادبیات داستانی هستند که در میان نویسندگان چند دهه ی اخیر در حوزه ی داستان نویسی زنان، با نوشتن رمانها و داستانهای کوتاه، جایگاهی بارز در این حوزه به دست آورده اند. یکی از قدرت های نویسندگی این سه نویسنده، ایجاد اتمسفر و فضا و رنگ برای داستانهایشان است. فضا و رنگ، یکی از مهم ترین عناصر در ساخت و شکل گیری هر داس...

زمان در ادبیات پایداری فلسطین، شبیه زمان از دست رفته مردمان فلسطین، پیچیده ودرهم است. لذا نویسندگان حوزه­ی ادب پایداری فلسطین، از شگردهای روایت زمان، بهره بسیاری برده­اند به گونه­ای که تحلیل آن را در درک درونمایه داستانی امری ضروری نموده است. غسّان کنفانی در دو رمان ارزشمند: «مردان آفتاب» و «برایتان چه مانده؟» از عنصر زمان وترفند­های روایی آن برای بیان درونمایه داستانی به خوبی بهره می­برد. از ای...

قصه گویی هنری است جهانی که انسانها برای سرگرمی و تعلیم زیستن به نوع بشر از آن سود جسته اند. زمان پیدایش قصه­های عامیانه به درستی معلوم نیست، ولی پیشینه ای به قدمت تاریخ دارند و به دلیل همین قدمت و اصالتشان است که در زیرو بم تاریخ زنده مانده اند. ولادیمیر پراپ؛محقق روسی، با بررسی یک صد قصه ی عامیانه،عمل و نقش قهرمانان و ضد قهرمانان قصه های عامیانه و میزان اهمیت  آن اعمال و نقش ها را تحت عنوان خو...

بخش عمدۀ تعالیم و دستورات قرآنی که مجموعه‏ای است از اندرز‏ها، عبرت‏ها، محکمات و متشابهات، از رهگذر شگردهای ادبی و به ویژه فنون قصه سرایی و حکایت پردازی و به اصـطلاح ، ادبـیات داستانیِ روایی انتقال یافته است. برای شناخت و تحلیل قصص قرآنی، بهره‏گیری از نظریه‏های روایت‏شناسی و تئوری‏های آن مانند: سطوح‏روایی، طرح، داستان، زمان و اقسامش، متن‏روایی، شیوۀ روایی قصص، معانی و مبانی، که ابزاری برای تحلیل ...

از آن جا که ادبیات داستانی بخش مهمی از ادبیات ایران است، اهتمام به روشن ساختن گوشه ای از این نوع ادبی، وظیفه ی پژوهشگران است. آن چه ضروری می نماید تحلیل و بررسی آثار نوسیندگانی است که در زمره داستان نویسان امروزی قرار گرفته اند، تا بر اساس این تحلیل ها، روند سیر ادبیات داستانی در ایران مورد بررسی قرار گیرد. در میان نویسندگان چند دهه اخیر «نادر ابراهیمی» با نوشتن شماری رمان، داستان کوتاه کودکان ...

عنصر حادثه، یکی از عناصر ساختاری قصّه، داستان و رمان است که در پیشبرد سیر داستان و شکل­دهی پیرنگ آن از اهمّیّت بسزایی برخوردار است، به طوری­که استفادة صحیح و به­هنگام از آن، سبب می­شود تا مخاطب با اشتیاق فراوان داستان را پیگیری کند. از این میان، رمان بین القصرین به عنوان یک داستان اجتماعی و سرشار از حوادث گوناگون از جمله مهم­ترین رمان­های نجیب محفوظ - برندۀ جایزۀ نوبل ادبیّات در سال 1998 م. محسوب م...