علیرضا فلاحی

استاد دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران،

[ 1 ] - بازسازی محله‌ی بازار پس از زلزله‌ی سال 1382 بم با رویکرد خاطره‌ی جمعی

به دنبال رخداد زمین­لرزه­ها، نقش خاطره­ی جمعی در فرایند بازسازی، کمتر مورد توجه واقع‌شده است. پس از سانحه، به دلیل محدودیت زمان، تمام تلاش ارگان­ها معطوف به‌سرعت بخشیدن به بازسازی کالبدی در حداقل زمان است که این امر کیفیت را فدای کمیت می­کند. در این میان، بازسازی محله­ی بازار در شهر بم، با توجه به ویژگی­های منحصربه‌فرد آن موضوعی درخور مطالعه­ است. مقاله حاضر با به‌کارگیری روش تحقیق کیفی نظریه­ی...

[ 2 ] - نقش سنت و باور در تغییرات کالبدی بازسازی مسکن پس از زلزله 1384 جزیره قشم روستای گورزین

در پی زمین‌‌لرزه آذر‌ماه سال 1384 جزیره قشم واقع در استان هرمزگان، برنامه بازسازی روستاهای آسیب‌دیده همانند برنامه‌های پیشین بازسازی کشور در دستور کار قرار‌گرفت. این در حالیست که سنت و باور مردم منطقه عمدتاً اهل تسنن بوده و بر نحوه زندگی آنان نیز غالب می‌باشد. در مقاله‌ی حاضر، ابتدا تاثیر فرهنگ و سنت مردم منطقه در مسکن پیش از زلزله بررسی می‌شود و سپس تغییرات کالبدی مردم بر اساس فرهنگ و سنت‌هایشا...

[ 3 ] - برنامه ریزی سکونتگاه موقت پس از وقوع زلزله احتمالی در سه مقیاس شهر، منطقه و محله ، مورد مطالعاتی: شهر تهران، منطقه 10، محله بریانک – هفت چنار

زمینه و هدف: برنامه ­ریزی پیش از وقوع سوانح یکی از مهم­ترین مباحث در مدیریت شهر­های بزرگ محسوب می­شود که می­تواند تاثیر بسزایی در کاهش خطرات و خسارات احتمالی آینده داشته باشد. کلانشهر تهران از یک سو به دلیل تمرکز جمعیت، تراکم فزاینده ساختمانی و عدم رعایت استاندارد­های ایمنی، و از سوی دیگر به دلیل قرار­گیری در یک پهنه لرزه­ خیز، از منظر مخاطرات بسیار قابل تأمل بوده و نیازمند برنامه­ ریزی جامع و ...

[ 4 ] - پهنه بندی آسیب پذیری کالبدی بافت کهن کرمان در برابر زلزله احتمالی با استفاده از نرم افزار سیستم اطلاعات جغرافیایی و روش آنتروپی

زمینه و هدف: بخش مرکزی بافت کهن کرمان با وجود بناهای مهم تاریخی امروزه با مشکلات کالبدی فراوانی که موجب پیدایش عوامل بنیادی آسیب پذیری در مقابل زلزله شده اند، روبروست. پیچیدگی آسیب پذیری کالبدی بافت­های تاریخی و فرسوده، به نوبه خود بررسی و پیش بینی نقاط بحرانی آنها از بٌعد کالبدی به عنوان اولین پیامد زلزله را با استفاده از ابزارهای دقیق، ضروری می سازد.  روش: در مقاله حاضر با استفاده از نرم افزار...

[ 5 ] - مدیریت سوانح غیر مترقبه در فضای زیرگذر حرم رضوی

زمینه و هدف: از آنجاکه مجموعه مطهر حرم رضوی به عنوان یکی از بزرگترین زیارتگاه­های شیعیان روزانه پذیرای حجم وسیعی از زوار می­باشد، شرایط ویژه قسمت­های مختلف آن به­گونه­ایست که کوچکترین سانحه طبیعی و یا انسان­ساز خسارات مادی و معنوی جبران ناپذیری را به­دنبال خواهد داشت. یکی از این فضاها، فضای زیرگذر مجموعه است که لزوم آسیب­شناسی آن در مواجه با بحران­های احتمالی امری ضروریست. هدف مقاله ارائه راهکا...

