بررسی ساخت بند زبان فارسی بر اساس دستور نقش و ارجاع*والی رضایی**مژگان نیسانیچکیدهاین جستار در پی آن است که ساخت بند در زبان فارسی را در چهارچوب دستور نقش و ارجاع مورد بررسی قرار دهدنظریه دستوری به تعامل نحو، معناشناسی و کاربردشناسی در نظام های دستوری توجه ویژه ای داردنظریه بر پایه دو تقابل، شامل تقابل میان محمول و موضوع و تقابل میان موضوع و غیر موضوع استوار استتوجه به مفاهیم طبقه فعلی، بازنمایی...

هدف این پژوهش، توصیف کاربردهای گوناگون نحوی و معنایی حرف اضافه ی «سی» (si) در گویش دلواری- و بررسی پیشینه ی تاریخی آن است. این حرف اضافه  دارای دو کاربرد محمولی و غیرمحمولی است: متمم «سی» غیرمحمولی همیشه ضمیر پی چسبی مفعولی است، ولی متمم های «سی» محمولی نقش های معنایی مختلفی از قبیل مقصد، پذیرنده، ذی نفع، کنش پذیر و غایت دارند. در ارتباط با تاریخچه شکل گیری و کاربرد این حرف اضافه دو فرضیه مطرح ...

کودکان در روند فراگیری زبان مادری، وقتی برای مفهومی واژه ای یاد نگرفته اند یا واژة فراگرفته شده را به خاطر نمی آورند گاهی خودشان برای آن مفهوم واژه میسازند. مطالعة حاضر به بررسی مواردی چند از این واژه سازیها در سنین پیش از دبستان میپردازد. داده های زبانی مورد مطالعه شامل شصت واژه تولید شده توسط دختری فارسی زبان است که از سن دو سال و شش ماهگی تا پنج سالگی او جمع آوری شده است. نوواژه های او واج ن...

با گذشت نزدیک به هفت دهه از تأسیس نخستین فرهنگستان در ایران، تاکنون بررسی جامعی درباره واژه های مصوب فرهنگستان های متولی امر واژه گزینی در گذشته و حال صورت نگرفته و لذا هنوز بسیاری از مسائل نظری و مشکلات عملی این کار به درستی طرح نگردیده است. هدف این تحقیق نقد علمی اصول و ضوابط واژه گزینی فرهنگستان سوم (فرهنگستان زبان و ادب فارسی) و بررسی دقیق موانع پذیرش واژه های عمومی مصوب آن است. روش اتخاذ ش...

زبان کشمیری از گروه زبان های «داردی» از خانواده زبان های هندوایرانی است که در دره کشمیر و نواحی آن رواج دارد.. به دلیل تماس طولانی مدت این زبان با زبان فارسی از سده چهاردهم تا سده نوزدهم میلادی، زبان فارسی هم از لحاظ ادبی و هم از نظر زبانی تأثیری عمیق بر آن گذاشته است. این تأثیر را می توان در سه بخش وام گیریواژگانی، تغییراتواجی و وام گیریدستوری مورد بررسی قرار داد. هدف پژوهش حاضر، بررسی میزان ن...

حوزه صرف یکی از بحث انگیزترین حوزه های زبانشناسی است که از دیرباز توجه بسیاری از زبانشناسان را به خود معطوف داشته است. از همان هنگام که زبانشناسان برای صرف جایگاه مستقلی قائل نبودند و آن را در دو حوزه واج شناسی و نحو بررسی می کردند، تا به امروز که بر این باورند که حوزه صرف نیز، مستقل از واجشناسی و نحو، یک حوزه زبانی مجزا به شمار میرود، مطالعات بسیاری پیرامون فرایندهای صرفی، ماهیت و کارکرد آنها...

هدف از نگارش این مقاله، شناسایی یکی از مهم‌ترین فرآیندهای آوایی تضعیف؛ یعنی سایشی­ شدگی، در گونۀ سیرجانی بر اساس« چارچوب واج­ شناسی زایشی» است. بدین منظور داده­ها از اسناد مکتوب مانند کتاب، واژه ­نامه، مقاله و پایان­ نامه­ هایی که در مورد این گونه نوشته شده­ اند استخراج شده است، علاوه  بر این، نگارندگان، خود گویشور بومیِ این گونه‌اند. در انجام این پژوهش از منابع مکتوب مانند پایان ­نامه، مقاله و ...

تحلیل فرایندهای آوایی گویش گیلکی بر مبنای اطلس زبانی     علی ­رضا قلی فامیان [1]   وحید بصیرت [2]     تاریخ دریافت: 10/6/90   تاریخ تصویب: 17/12/91     چکیده   در این پژوهش، می کوشیم ضمن تهیۀ اطلس زبانی استان گیلان به سه پرسش عمده پاسخ دهیم: (1) در سطح استان گیلان و در محدوده گویش گیلکی، چه فرایندهای آوایی رخ می دهد؟ (2) آیا تقسیم بندی سنتی گیلکی به گونه های بیه پس در مناطق غربی استان و بیه پیش...