ورود اسلام به ایران و به دنبال آن مهاجرت قبایل عرب به این سرزمین، تأثیرات عمیق و بنیادینی برساختارهای سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی ایران نهاد. هرچند تعداد این مهاجران به نسبتساکنان بومی این سرزمین ناچیز بود، اما به دلیل سلطه آنان به لحاظ سیاسی و مذهبی در جهان اسلام،تأثیرشان بر جامعه ایرانی دیرپا و عمیق بود، اینان در عین حال با سازمان و ساختار قبیله ای، معیشتی وفرهنگی خاصی که داشتند خود دستخ...

از تحولات مهم اواخر دوره صفویه در جنوب ایران، به‌ویژه بعد از سقوط این سلسله، مهاجرت و قدرت­گیری قبایل متعدد عرب در این منطقه بود. این گروه‌های قبیله‌ایِ ساکن سواحل جنوبی خلیج‌فارس، به دلایل مختلف تمایل داشتند در سواحل شمالی مستقر شوند. در شرایطی که در جنوب کشور، به خصوص در نواحی بندری و ساحلی خلیج­فارس، خلأ قدرت وجود داشت و بر اثر آن ثبات سیاسی در این حوزه حاکم نبود، زمینه برای مهاجرت و رشد این ...

ورود اسلام به ایران و به دنبال آن مهاجرت قبایل عرب به این سرزمین، تأثیرات عمیق و بنیادینی برساختارهای سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی ایران نهاد. هرچند تعداد این مهاجران به نسبتساکنان بومی این سرزمین ناچیز بود، اما به دلیل سلطه آنان به لحاظ سیاسی و مذهبی در جهان اسلام،تأثیرشان بر جامعه ایرانی دیرپا و عمیق بود، اینان در عین حال با سازمان و ساختار قبیله ای، معیشتی وفرهنگی خاصی که داشتند خود دستخ...

اقیانوس هند به سبب وسعت و پهنایی که دارد، همواره جایگاه مناسبی برای دریانوردی و تجارت دریایی بوده است. این موقعیت مناسب از دوران باستان مورد توجه بوده و مردمی که در کرانه های آن زندگی می کردند، مردمی تجارت پیشه و بازرگان بودند؛ تا جایی که برخی از این بنادر تنها از راه تجارت دریایی، رونق و پیشرفت چشمگیری داشتند. تجارت دریایی به خاطر منافع زیاد و هزینه های کم تری که نسبت به تجارت زمینی داشت، از ن...

شناخت چگونگی بنیان شهر کوفه و روند تحول ساختار جمعیتی آن, از تإسیس در سال هفده هجری قمری تا ایام حکومت امام علی(ع), نقش بنیادی در تبیین و معرفی جناح های سیاسی در نیمه سده هفتم میلادی/قرن اول هجری دارد. این جناح ها در حوادث منجر به قتل خلیفه سوم, و موضع گیریهای ایام حکومت امام علی(ع) نقش اساسی ایفا کردند. به گمان نویسنده, خاستگاه اجتماعی ـ اعتقادی هسته مرکزی نیروهایی که قیام سال 35 هجری را رهبری...

داستان های دده قورقود، به مثابه آئینه تمام نمای آمال، سجایا و خصایل مردمانی از قوم ترک در گذشته های دور است. به عبارت بهتر، داستان های دده قورقود، بخشی از یاداشت­های تاریخی ـ فرهنگی شاخه­ای از اقوام بزرگ ترک (قبایل اوغوز) محسوب می­شود که بررسی ابعاد اجتماعی آنها و کشف مضامین و مفاهیم هنجاری و ارزشی نهفته در آنها به لحاظ جامعه شناختی می­تواند پرتویی بر حیات اجتماعی اقوام ترک و نوع نگرش و سازمان ...

عموم مسلمانان بر این باورند که نخستین و عالی‏ترین نمونه‌ی رمانی دولت اسلامی، دولت حضرت محمد(ص) در مدینه‏النبی بوده است. هرچند در تعیین ماهیت این دولت،  توافق نظری وجود ندارد، اما کسی وجود آن را به عنوان نخستین نظم سیاسی در اسلام انکار نکرده است. پیامبر اسلام، چند ماه پس از ورود به یثرب، هم‏زیستی با قبایل یهود مستقر در آن‌جا را آن‏چنان توسعه داد که کنفدراسیون بزرگی متشکل از این قبایل و قبایل عرب...

با ظهور اسلام در شبه‌جزیرﮤ عربستان ساختار غیرمتمرکز و توسعه‌نیاﻓﺘﮥ آن دچار لغزش شد. نظام اجتماعی و سیاسی حاکم بر آن که بر قبیله مبتنی بود، برای اداﻣﮥ حیات و بقای خود واکنش نشان داد. در این میان برخی قبایل و طوایف نیز که اسلام را برای خود دارای کارکرد می‌دانستند و آن را پذیرفته بودند، با هجرت پیامبر اسلام(ص) و مسلمانان، زﻣﻴﻨﮥ شکل‌گیری حکومت اسلامی را مهیا کردند. تفاوت رویکرد این قبایل در دو قطب ...