با توجه به اهمیت ژئوپلیتیکی و ژئواستراتژی آسیای مرکزی برای ایجاد نظم نوین آمریکا، این کشور بلافاصله پس از فروپاشی شوروی درصدد نفوذ در این منطقه برآمد. آمریکا برای اجرای نظم نوین خود و نفوذ در آسیای مرکزی با چالشهایی روبرو است که مهم ترین این چالشها سه قدرت روسیه، ایران و چین می باشد ایالات متحده سیاست خود در این منطقه را مهار این سه چالش قرار می دهد و برای دست یابی به آن استراتژی هایی همچون است...

(صحت مطالب مقاله بر عهده نویسنده است و بیانگر دیدگاه مجمع تشخیص مصلحت نظام نیست)    ایران در سیاست­های خارجی خود و در برهه­ای خاص، با بازتولید رسوبات پیشین و مُرده­ریگ­های تلخ گذشته، به ناسازواری و تقابل با کانون­های قدرت دست زده است. از حقانیّت بیشینه­ی این میراث­های تلخ نمی­توان به آسانی عبور کرد و انصاف در آن است که به چنین واقعیت­های تاریخی انگشت تایید گذاشته شود. با این حال، پُشت­گرمی بیش از...

پس از جنگ سرد و فروپاشی نظام دوقطبی، نظام بینالملل جدید با نوعی ابهام در تبیین سامانِ نظم جدید روبرو شد. این ابهام موجد سناریوسازیهای متعددی در راه تبیین نظم آیند ه جهان و تشریح نظام بینالملل شد که نظریۀ نظامهای تکقطبی،چندقطبی، تک- چندقطبی و سلسله مراتبی ازجمله سناریوهایی هستندکه نظام ب ینالملل آینده را تفسیر کردند . طرح این پرسش ها که محتملترین سناریوی آینده نظام بینالملل کدام است و اینکه جایگا...

شبکه‌های منطقه‌ای، بنابر ویژگی‌های خود، شرایط متفاوتی را برای شکل‌گیری و یا رشد گروه‌های ضدسیستمی فراهم می‌کنند. نظم‌های منطقه‌ای به لحاظ پایداری، امنیت، ثبات و پویایی یکسان نبوده و با معماهای امنیتی مختلفی روبه‌رو هستند. امروزه جهان اسلام، به عنوان یک شبکه منطقه‌ای، با انبوهی از چنین گروه‌هایی مواجه است. لذا یکی از مهم‌ترین موضوعات، علل شکل‌گیری این گروه‌ها در نظم‌های منطقه‌ای، از جمله در گستر...

کشور ترکیه به علت قلمرو خواهی سرزمینی و هویتی در قالب یک گفتمان ژئوپلیتیک ، در صدد تعمیق و بسط هژمونی خود در فضاهاهای تجزیه شده ای می باشد که سابقاً قلمرو سرزمینی و یکی از مهمترین منابع انرژی این واحد جغرافیایی بوده و نوستالژی این قلمروها در حافظه تاریخی ترکها ، نقش بسته است . در فضای آنارشیک خاورمیانه ای  ، ترکیه با استفاده از کارگزاری گروههای اسلام گرای سلفی  درصدد عملیاتی نمودن نوستالژی مذکور...

الگوی مردم‌سالاری دینی از ظرفیت انتقادی خاصی نسبت به الگوهای نظری نظام سیاسی برخوردار می‌باشد. مقاله حاضر، با الهام از آموزه‌های نظریه انتقادی نو و تبیین ظرفیت انتقادی الگوی نظم دموکراتیک مشورتی به‌مثابه حاصل نظریه انتقادی نو، ابتدا به تبیین همسویی‌ها و قرابت‌های نظری الگوی نظم دموکراتیک مشورتی با الگوی مردم‌سالاری دینی پرداخته، سپس با مقایسه الگوی مردم‌سالاری دینی با چهار الگوی نظم سلطانی، سکو...

نظم سیاسی موجود در جهان، برگرفته از عهدنامۀ وستفالیایی و بر مبنای واحدهای مجزای دولت- ملت بنا نهاده شده است. اما از دیدگاه جهان شمول، کلان نگر و انسان محور اسلام، مرزهای ایمان و عقیده به جای ملیت و سرزمینْ در ترسیم خطوط جدا کنندۀ بخش های مختلف جامعۀ بشری مبنا بوده و دارای اصالت است. نظم مورد نظر جهان اسلام در واقع مبین تصویری فراملی از یگانگی امت اسلامی و فراتر از آن همبستگی نوع بشر در سایۀ مبان...

قدمت واژه ژئوپلیتیک و دانش آن به خصوص در بعد نظری، اندکی فراتر از یازده دهه است، اما ریشۀ اندیشه و عمل ژئوپلیتیکی، به قلمروخواهی، قلمروسازی، قلمروداری و قلمروگستری انسان و جست­وجوی وی برای تأمین امنیت خود و قلمروش برمی گردد. بیشتر صاحب نظران جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک، بر تاریخی­بودن اندیشه و عمل ژئوپلیتیکی اذعان دارند، اما اتفاق­نظری در تعریف ژئوپلیتیک و دوره بندی های انجام­گرفته از اندیشه و ع...

چکیده نظریه و نظریه‌پردازی در حوزه روابط بین‌الملل همواره با فراز و نشیب‌هایی روبه‌رو بوده است؛ به‌گونه‌ای که این حوزه مطالعاتی با تنوع نظریات مواجه است. با ظهور نگرش‌های انتقادی در مطالعات روابط‌ بین‌الملل و ضرورت فهم نظم بین‌المللی موجود و ارائه‌ نظم بین‌المللی مطلوب، از دهه 1970 اهمیت ارائه‌ نظریات هنجاری روابط بین‌الملل مطرح شده است. در این راستا، تلاش اندیشمندان مناطق مخت...