[ 6 ] - مستندسازی طراحی شهر زیرزمینی " گوجی" در ویتنام از منظر پدافند غیرعامل

اگرچه مباحث و ابعاد گوناگون پدافند غیرعامل در سال­های اخیر گسترش یافته، اما به‌نظر می‌­رسد تحلیل نمونه­های کالبدی موجود به‌عنوان واسطه­هایی در دفاع شهری، کمتر انجام شده است.  شبکه تونل­های شهر زیرزمینی گوجی، که توسط مردم ویتنام در بازه زمانی 19 ساله احداث شد، یکی از مؤثرترین نمونه­های عصر حاضر در اتخاذ تمهیدات معماری دفاعی شهرسازی پدافند غیرعامل محسوب می‌شود. این در حالی‌ است که ابعاد مهندسی و ...

[ 7 ] - تحلیل روابط بین‏ سازمانی در مدیریت بحران در شهر اصفهان

کارآمدی مدیریت بحران ارتباط مستقیم با هماهنگی و همکاری در روابط بین‏ سازمانی دارد. در کشور ایران با وجود رخ‏ دادن بحران‏های مختلف و احتمال رخ‏دادهای آتی، از تحلیل روابط بین ‏سازمانی در ایجاد هماهنگی و همکاری در مدیریت بحران، برنامه‏ریزی و مدیریت شهری بهره‏گیری نشده‏ است. برای تحلیل روابط بین‏ سازمانی در مدیریت بحران، نشت نفت خام در رودخانه‏ی زاینده‏رود در سال 1387 ﻫ. ش. به‏منزله‏ی نمونه‏ی‏ مورد...

[ 8 ] - تأثیر زمان تخلیه در برنامه‌ریزی مدیریت ایمنی آتش‌سوزی در دو ساختمان بلندمرتبه مسکونی

توجه ویژه به مقوله‌ ایمنی در برابر آتش‌سوزی در ساختمان‌های بلندمرتبه که تعداد زیادی جمعیت را در خود جای می‌دهند حائز اهمیت است. به‌دلیل چالش‌های منحصر به چنین ساختمان‌هایی، تأمین ایمنی این بناها نیازمند انجام برنامه‌ریزی و مدیریت ایمنی است. یکی از اصلی‌ترین موضوعات مورد توجه انجام تخلیه اضطراری ایمن و به‌موقع می‌باشد. پژوهش حاضر، به معرفی مفهوم «زمان تخلیه» در قالب دو بازه «زمان تأخیر» و «زمان ...

[ 9 ] - ارزیابی آسیب پذیری تأسیسات شهری درمقابل زلزله، نمونه موردمطالعه: محله قدغون بروجرد

از شرایط حیات محلات در شهر، وجود زیرساخت­های تأسیساتی چون آب، فاضلاب، برق، گاز و ... می­ باشد. وجود نقصان در عملکرد هر بخش از این تأسیسات، موجب خدشه‌دار شدن زندگی در محله می­ شود و  آسیب‌پذیری کل محله را به دنبال خواهد داشت؛ بنابراین سنجش میزان آسیب­ پذیری تأسیسات شهری و شناخت وضع موجود آن­ها، از اولین گام­های کاهش آسیب­ پذیری شهر است. پژوهش حاضر باهدف کاربردی کردن دانش بنیادین ارزیابی آسیب­ پذ...

