این مقاله بدون اینکه قصد تحلیل جریان فکری مکتب تفکیک داشته باشد، میکوشد جامعة ایدهآل قرآنی را از منظر محمدرضا حکیمی، از متفکران دوره دوم از حیات مکتب تفکیک، مورد بازخوانی قرار دهد. دلیل انتخاب حکیمی به دو مسئلة مهم باز میگردد: انحطاط » نخست، علاق همندی وافر حکیمی به مهمترین موضوع تاریخ معاصر ایران یعنی ما را دینی نمیداند و وضعیت موجود را « جامعة کنونی » دوم آنکه حکیمی ؛« مسلمین انحراف از آرمانه...

 نظریات مکتب تفکیک در باب معرفت دینى و چگونگى فهم متون وحیانى مورد بررسى قرار گرفته است. نویسنده در بخش نخست مقاله ابتدا تفسیر پیشینیان مکتب تفکیک از عقل را توضیح مى‌دهد سپس به مبناى تفسیر فوق اشاره کرده آن را مادى دانستن نفس و مجرد دانستن عقل معرفى مى‌کند .در ادامه به پیامد این نظریه در ایجاد دو نوع معرفت بشرى و وحیانى و تضاد آنها در منشأ، روش، قلمرو و نتایج مى‌پردازد. توقف تلاش علمى و عملى بر...

روش و شیوه شناخت دین، از پر مناقشه ترین مباحثی است که پس از رحلت پیامبر اسلام (ص) و در دوران غیبت وعدم دسترسی به پیشوایان معصوم علیهم السلام مطرح بوده است، بدین معنی که اگر میان حکم قطعی و مسلم عقل و ظواهر متون دینی تعارض پیش آید چه باید کرد؟ درچنین مواردی، همواره در تقدم عقل یا سهم آن در فهم مفاد وحی - درهر دو عرصه کلام و فقه یعنی اصول و فروع دین - اختلاف نظر و برداشت هایی وجود داشته و دارد. ا...

در این تحقیق تلاش شده اصول و ارکان مکتب تفکیک تبیین و نقد شود. تحقیق حاضر از یک مقدمه، سه فصل و یک خاتمه تشکیل شده است. در فصل اول بعد از یک مقدمه اصول و ارکان تاریخی مکتب تبیین و نقد شده است. در فصل دوم بعد از مقدمه، اصول و ارکان روش شناختی و معرفت شناختی مکتب تبیین و نقد شده است. در فصل سوم بعد از بیان مقدمه، اصول و ارکان هستی شناختی مکتب تبیین و نقد شده است. چکیده مطالب فوق این است که از نظر...

مکتب تفکیک به‌کارگیری عقل و استدل‌های فلسفی را در فهم گزاره‌ها، مدعیات و باورهای دینی به طور جدی رد کرده است. پیروان این مکتب رهیافت عقل‌گرایانۀ فلسفی در باب فهم دین را کاملاً متضاد با دینداری و ایمان معرفی و معرفت صحیح دینی را به راه وحیانی منحصر می‌کنند. هدف این نوشتار بازخوانی روش تفکیکی و نقد و بررسی ادعاها و استدل‌های مربوط به آن است. این مقاله با روش کتابخانه‌ای و از طریق بررسی آثار مکتوب ...

مکتب تفسیری علامه طباطبایی با رویکرد قرآن‌به‌قرآن سال‌هاست ذهن پژوهشگران را به درک، بررسی، نقد و تکمیل خود مشغول کرده است. باوجود تلاش صاحب‌نظران و گشایش برخی دریچه‌های نوین، هنوز درک جامعی از چیستی این مکتب، به‌ویژه جایگاه سنت در آن به‌دست نیامده و بررسی‌های کنونی اشکال دارند و متناقض‌اند. یکی از دلایل مهم این نقصان، تفکیک نکردن «تدبر در قرآن» از «تبیین (تفسیر) قرآن» و خلط مباحث این‌دوست. در ا...

نوشتار حاضر به بررسی اصل علیت از دیدگاه ملاصدرا و مکتب تفکیک می پردازد. سوال ازچرایی حوادث از آغاز زندگی بشر تا کنون ،همواره با او بوده است و کنجکاوی وی را بر می انگیخته است. مفهوم چرا همان سوال و استفهامی است که ذهن از علت اشیاء می کند و اگر ذهن ادراک کلی از قانون علیت نداشت یعنی این قانون را نپذیرفته بود که هر حادثه علتی دارد مفهوم چرا در ذهن وجود پیدا نمی کرد. اصل علیت یکی از اصول مسلم فلسف...

«اراده» یکی از صفات الهی است که به مقتضای آیات و روایات، دایره شمول آن، تمام مجموعه هستی را در بر می گیرد و آنچه که در هستی روی دهد، متعلق اراده خداوند است. درباب معناشناسی و تحلیل چیستی و چگونگی اراده الهی، تبیین های گوناگونی توسط اندیشمندان و صاحب نظران ارایه شده است. در اندیشه ملاصدرا، اراده الهی، علم او به نظام اتم به شمار می آید. صدرا، اراده را برای خدا هم در مقام ذات و هم در مقام فعل اثبا...