حسن بن زاهد، مشهور به غریب کرمانی از دانشمندان ایرانی است که در نیمه اول سده هشتم هجریزنده بوده است. وی در سال 723 هجری قمری از فضای نامساعد اجتماعی و فرهنگی ایران در زمانحکومت ابوسعید بهادر از ایلخانان مغول به زیر سایه حمایت سلطان محمد بن تُغلُق، دومین پادشاهسلسله تُغلُقشاهیانِ هند پناه برد و آثاری در علم کیمیا تألیف و به آن پادشاه تقدیم نمود. اولین اثر ایننویسنده، کتابی به زبان فارسی با عنوان مفتا...

کشمیر در شمال شبه قاره هند به سبب موقعیت تاریخی، جغرافیایی و سوق الجیشی همواره مورد توجه بوده است. شیعیان یکی از گروه­های مهم نقش­آفرین در تاریخ سیاسی کشمیر و تحولات ناشی از آن بوده­اند. نقطه آغاز نفوذ شیعیان در کشمیر و دستیابی به قدرت سیاسی مهاجرت ایرانیان به این سرزمین از نیمه قرن هشتم هجری قمری بود. از این جهت هدف پژوهش حاضر آن است که با استفاده از روش تاریخی مبتنی بر توصیف و تحلیل نقش شیعیا...

جبر و اختیار همواره یکی از مهم‌ترین مسایل انسان‌شناسی در بین اندیشمندان مسلمان بوده است. این مساله در مکتب عرفانی ابن‌عربی نیز مورد توجه بوده است. ابن‌عربی در قرن هفتم هجری قمری در تصویر رابطه علم پیشینی الهی و اختیار آدمی و نفی جبر با طرح نظریه سرّ قدر و یا همان تابعیت علم نسبت به معلوم رویکردی متفاوت از اندیشه متکلمین را درپیش گرفته است. پژوهش پیش‌رو که با رویکردی توصیفی و براساس مطالعات کتابخ...

کشمیر در شمال شبه قاره هند به سبب موقعیت تاریخی، جغرافیایی و سوق الجیشی همواره مورد توجه بوده است. شیعیان یکی از گروه­های مهم نقش­آفرین در تاریخ سیاسی کشمیر و تحولات ناشی از آن بوده­اند. نقطه آغاز نفوذ شیعیان در کشمیر و دستیابی به قدرت سیاسی مهاجرت ایرانیان به این سرزمین از نیمه قرن هشتم هجری قمری بود. از این جهت هدف پژوهش حاضر آن است که با استفاده از روش تاریخی مبتنی بر توصیف و تحلیل نقش شیعیا...

سرزمین­های شرقی ایران خاصه خراسان بزرگ همواره در مسیر زمان نقشی سرنوشت ساز در معادلات فرهنگی، سیاسی و اقتصادی کشور ایفاء کرده‌اند که از آن میان می‌توان به شهر مشهد در دوره ناصرالدین شاه قاجار اشاره کرد که دستخوش شورش و اعتراضی همچون فتنه حسن خان سالار گردید. فتنه محمد حسن خان سالار پسر اللهیار خان آصف‌الدوله دولّوی قاجار در سال ۱۲۶۰ هجری قمری آغاز گشت. اما مقدمه آن از چند سال پیش به زمان حکومت آ...

در قرن هشتم هجری قمری در خطّۀ کازرون سه سیرت نامه به قلم محمودبن عثمان، دربارۀ دو عارف نامدار فارسِ قرن پنجم و هشتم هجری قمری یعنی شیخ ابواسحاق کازرونی و شیخ امین الدّین بلیانی، نوشته، ترجمه و خلاصه شد. با توجّه به کمتر شناخته شده بودن و در عین حال اهمّیّت کتاب های فردوس المرشدیّه فی اسرار الصمدیّه، انوارالمرشدیّه فی اسرارالصمدیّه و مفتاح الهدایه و مصباح العنایه و عدم وجود منبعی به جز همین سه اثر دربارۀ ...

رستقباد نام شهر یا قریه‌ای است که هسته نخستین شهر عسکر مکرم در خوزستان، در نزدیکی آن بنا نهاده شد و سپس به مرور گسترش یافت؛ اما جستجو در منابع مکتوب نشان می‌دهد بیش از یک مکان با نام رستقباد وجود داشته است: نخست مکانی است از توابع دستوا در خوزستان و دیگر ناحیه یا ناحیه‌هایی است در عراق. این چندگانگی سبب شده تا شناسایی موقعیت رستقبادی که در چندین مورد، محل وقایعی مهم در نیمه دوم سده نخست هجری قم...

پس از فروپاشی عباسیان در بغداد، دستگاه خلافت در سال 659 هجری قمری به مصر انتقال یافت و تا حمله سلطان سلیم در سال 923 هجری قمری پایدار ماند. اقبال جامعه مصر به خلافت عباسی برآمده از زیر ساخت­های تاریخی و اجتماعی خاصی بود که محتاج تحلیل و بررسی است. پرسشی که این مقاله حول محور آن سامان یافته، این است که جامعه مصر با کدام زمینه ها و بسترهای تاریخی به تاسیس و تجدید خلافت عباسی در این سرزمین راغب شد...

حسن بن زاهد، مشهور به غریبِ کرمانی از دانشمندان ایرانی است که در نیمه اول سده هشتم هجریزنده بوده است. وی در سال 723 هجری قمری از فضای نامساعد اجتماعی و فرهنگی ایران در زمانحکومت ابوسعیدِ بهادر از ایلخانان مغول به زیر سایه حمایت سلطان محمد بن تُغلُق، دومین پادشاهسلسله تُغلُقشاهیانِ هند پناه برد و آثاری در علم کیمیا تألیف و به آن پادشاه تقدیم نمود. اولین اثر ایننویسنده، کتابی به زبان فارسی با عنوان مفتا...

ابن بطلان را می توان در زمره پزشکان بزرگ و معتبر قرن پنجم هجری به بعد دانست که آثار و تجربیات پزشکی وی، به عنوان مأخذی مستند و قابل قبول در ادوار تاریخ طب مطرح بوده است. وی در حکمت و طب، بسیار توانا و در درمان بیماری ها بسیار مهارت داشته است. محدوده زمانی زندگی وی در قرن پنجم هجری و وفات وی در اواسط نیمه دوم همین قرن بوده است. کتب و آثار او در تاریخ طب مخصوصاً در شرق قلمرو اسلامی بسیار مؤثر بوده...