محله‌های شهری باتوجه به خاطرات فردی و جمعی در ذهن شهروندان منطقه جایگاه ویژه‌ای دارند. ازاین‌رو، مفهوم سکونت و شکل‌گیری آن در رابطه انسان با مکان، با برآورده شدن نیازها و رفتارهای انسان ارتباط تنگاتنگی دارد. دراین رابطه هویت به مثابه بخشی از احراز حسِ بودن و تعلق از ضرورتهایی می باشد که لازم است در طراحی محیط‌های سکونتی مورد توجه قرار گیرد. هدف کلی از پژوهش حاضر، شناخت عناصر مؤثر در ایجاد حس تعل...

نظام‌مندی شهرها را باید مخلوق ساختار ذهنی نظم‌طلب انسان دانست. در سامان‌دهی شهرهای امروزی، نظم مبتنی بر «زندگی اجتماعی» به عنوان مفهومی انعطاف‌پذیر و سازگار با حیات جمعی می‌تواند اساس نظام شهرها قرار گیرد. در چنین نظمی ساختار شهر براساس فضاهای جمعی قوام پیدا می‌کند. درک جامع از شهر، در قالب دریافت حسی ساختار شهر و فهم نظام ذهنی آن و نیز تفسیر براساس خاطرات جمعی شهروندان، منجر به درک شهر به عنوا...

سال های پایانی قرن بیستم و آغاز قرن بیست ویکم شاهد بسط و گسترش منازعات قومی در گوشه وکنار جهان بوده است. خاتمه جنگ سرد، احیای مجدد مباحث مربوط به نسل کشی، جنبش های حفظ میراث گذشته و گسترش ارتباطات در عرصه های مختلف، سبب علاقه فزاینده گروه های قومی به خاطرات گذشته و اهمیت یافتن فزاینده مکان در یادآوری خاطرات گذشته داشته است. پرسشی که مقاله حاضر به بررسی آن می پردازد این است که «حافظه جمعی» چه نق...

در طراحی محیط های آموزشی، نقش مکان به عنوان یکی از عوامل موثّر در آموزش تأیید شده است؛ لذا توجّه به کیفیّت ّهای مکان اهمیّت ویژه خواهد داشت. از سویی در عصر حاضر، به ارتقاء کیفیّت های فضایی توجّه بسیاری می گردد. در این زمینه یکی از کیفیّت های مهم خاطره انگیزی مکان با چهار مرحله شکل گیری، ثبت، تداعی و انتقال می باشد. این پروژه، از میان مراحل خاطره انگیزی به دو مرحله شکل گیری و ثبت خاطره و تأثیر آن ها در ...

به دنبال رخداد زمین­لرزه­ها، نقش خاطره­ی جمعی در فرایند بازسازی، کمتر مورد توجه واقع‌شده است. پس از سانحه، به دلیل محدودیت زمان، تمام تلاش ارگان­ها معطوف به‌سرعت بخشیدن به بازسازی کالبدی در حداقل زمان است که این امر کیفیت را فدای کمیت می­کند. در این میان، بازسازی محله­ی بازار در شهر بم، با توجه به ویژگی­های منحصربه‌فرد آن موضوعی درخور مطالعه­ است. مقاله حاضر با به‌کارگیری روش تحقیق کیفی نظریه­ی...

نظام مندی شهرها را باید مخلوق ساختار ذهنی نظم طلب انسان دانست. در سامان دهی شهرهای امروزی، نظم مبتنی بر «زندگی اجتماعی» به عنوان مفهومی انعطاف پذیر و سازگار با حیات جمعی می تواند اساس نظام شهرها قرار گیرد. در چنین نظمی ساختار شهر براساس فضاهای جمعی قوام پیدا می کند. درک جامع از شهر، در قالب دریافت حسی ساختار شهر و فهم نظام ذهنی آن و نیز تفسیر براساس خاطرات جمعی شهروندان، منجر به درک شهر به عنوا...

امروزه، هویت شهری انسان ها و خاطرات جمعی آن ها با بی توجهی روبه رو شده و انسان ارتباط خود را با مکانی که در آن زندگی می کند از دست داده است. فقدان هویت مکان و خاطره انگیزی آن در فضاهای شهری مشکلاتی در هویت فردی و جمعی شهروندان ایجاد کرده است. لذا می توان فضاهای شهری را طوری طراحی و برنامه ریزی نمود، که علاوه بر احیاء هویت و حفظ خاطرات گذشته، در شکل گیری خاطرات جدید نیز مؤثر باشد و بستر لازم را ...

گسترش ابعاد مختلف شهرنشینی در سالهای اخیر و رواج یافتن اقدامات شهرسازی جدید، بافت­های شهری را نیز تحت تاثیر خود قرار داده است، بطوریکه امروزه، محدوده های وسیعی از شهرهای کشور و علی الخصوص مناطق و مناطق جدید صورت گرفته در شهرها، با معضلات پیچیده­ای از جمله بحران حس تعلق مکانی و هویت شهری رو به رو هستند و روند افت منزلت مکانی- اجتماعی آنها رو به افزایش است. لذا، منظر و سیمای شهری موضوعی مهم و حتی...

محلات مسکونی یکی از اندام های شهر است که عرصه حضور و شکل گرفتن تعاملات اجتماعی است که نقش ویژه ای در ایجاد حس تعلق به شهر و مکان زندگی ایفا می کند. در گذشته، مراکز محلات به عنوان فضای جمعی و محلی برای ایجاد و روابط چهره به چهره، تعاملات و رویدادهای اجتماعی بوده اند. امروزه با توسعه روزافزون شهرهای کوچک و بزرگ بدون توجه به اندام هایی چون محلات و توسعه بی توجه به روابط اجتماعی، ساختار محلات دچار ...

چکیده زیستگاه­های انسانی آکنده از خاطراتی هستند که ساکنان از گذشته­های خویش در ذهن دارند. این خاطرات گاه فردی و شخصی بوده و گاه از ماهیت جمعی برخوردارند. هدف از نوشتار حاضر، بررسی نقش خاطرات جمعی در باززنده­سازی و  احیای بافت­های شهری است. در این نوشتار، ضمن اتخاذ روش توصیفی-تحلیلی، کنکاشی نظری در خصوص مفاهیم خاطره جمعی و باززنده­سازی شهری صورت گرفته و ایجاد یا ارتقای "حس تعلق"، "انسجام اجتماع...