نگارگری مکتب اصفهان را می توان آخرین مکتب نگارگری سنتی و اصیل ایرانی قلمداد کرد که توانست در مقابل عوامل عدیده بیرونی که معلول شرایط حاکم بر جو آن زمان بوده مقاومت کرده و اصالت های بی بدیل نگارگری ایرانی را حفظ کند. نگارگری مکتب اصفهان هنری انسان مدار یا به تعبیری انسان محور است که سیطره شکل انسان در آن بدون شک مدلول شرایط ویژه ای است. نگاه انفعالی برخی منقدین؛ انسان محوری آن را به مصادیق ناصوا...

در آغاز قرن دهم هجری، با قدرت یافتن صفویان، مذهب تشیع در ایران رسمی شد. در طول تاریخ، مذهب به عنوان عاملی مهم در روند اندیشه‌ها و افکار ملت‌ها مطرح بوده‌است. از این‌رو در هر دوره تأثیرات عمیقی بر فرهنگ و هنر جوامع داشته است. در دورۀ صفویه نیز هنر از نهضت مذهبی ایجادشده در این عصر بی‌بهره نماند و هنرمندان این دوره توانستند با تأثیرپذیری از مذهب تشیع، افکار و عقاید خود را در آثار هنری و صنعتی تول...

در این پژوهش، نگارۀ آوردن سر ایرج نزد سلم و تور به قلم محمدزمان از شاهنامه شاه‌عباس بررسی می‌شود. فرضیة این مقاله آن است که تفاوت این نگاره در عنوان، محتوا و فضا، با متن شاهنامه و نیز دیگر نگاره‌ها از این مجلس؛ ناشی از تحولات فرهنگی عصر صفوی و نمایانگر مواجهة نقاشی ایرانی با نقاشی غربی است. روش تحقیق، تحلیلی است و برای درک دستور زبان تصویری و نشانه‌های مستتر در آن، به...

یکی از داستان های مشهور فردوسی، خوان هفتم رستم یعنی نبرد با دیو سفید است . این داستان ویژگی های اصلی سبک فردوسی را داراست ، یعنی اغراق و مبالغه ، حماسی بودن ، موجز بودن . اما ویژگی دیگر این داستان ، تصویری بودن آن است . به همین جهت در بسیاری از نسخه های شاهنامه تصویرسازی شده است . درنگارگری ایرانی ، تصویرسازی های یک داستان واحد ، معمولا شبیه به یکدیگر اند . اما تفاوت هایی هم وجود دارد که متاثر ...

در اواخر سدۀ نهم در بطن تجریدگرایی نقاشی ایران تمایلی آشکار به بازنمایی جهان محسوس زاده می‌شود. گرایش به واقع‌گرایی که ابتدا در نگارگری مکتب هرات و در نگاره‌های بهزاد پدیدار شد همچون خط پیوسته‌ای آثار هنرمندان اواخر سدۀ نهم و دهم ه.ق را به هم پیوند می‌دهد. با انتقال بهزاد به تبریز هنرمندان نگارگری مکتب دوم تبریز به پیروی از سنت بهزاد، بی‌آنکه با بینش آرمانی هنر نقاشی قطع رابطه کنند، نگاهشان را ...

شاهنامه بزرگ مغولی، نخستین نسخه شاهنامه سلطنتی به دست آمده در تاریخ نقاشی ایران است که توسط دلال بلژیکی «جرج دموت»، برگ برگ شده است. این نسخه از جهات بسیاری همچون اندازه بزرگ، تأثیرات خارجی و جنبه تاریخی حائز اهمیت است. تحقیق حاضر کوشیده است به ویژگی های منحصر به فرد این نسخه ارزشمند بپردازد و به سولاتی همچون ویژگی های نگارگری شاهنامه بزرگ مغولی چیست؟ و تأثیرات هنر چین و بیزانس در این نسخه به ...

در تاریخ سیاسی ایران، طبقه جنگاوران،همواره به عنوان یکی از طبقات مهم شمرده می‌شد. پژوهش در فرم پوشش جنگاوران، اطلاعاتی ارائه می‌دهد که در مطالعات تاریخی و جامعه‌شناسی مفید است و علاوه بر آن در حوزه هنرهای کاربردی و نمایشی نیز به کار می‌آید. نسخه 953ه.ق موجود در کتابخانه ملی پاریس، متعلق به دوره صفوی از جمله نسخی است که با ابعاد بزرگ و درشت‌نمایی در ترسیم فیگورها، توسط زبده‌ترین نگارگران خلق شده...

درایران ودیگر جوامع بشری اعتقاد به نیروهای متعالی از دیرباز تا کنون وجود داشته است.این باور باعث به وجود آمدن نیروهای آسمانی گشته که انسان را به نیروی اصلی که همان خداوند است،مرتبط میسازد. با توجه به اهمیت نقش فرشته در دوران باستانی ایران ونیز راه یابی این نقش در دوران پس از اسلام و شباهت های بین این نقشدر آثار باستانی ایران و نیز قبل از ورود اسلام با نقوشی که در دوران اسلامی به چشم میآید،زمینه...

این مقاله نخست یکی از مفاهیم کلیدی مطالعات آیکونوگرافی با عنوان «دانش نقش مایه ها »، را که از موارد مهم این حوزه مطالعاتی محسوب می شود، معرفی نموده، سپس این مفهوم را از طریق نگاره هایی چند از دو شاهنامه بایسنقری و طهماسبی، از مکاتب هرات و تبریز، به آزمون گذاشته است. با ارائه این فرض که به کارگیری نقش مایه های ادبی از طریق تصویر در مکتب تبریز صفوی در مقایسه با هرات تیموری با حساسیت و دقت چشمگیری...