قوم ترکمن یکی از اقوام قدیمی است که بخشی از آن‌ها در کرانۀ شرقی دریای خزر و کشور ترکمنستان امروزی و برخی دیگر، در شمال ایران ساکن شده‌اند. در طول تاریخ چندین سدۀ ادبیات این قوم، تأثیر و تأثر متقابلی بین ادبیات فارسی و ادبیات ترکمن وجود داشته است. در این میان، شعرا و نویسندگان ترکمن همواره در طول تاریخ، به ادبیات فارسی، به‌عنوان زبان رسمی ایرانیان، توجه نشان داده‌اند و شاعران ترکمن برجسته‌ای را ...

در این مقاله کوشش شده که به این پرسش که آیا می‌‌توان طریقة اخلاقیون را مدرسه‌‌ای معنوی و تربیتی دانست، از سه منظر پاسخ داده شود؛ ابتدا با تکیه‌بر تعریف کلاسیک عرفان، سپس با بیان مشکلات تعریف کلاسیک برای چنین قضاوتی، با ارائة تعریفی از عرفان بر مبنای مفهوم سنت و تحلیل آن به دو مفهوم فرهنگ و ادبیات و تحلیل مفهوم فرهنگ به دانش‌ها و نگرش و رفتارها، و نهایتاً با تکیه‌بر نگاه عمومی به مسئلة عارف و عرف...

یکی از انواع چهارگانه ادبیات که از روزگاران کهن مورد تأکید و اتفاق نظر ملت های صاحب فرهنگ و تمدن جهان بوده و هست، ادبیات تعلیمی است. ادبیات تعلیمی به نوعی از ادبیات گفته می شود که در آن خالق اثر با در مقابلْ قراردادن دو مفهوم خیر و شرّـ به طورغیرمستقیم ـ سعی دارد تا مضامین اخلاقی و حکمی را، که در ادبیات کلاسیک جهان عموماً به زبان حیوانات (فابل) و در قالب پند و اندرز است، به دیگران آموزش دهد. در می...

در این مقاله کوشش شده که به این پرسش که آیا می توان طریقة اخلاقیون را مدرسه ای معنوی و تربیتی دانست، از سه منظر پاسخ داده شود؛ ابتدا با تکیه بر تعریف کلاسیک عرفان، سپس با بیان مشکلات تعریف کلاسیک برای چنین قضاوتی، با ارائة تعریفی از عرفان بر مبنای مفهوم سنت و تحلیل آن به دو مفهوم فرهنگ و ادبیات و تحلیل مفهوم فرهنگ به دانش ها و نگرش و رفتارها، و نهایتاً با تکیه بر نگاه عمومی به مسئلة عارف و عرفان...

این نوشتار به معرفی بخشی از ادبیات دینی هندویی معروف به ادبیات پورانه­ای می­پردازد که خود حجم قابل توجهی از متون دینی هندو را تشکیل می­دهد. ادبیات پورانه­ای در یک تقسیم­بندی شامل دو بخش اصلی است که هر کدام پورانه­های مختلفی را در بر می­گیرد: 1. مهاپورانه­ها یا پورانه­های بزرگ؛ 2. اوپه پورانه­ها یا پورانه­های کوچک. واژه «پورانه» به معنی «کهن» و «باستان» است و ادعای فرقه­های هندویی بر این است که ...

استفاده از بیان غیرمستقیم و نمادپردازی در ادبیات فارسی پیشینه­ای دیرینه دارد. شاعران کلاسیک برای بیان مفاهیم عرفانی و صوفیانه از نماد استفاده فراوانی کرده­اند. در دوران معاصر از آنجا که دید شاعران آفاقی­تر از شعرای سنتی است و اندیشه­های سیاسی و اجتماعی در ذهن آنان بر اندیشه­های فردی ودید انفسی غلبه دارد، کاربرد نمادها نیز دگرگون می­شود و نماد در شعر معاصر برای بیان اندیشه­های سیاسی و اجتماعی به...

ناصرجان معصومی، زادۀ وادی زرنثار حصار و از زمرۀ ادیبان و دانشمندان انگشت شمار سده بیستم است که در پیشرفت ساحه های گوناگون علم و فرهنگ تاجیک نقشی برجسته داشته است. خدمت ناصرجان معصومی خصوصاً در رشد و تکامل ادبیات شناسی فوق العاده بزرگ است. چشم انداز ادبیات شناسی او بسیار وسیع بوده است و دوره ها و مسئله های گوناگون ادبیات کلاسیک و معاصر تاجیک را دربرمی گیرد. حافظ یکی از شاعرانی است که ناصرجان به ا...

این مقاله سعی بر آن دارد تا به بازخوانی روند پیدایش وپیشرفت ادبیّات تطبیقی و نیز پژوهش­های تطبیقی بین فارسی وعربی در ایران وجهان عرب بپردازد وبا تمرکز بر روی جریان به حاشیه رانده شده ی اسلامی-شرقی ادبیات تطبیقی این کشورها، فضل وپیشگامی جریان عربی-فرانسوی ادبیات تطبیقی جهان عرب را در بکارگیری واژه ی«الأدب المقارن» (ادبیات تطبیقی)، ونیز در نگارش اولین پژوهش عملی وآکادمیک، به چالش بکشد وآن را به گر...