0

بعد از فروپاشی اتحاد شوروی، آمریکا که خود را در عرصه جهان بی رقیب می دید خواهان ایفای نقشی فعال و مؤثر در کشورهای استقلال یافته از اتحاد شوروی بود و تمایل این کشورها به ویژه جمهوری آذربایجان به غرب - به خصوص به آمریکا- این نفوذ را آسان تر می کرد. در اندیشه نخبگان سیاست خارجی آمریکا این فکر پیدا شده بود که با تجزیه اتحاد شوروی و خروج جهان از نظام دو قطبی، این کشور قادر است برای اولین بار حضور سی...

در زمان حیات اتحاد شوروی حضور قدرت های بزرگ در آسیای مرکزی به علت تسلط کمونیست ها بر بخش وسیعی از این منطقه و عدم تمایل قدرت های بزرگ (به ویژه آمریکا) برای درگیری با ابرقدرت شرق و به رسمیت شناختن حوزه نفوذ قدرت ها از سوی یکدیگر، کم رنگ و این حوزه (به جز مناطق تحت حاکمیت ایران) تحت نفوذ انحصاری اتحاد شوروی قرار داشت. از این رو ثبات نسبی در منطقه برقرار بود. اما بعد از فروپاشی اتحاد شوروی، اهمیت ...

با فروپاشی اتحاد شوروی، جمهوری های استقلال یافته از آن، ریشة مشکلات اقتصادی خود را در به کارگیری سیاست­های اقتصادی کمونیستی در زمان اتحاد شوروی دانستند و به سوی نظام بازار آزاد حرکت کردند. حرکت این کشور­ها در دوران گذار اقتصادی به صورت طبیعی با فرایند جهانی­شدن در ارتباط است. با توجه به جهانی شدن اقتصاد که در ارتباط کامل با کنش گران اقتصادی بین المللی است، کشور­هایی که ظرفیت جذب این کنش گران را...

رابطه حکومت مرکزی در مسکو با جمهوری‌های پیرامونی در اتحاد شوروی از مسائل مورد توجه و بحث‌برانگیز بوده است. پیچیدگی این رابطه و نیز پیامدهای خاص آن با وجود این که در دوران اتحاد شوروی تا حدودی مشخص شده بود اما در دوران پس از فروپاشی بود که با ظهور مشکلات و بحران‌های مختلف در سطوح متفاوت محلی، ملی و منطقه‌ای دامنه و اهمیت آن به ویژه در منطقه آسیای مرکزی و قفقاز آشکار شد. استدلال اصلی این مقاله ای...

با شروع جنگ سرد در آغاز دهۀ 1950م، آمریکا و هم پیمان های غربی اش برای مقابله با خطر کمونیسم به اقدامات وسیعی دست زدند که یکی از آن ها ایجاد پیمان بغداد بود. در این میان عضویت ایران در این پیمان به عنوان یکی از کشورهای ضد کمونیسم و هم پیمان غرب، واکنش شدید اتحاد شوروی را برانگیخت و در پی آن روابط ایران و شوروی تیره شد. در این مقاله تاثیر پیمان بغداد بر روابط ایران و شوروی مورد کنکاش قرار گرفته و...

جنگ ایران و عراق، آزمونی دشوار برای دستگاه دیپلماسی اتحاد جماهیر شوروی بود. این کشور از یک سو سرمست از سقوط حکومت پهلوی در ایران و تضعیف موقعیت آمریکا و غرب در منطقه خاورمیانه و خلیج فارس بود و از سوی دیگر، حکومت انقلابی ایران به همان میزان آمریکا و غرب، شوروی را نیز دشمن قلمداد می‏کرد. در چنین وضعیتی وقوع جنگ بین ایران و عراق، این کشور را در برابر تصمیم دشواری قرار داد. به راستی، رفتار دولتمرد...

از مهم ترین تحولات ژئوپلیتیکی در دهه های آخر قرن گذشته فروپاشی اتحاد شوروی بود که از پیامدهای آن دگرگونی روابط قدرت و موازنه نیروها در سطوح منطقه ای و فعال شدن قدرت های فرامنطقه ای و به خصوص منطقه ای جهت حضور و نفوذ در حوزه جنوبی اتحاد شوروی است که پیش از این به علت حضور اتحاد شوروی قادر به ایفای نقش اساسی نبودند. در این بازی بزرگ رقابت اصلی بین ایران و ترکیه دو قدرت منطقه ای هم جوار با آسیای م...

روسیه هسته اصلی امپراتوری اتحاد شوروی بوده است. بسیاری از شاخص­های اجتماعی و ساختاری اتحاد شوروی را می­توان در رویکرد و شکل ­بندی­های قدرت سیاسی و راهبردی روسیه مشاهده کرد. رقابت­های ژئوپلیتیکی روسیه و جهان غرب به قرن 19 بر می گردد. این رقابت­ها در چارچوب موازنه قدرت در سیاست بین­الملل شکل گرفت. آمریکا و اتحاد شوروی ساختار دو قطبی را در سال­های 1991-1945 شکل دادند. اگرچه ساختار دو قطبی از سال 1...

چکیده ندارد.