سطوح مختلف معنایی قرآن و ذوبطون بودن آن، امری پذیرفته‌شده در بین فریقین است. برخی ـ به خطا ـ از این ویژگی منحصر به فردِ کلام الهی، پلورالیسم و تکثر قرائت‌ها را نتیجه گرفته‌اند؛ درحالی‌که از منظر عموم مفسران و اندیشمندان، مقصود از بطون قرآن، فهم‌های طولی و ذومراتب، غیرمتعارض، روشمند، غیر متداخل در حوزۀ نصوص و به‌مثابۀ پشتوانۀ استناد آرای متکثر مفسران و فقیهان می‌باشد که هیچ‌گونه تلازم و پیوندی با...

پلورالیسم دینی به دنبال راهی برای اثبات حقانیت ادیان گوناگون و رستگاری پیروان آنهاست. جان هیک به عنوان بزرگترین حامی این تفکر، با بهره گیری از معرفت شناسی کانت، ادعا می کند که پیروان ادیان مختلف، به حقیقت فی نفسه دسترسی ندارند و فقط نمودی از امر مطلق را دریافت می کنند. او قلمرو معرفت شناسی کانت را از تجربه های حسی فراتر دانسته، آن را شامل تجربه های دینی نیز می داند. از دیدگاه هیک، در واقع هسته ...

نظریه پلورالیسم، حقیقت و رستگاری را منحصر در دین خاصی نمی‌داند و همه ادیان را به طور نسبی از حقیقت بهره‌مند می‌داند. برخی از متفکران اسلامی نیز این نظریه را برگزیده و به استناد بعضی از آیات قرآن از جمله سوره کافرون و آیه 62 سوره بقره و... بر اثبات تعدد و تکثر صراط مستقیم پای فشرده‌اند. نگارنده در پی آن است که اثبات کند پلورالیسم دینی از دیدگاه قرآن مردود بوده و صراط مستقیم یگانه است و تعدد و تک...

اثر حاضر به دنبال اثبات این مدعاست که یکی از راه های شناخت خدا تجربه ی دینی است. برای این منظور ابتدا تقریرهای مختلف استدلال تجربه دینی مطرح شده است و سپس به برخی از تجربه های دینی اشاره نموده ایم . در ادامه اشکال یکی از منتقدان استدلال تجربه دینی، یعنی جان هاسپرز مطرح شده و مورد بررسی قرار گرفته است. اشکال هاسپرز این است که قبول صحت استدلال تجربه دینی مستلزم پذیرش عقاید متناقض و ناسازگار است و...

سطوح مختلف معنایی قرآن و ذوبطون بودن آن، امری پذیرفته شده در بین فریقین است. برخی ـ به خطا ـ از این ویژگی منحصر به فرد کلام الهی، پلورالیسم و تکثر قرائت ها را نتیجه گرفته اند؛ درحالی که از منظر عموم مفسران و اندیشمندان، مقصود از بطون قرآن، فهم های طولی و ذومراتب، غیرمتعارض، روشمند، غیر متداخل در حوزۀ نصوص و به مثابۀ پشتوانۀ استناد آرای متکثر مفسران و فقیهان می باشد که هیچ گونه تلازم و پیوندی با...

مسئله پلورالیسم دینی از موضوعات جدید کلامی بوده و توجه اندیشمندان و دانشمندان مختلف را به خود جلب نموده است و آنچه در این نوشتار ملاحظه می نمائید، رساله دکتری است که در رشته تفسیر تطبیقی (الهیّات) به رشته تحریر در آمده و در یک مقدمه و چهار بخش تنظیم و تدوین شده است. در این رساله موضوع پلورالیسم دینی در دو نوع «پلورالیسم حقانیت» و «پلورالیسم نجات» مورد بررسی قرار گرفته است. منظور از «پلورالیسم ح...

نسبیت معرفت دینی را می‌توان از مهم‌ترین مبانی پلورالیسم دینی به شمار آورد. این نظریه متأثر از روش هرمنوتیک غرب است که تلاش می‌کند این روش را در فهم و تفسیر متون دینی به کار برده، فهم صحیح متن دینی را دست‌نایافتنی بنمایاند. نسبیت‌گرایان معرفت دینی برای اثبات مدعای خود به دلایلی چون: تفکیک میان واقعیت و درک ما از واقعیت، ذوبطون‌ و صامت بودن متون دینی و نیز همگانی بودن فهم دینی استناد کرده‌اند. ای...

در این عصر ما با انواع ادیان آسمانی و زمینی روبرو هستیم و ناچاریم در خصوص این کثر ت ها دیدگاه و تفسیری داشته باشیم. سه رویکرد مختلف نسبت به مسئله ی تنوّع ادیان وجود دارد: انحصارگرایی: که نجات انسان ها را منحصر به سنّت دینی خاص می داند و دیگران را از آن محروم می کند. شمول گرایی: حقیقت نهایی را، تنها در یک دین خاص می داند اما سایر ادیان نیز بهره ای از حقیقت و نجات را دارند. کثرت گرایی: عبار...

مفهوم الهیات تسلیمی با تبدیل رئالیسم خام به رئالیسم انتقادی و پیش کشیدن مسأله سقوط و نجات و ربط آن با جامعیت دین در فرایند جهانی شدن مورد قبض و بسط قرارگرفته است. الهیات تسلیمی با وجه تمایز خاصی از پلورالیسم دینی، شمولگرایی و دیگر قرائتهای دینی تعریف شده است؛ بدین قرارکه فارغ از اسامی و ظواهر مادی، تمکین و تسلیم در برابر یک اراده برتر و حق، ملاک رستگاری و نجات است نه یک دین خاص. البته نجات و رس...

نسبیت معرفت دینی را می توان از مهم ترین مبانی پلورالیسم دینی به شمار آورد. این نظریه متأثر از روش هرمنوتیک غرب است که تلاش می کند این روش را در فهم و تفسیر متون دینی به کار برده، فهم صحیح متن دینی را دست نایافتنی بنمایاند. نسبیت گرایان معرفت دینی برای اثبات مدعای خود به دلایلی چون: تفکیک میان واقعیت و درک ما از واقعیت، ذوبطون و صامت بودن متون دینی و نیز همگانی بودن فهم دینی استناد کرده اند. این...