درنگ در مناسبات اخلاقی انسان و محیط زیست خود، به شکل‌گیری رشتهٴ «اخلاق زیست‌محیطی» انجامیده است. این رشتهٴ شکوفا، فیلسوفان، الاهی‌دانان، مورخان،  متخصصان، و فعالان محیط زیست را به یک‌اندازه، درگیر مسائلی جدی کرده است. همین امر، مایه تنوع نگرش‌ها و دیدگاه‌ها در این عرصه شده است. این مقاله می‌کوشد با نگرش تاریخی، زمینه‌های شکل‌گیری و رشد این عرصه را بکاود، دیدگاه‌های موجود را گزارش کند، و چشم‌اند...

با مرور بر وضعیت محیط زیست می‌توان دریافت که ناآگاهی یا بی‌توجهی انسان‌ها به محیط، به دلیل کمبود آموزش‌های علمی و کارشناسانه، داشتن نگرش‌ها و رفتارهای نادرست به محیط زیست، عدم مسئولیت در قبال محیط زیست و به طور کلی نداشتن دانش و سواد زیست محیطی از علل مهم و تاثیرگذار در آلودگی و تخریب محیط زیست بوده است. آموزش و رسانه‌های ارتباطی به عنوان دو رکن اساسی در حفاظت از محیط زیست نقش بارزی دارند. آموز...

این مقاله ضمن تحلیل و بسط دو مفهوم ارزش ذاتی و ارزش ابزاری در حوزه طبیعت و محیط زیست و تطبیق آن با رویکردها و نحله های غالب فلسفه و اخلاق محیط زیست به مطالعه این بحث در حوزه حقوقی، بویژه حوزه مربوط به خسارات زیست محیطی و ارزیابی آنها پرداخته است. فرض اساسی این نوشتار براین امر استوار است که هنوز قوانین و رویکردهای حوزه محیط زیست رنگ و بویی مبتنی بر انسان محوری دارند و از رویکردهای طبیعت محوری ک...

عکس العمل شاخه های مختلف علوم انسانی نسبت به بحران زیست محیطی منجر به شکل گیری مباحث میان رشته ای تازه از جمله زبان شناسی زیست محیطی ( ecolinguistics) با زیر شاخه هایش, اخلاق زیست محیطی (ethics enviromental) و نقد بوم گرا (ecocriticism) در حوزه ادبیات گردید. اصطلاح نقدبوم گرا در سال 1996 توسط روکرت ابداع شد و واکنش دیرهنگامی بود که ادبیات در مقابل بحران محیط زیست از خود نشان داد. با وجود این که...

زمینه: مسائل زیست محیطی ایجاد کننده بحرانهای گسترده زیست محیطی پذیرفته شده‌ای در سطح جهان هستند که علم به تنهایی برای حل مسائل زیست محیطی کافی نخواهد بود. شواهد موجود نشان می‌دهد رابطه کشاورزان با زمین موجب آگاهی عمیق آنان از چرخه های طبیعی، قدردانی از طبیعت زیبا و احساس مسؤولیت در قبال آن است.   روش کار: این تحقیق با هدف سنجش اخلاق زیست محیطی روستاییان اوزینه استان گلستان به اجرا در آمده است....

بحث «اخلاق محیط زیست»، از مباحثی است که در دوران ما توجه بسیاری از فیلسوفان را به خود جلب کرده است که در آن از شناخت طبیعت از سوی انسان و رابطه انسان با محیط زیست و احساس مسؤولیت نسبت به آن، سخن به میان می آید. در این مقاله به این سؤال پاسخ داده می شود که آیا طبیعت دارای ارزش ذاتی است یا ارزش آن غیری است؛ یعنی طبیعت از این جهت ارزش دارد که در خدمت مصالح و منافع انسان است و همچنین آیا طبیعت دارا...

این مقاله ضمن تحلیل و بسط دو مفهوم ارزش ذاتی و ارزش ابزاری در حوزه طبیعت و محیط زیست و تطبیق آن با رویکردها و نحله های غالب فلسفه و اخلاق محیط زیست به مطالعه این بحث در حوزه حقوقی، بویژه حوزه مربوط به خسارات زیست محیطی و ارزیابی آنها پرداخته است. فرض اساسی این نوشتار براین امر استوار است که هنوز قوانین و رویکردهای حوزه محیط زیست رنگ و بویی مبتنی بر انسان محوری دارند و از رویکردهای طبیعت محوری ک...

بحران محیط زیست در قرن اخیر موجب شده است علاوه بر بازنگری در نحوه تعامل انسان با طبیعت در استفاده از علم و تکنولوژی، رجوع دوباره‌ای در مورد جایگاه انسان در جهان و اخلاق زیست محیطی در همه ادیان و رویکردهای فکری و فلسفی صورت گیرد. هرچند با توجه به اهمیت موضوع، تحقیقات بسیاری در این زمینه انجام شده، اما هدف این مقاله این است که مسأله محیط زیست از کانال اصول هستی‌شناسانه ملاصدرا و آیات قرآ...

در طول تاریخ، فناوری از هرنوع، نه تنها خنثی به نظر نرسیده بلکه محصول کوشش ها، دیدگاه ها، ایده ها، انگیزه ها و ارزش های افراد، گروه و جوامع بشری بوده است. فناوری فارغ از ارزش های انسانی و محیط وجود ندارد. همیشه رابطه مستقیمی بین فناوری و ایدئولوژی وجود داشته به طوری که همواره ارزش های انسانی جریان و مسیر آن را تعیین کرده است. محاسن و معایب فناوری و بهره برداری از آن نسبی است و بستگی به شرایط، ام...