در جهان بینی عرفانی اسلامی، انسان به واسطه دارا بودن گوهر دل و جان که که گنجینه اسرار حق و تجلیگاه انوار الهی است ، مظهر جمیع صفات و اسما خداوندی شده و مباهی به تکریم و جانشینی باری تعالی گردیده و در عرصه کائنات تنها موجودی است که "تاج کرمنا" به سر دارد. خواجوی کرمانی، عارف بزرگ و شاعر استاد ایران در قرن هشتم هجری، یکی از ره یافتگان به سر منزل حقیقت است که مکتب عرفان اسلامی در سیر و تحول تاریخی...

دانشمندان علوم قرآن بویژه مفسران از دیرباز به علم تناسب ، توجه ویژه ای مبذول کرده اند. زیرا بر این باور بودند که ترتیب مصحف عثمانی توقیفی است و لزوما چینش آیات و سور باید از روی حکمتی صورت پذیرفته باشد. مفسران به تناسب سور کمتر پرداخته اند و بیشتر به بیان تناسب آیات اهتمام ورزیده اند. البته در ذکر تناسب آیات نیز تناسب آیاتی را که نامتناسب می نموده، بیان کرده اند. طی این پژوهش که در آن دیدگاههای...

هرچند بسیاری از متون ادبی ما به کوشش استادان و محققان و به شیوۀ علمی و انتقادی تصحیح شده اند، امّا هنوز مجموعهای از آثار قدما را می شناسیم که به طبع انتقادی نرسیده اند و صورت کاملاً قابل اعتمادی از آنها عرضه نشده است. از جملۀ این متون، دیوان کمال الدّین محمودبن علی مشهور به خواجوی کرمانی (م: 750) است که علاوه بر داشتن ارزشهای فراوان مستقل فرهنگی و ادبی، واسطۀ پیوند غزل سعدی و حافظ هم هست و بنابرای...

مرحله کودکی یکی از مهمترین مراحل رشد است که نقش مهمی در شکل گیری شخصیت انسان ایفا می کند و از این روی، در عصر حاضر مورد توجه کارشناسان تربیتی، روان شناسان، جامعه شناسان و ادیبان قرار گرفته است. عبدالکریم کرمی یکی از شاعران بزرگ نسل اول سرزمین فلسطین، به موضوع کودک فلسطینی و قضایای مربوط به او، به عنوان یکی از دغدغه های اصلی شعرش، می نگرد لذا بخشی از دیوان شعری خود را با هدف دست یابی به هدف‏های...

«التدوین فی ذکر اهل العلم بقزوین» تالیف ارزشمند و نفیس امام الدین عبدالکریم بن محمد بن عبدالکریم الرافعی القزوینی است. متاسفانه این کتاب چنان که باید و شاید مورد توجه محققان و پژوهشگران قرار نگرفته است. تنها نسخه مصحَّح و چاپی این اثر به اهتمام شیخ بزرگوار جناب عزیزالله عطاردی به طبع رسیده است. نخستین بار مرحوم عطاردی این اثر را در حیدرآباد هندوستان در سال 1362 تصحیح کرد و منتشر ساخت. جدیدترین چا...

پس از تلاش نفیسی و میرزایف که رودکی‌پژوهی را پایه‌گذاری کردند و سعی در پیراستن اشعار رودکی از اشعار دیگر شاعران ـ به خصوص قطران تبریزی ـ داشتند، کتابها و مقالات بسیاری برای دستیابی به شمار بیشتری از اشعار رودکی و نیز رد انتساب بعضی اشعار به وی نوشته شده است. لیکن هنوز نمی‌توان به بسیاری از اشعار منسوب به رودکی اعتماد کرد. نویسنده در این جستار تلاش دارد تا در حد بضاعت اندک خود، ضمن بررسی و...

در قرن هشتم هجری قمری در خطّۀ کازرون سه سیرت نامه به قلم محمودبن عثمان، دربارۀ دو عارف نامدار فارسِ قرن پنجم و هشتم هجری قمری یعنی شیخ ابواسحاق کازرونی و شیخ امین الدّین بلیانی، نوشته، ترجمه و خلاصه شد. با توجّه به کمتر شناخته شده بودن و در عین حال اهمّیّت کتاب های فردوس المرشدیّه فی اسرار الصمدیّه، انوارالمرشدیّه فی اسرارالصمدیّه و مفتاح الهدایه و مصباح العنایه و عدم وجود منبعی به جز همین سه اثر دربارۀ ...

لب­‌اللغه اثر شیخ محمودبن محمدامین لاهیجی، از نویسندگان سده­‌های یازدهم و دوازدهم هجری است. از زندگانی مؤلف اطلاع دقیقی در دست نیست. از تنها اثر بازمانده­‌اش چنین برمی‌­آید که وی مطالعه و بررسی کتاب­‌های معتبر لغات عربی و فارسی را از سال 1077 ق آغاز کرد و پس از 21 سال کار و تلاش، این اثر را به سال 1098 ق که مطابق با حساب جمل «لب‌­ا‌للغه» است، به پایان رساند. این کتاب شامل حدود 5200 لغت...

پژوهش حاضر با فرض گرفتن این نکته که درک روشنفکران و اهل اندیشه، از خویشتن (به معنای فهم از فرهنگ و جامعه خودی)، بر راهکارهایی که آنان پیش روی جامعه قرار می دهند تاثیر بسزایی دارد، درصدد واکاوی و تحلیل این فهم برآمد. لذا آراء آرامش دوستدار، عبدالکریم سروش و رضا داوری اردکانی هر یک به عنوان نماینده طیفی از متفکران، مورد مطالعه قرار گرفت، با این هدف که طیِ این بررسیِ مقایسه ای، شباهت ها و تفاوت های ...