[ 10 ] - نقش مناسک کالبدی ماه محرم در تاب‌آوری اجتماعی در برابر سوانح (مطالعۀ موردی: محلۀ بریانک در منطقۀ 10 تهران)

مقدمه: واقعۀ عاشورا نماد تاب‌آوری امام‌حسین(ع) و یارانش در مصیبت بزرگ جهان اسلام است. آیین سوگواری حضرت همواره از دیرباز در شهرهای ایران باشکوه برگزار می­شود. به نظر برگزاری این مراسم با تاب­آوری جامعه در برابر سوانح رابطۀ معناداری داشته باشد. لذا، در مقالۀ حاضر به بررسی نقش مناسک آیینی و کالبدی ماه محرم در تاب­آوری اجتماعی در برابر سوانح در محلۀ بریانک منطقۀ 10 تهران پرداخته می‌شود.   روش: در ...

[ 11 ] - چارچوب تاب‌آوری کالبدی و اجتماعی محله در برابر زلزله (مطالعۀ موردی: محلۀ کشاورز واقع در منطقۀ 6 تهران)

     با وجود چند دهه تحقیقات ارزشمند پژوهشگران در زمینۀ تاب‌آوری در برابر سانحه، هنوز ابهامات بسیاری در این حوزه وجود دارد. تنها موردی که در این زمینه بین پژوهشگران اجماع وجود دارد این است که تاب‌آوری مفهومی پیچیده، چندجانبه و چندبعدی است. این موضوع در ارزیابی تاب‌آوری محله، ابعاد نامشخص بیشتری (به‌ویژه در جنبه‌های اجتماعی و کالبدی) پیدا می‌کند؛ حال آنکه بهبود تاب‌آوری محلات شهری در برابر مخاطر...

[ 12 ] - الگوی اسکان موقت مبتنی بر روش نظریۀ زمینه‌ای (مطالعۀ موردی: شهر سرپل ذهاب پس از زلزلۀ 1396)

زلزله‌های شدید همواره با آسیب به بخش مسکونی، زندگی مردم را مختل می‌کنند. در فرایند اسکان پس از سانحه، پس از مرحلۀ اسکان اضطراری در هفته‌های نخست تا زمان اسکان دائم به‌طور معمول یک تا دو سال طول می‌کشد که لازم است برای بازگشت آنها به زندگی عادی، اسکان موقت تأمین شود. این دوره با وجود نقش مؤثر در روند بازتوانی جامعه، در تجارب گذشته اغلب ساده انگاشته شده و به‌ویژه در سوانح شهری با چالش‌های اقتصادی...

[ 13 ] - The Evidence Based Participatory Design Process Framework, in Post- Earthquake Permanent Housing Reconstruction Gillan-Zanjan (1990), Varzaghan (2012) and Kermanshah (2017) Earthquakes

Earthquakes have always been known as the most devastating phenomena, affecting human life and properties all around the world. Furthermore, their frequency, severity and catastrophic impacts have increased in recent decades. Likewise, Iran is not an exception due to its seismic location. The huge casualties and losses following shocking quakes that have happened in this part of the world. Post...

[ 14 ] - Physical Vulnerability Assessment of the Hashtgerd New Town against a Probable Earthquake

Aims & Backgrounds: The occurrence of earthquakes in urban areas, have destructive effects, and the inhabitants are increasingly suffering from their harmful impacts. It appears that preparing proactive planning before the disaster occurrence, may reduce damages, casualties and financial losses. This paper aims to identify the vulnerability of the physical fabric of Hashtgerd new town against a...

[ 15 ] - Evaluation of green spaces of Hashtgerd new city from the perspective of emergency evacuation

Background & Objects: Preparedness for an earthquake is one of the most important factors in reducing the fatalities caused by it; this preparedness has various aspects that can be designed with proper planning so that the city suffers the least damage in the moment of disasters such as an earthquake. Proper open and green spaces, in addition to improving the quality of daily life in cities, ca...

[ 16 ] - The role of compulsory quarantine, housing design and urban furniture in Covid 19 disaster management. A personal Experience in Australia

Back ground and Aim: The Australian Government has recently announced a compulsory two-week quarantine policy, from March 20th 2020, for all incoming passengers in the allocated hotels around the country. The Government, at the same time, has also restricted, seriously, for its citizens to travel abroad. Such measurements, among others, have been developed in order to eliminate the outbreak pan...