توجه به دین وعلت پیدایی و ذات آن همواره مورد توجه فیلسوفان و متکلمان و دیگر دانشمندان بوده و نظریه های گوناگونی را به میان آورده است از جمله کسانی که نظراتی مهم در این مورد دارد مطهری است تلقی و تعریف او از دین و منشا آن و اهمیت دین در زندگی آدمی جایگاه خاصی در آثار وی دارد او نظرات ارائه شده درباره منشا دین را گزارش و نقد و بررسی می کند و علت پیدایش آن را نه جامعه و ضعف روان بلکه وحی و خدا می ...

کارکرد تذکری (تذکر به معرفت فطری) یکی از مهم‌ترین کارکردهای غیر استقلالی وحی است. انبیا و اولیای الاهی برای عملی ساختن این کارکرد و وظیفه وحی از روش های مختلفی بهره برده‌اند. متون وحیانی با ارائه نقش تبیینی (تبیین عهد و میثاق فطری، مفاد و خصوصیت آن)، نقش تعلیمی (آموزش دین، عبادت و دعا)، نقش انگیزشی (ایجاد حالت­های تکوینی موجب التجا و اضطرار) و نقش بازدارندگی (از بین بردن موانع فطرت)؛ به کارکرد ...

چکیده به دنبال تحولاتی که در دهه‌های اخیر به وقوع پیوسته، بار دیگر دین به‌عنوان متغیری مهم و اثرگذار وارد عرصه اجتماعی شده و مرجعیت سکولاریسم را در تمامی حوزه‌ها به چالش کشیده است. این مهم سبب شده تا نه تنها بار دیگر توجهات معطوف به نقش دین در مناسبات سیاسی جوامع انسانی شود؛ بلکه بسیاری اکنون برآنند که به‌رغم تصور غالب، دین همواره در جوامع حضور داشته و به شیوه‌های گوناگون به ا...

دفاع از دین یکی از نیازهای ضروری جامعه امروز است؛ امروزه یکی از شیوه های پذیرفته شده دفاع از دین، دفاع عمل گرایانه است؛ دفاعی که درصدد است، نشان دهد دین در زندگی مردم مشکل گشاست. مقاله حاضر با رویکردی عمل گرایانه درصدد بررسی کارکرد روان شناختی دین است، بدین منظور نخست به توضیح پنج نیاز مهم روان شناختی، یعنی نیاز به رفع احساس تنهایی، نیاز به غلبه بر ترس از مرگ، نیاز به معناجویی برای زندگی، نیاز ...

چکیده امروزه نظریة تعارض ضروری تئوری روابط بین‌الملل با هنجارهای دینی با چالش‌های عمیقی مواجه است. ‌علاوه‌بر آن، به‌منظور بهره‌گیری از ظرفیت‌های ادیان برای جبران کاستی‌های روند اصلی تئوری روابط بین‌الملل تلاش‌های جدیدی شده است. این مقاله درپی شناسایی زمینه‌های طرح تئوری دینی روابط بین‌الملل است. فرضیة ما این است که دین می‌تواند به‌مثابة بستری مهم برای طرح تئوری‌های هنجارگرا در روابط بین‌الملل ...

بزرگترین نعمت الهی به انسان‌ها، نعمت دین و هدایت تشریعی است که تعالی حقیقی و وصول به هدف آفرینش و مقصد نهایی را برای پیروان آن تأمین نموده و دستیابی به حیات طیبه آنها را تضمین می‌کند. دین‌پژوهان همواره به دنبال بازشناسی کارکرد دین در زندگی انسان و چیستی فلسفه آن هستند. قرآن کریم در آیات متعددی به بهترین وجه به بیان این کارکرد و تبیین فلسفه آن پرداخته است. قرآن شخصیت و کرامت انسان را به میزان دی...

چکیده: نگاه عمل گرایانه و توجه به کارکردهای دین یکی از روشهایی است که در حوز? دین پژوهی و عرص? تبلیغ دین مورد استفاده قرار می گیرد. در نصوص دینی هم استفاده از این روش قابل مشاهده است. اما در استفاده از این روش سوالاتی قابل طرح است: تا چه اندازه می توانیم در مقام شناخت و شناساندن دین به جنب? عملی و کارکردهای آن تکیه کنیم؟ آیا در هم? عرصه های دینی این روش به یک سان قابل بهره گیری است؟ استفاده ...

یکی از عوامل مهم و بسیار تأثیر گذار در مهندسی فرهنگی کشور، روشن سازی جایگاه دین در مهندسی فرهنگی است.  بر این اساس در این نوشتار نسبت دین و فرهنگ به بحث و بررسی گذاشته شده است. نویسنده تعیین معنای دین و فرهنگ، قلمرو دین و فرهنگ و خاستگاه این دو را از مهم ترین مباحثی می­ شناسد که به کشف رابطه دین و فرهنگ کمک می­ کند. او در بحث تعریف دین و فرهنگ از میان چند رویکرد مطرح تنها رویکرد مصداق گرایانه و...

شناخت قلمرو کارآیى دین در زندگى فارغ از انگیزه‌هاى انسانى از نگاه علامه طباطبایى مورد بررسى و نقد قرار گرفته است.  نویسنده، با طرح پرسشهایى راجع به نقش و کارکرد دین در زندگى اجتماعى از ضرورت شناخت دو مقوله انسان و دین براى پاسخ به آن پرسشها سخن گفته است. سپس دیدگاه انسان شناختى علامه طباطبایى را در سه محور فطرت، عقل و سعادت مطرح نموده، به این نتیجه مى‌رسد که ویژگى فطرت آدمى عقل اوست و عقل به ت...

رابطه دین و سیاست در ایران یکی از مهم ترین موضوعایت است که مقاله حاضر در صدد تبیین تئوریک و تجربی آن می باشد سخن اصلی ر اینجا این است که دین و سیاست می توانند بر مبنایی عقلی علمی و قانونی تعامل سازنده ای با هم داشته باشند اما ادغام دین و دولت و سازمان یافته شدن و دولتی شدن دین مشکل ساز است و با عقل و علم و حتی روح و هدف و کارکرد اصلی دین سازگار نیست و صبغه ایدولوژیک و گفتمانی یدا می کند و در را...