درهم تنیدگـی متون، حاصـلِ رویکردِ زبان‌شناختی به ادبیات و نقدِ متن محور است. قیصر امین‌پور شاعر متعهد و نام آشنای ایران به اشکـال گوناگون، تحت تأثیرِ قرآن کریم قرار گرفته است. این تأثیرپذیری گاه از مضـمون و محـتوا، و گاه در الفاظ و فنونِ بیانی قرآن، صورت پذیرفته است. در شعر امین‌پور انواعِ گوناگونِ اقتباس از جمله: تلمیح، تحلیل، اثرپذیری واژگانی، اثرپذیری گزاره‌ای و... ملاحظه می‌شود. علاوه برگونه‌های م...

ابوالعتاهیه شاعر برجسته و مبتکر فن زهدیات در عصر عباسی به نحو بارز و چشمگیری تحت تأثیر اعجاز بیانی قرآن کریم قرار گرفته و از فنون بلاغی و آرایه‌های قرآنی در سروده‌هایش بهرة فراوان برده است. تأثیرپذیری ابوالعتاهیه از قرآن کریم شامل همة ابعاد واژگانی، ترکیبی، بلاغی، موسیقایی و مضمونی است، امّا آنچه در شعر وی بیش از همه به چشم می‌خورد آرایه‌هایی است که فرم و مضمون آنها از قرآن کریم اقتباس شده که از...

هر چند اصطلاح بینامتنی در دهه­های اخیر مطرح شده است، اما این پدیده با همه­ی انواع خود از دیرباز در ادبیات اسلامی کاربرد داشته است. شایع­ترین نوع این پدیده، کاربرد آیات، واژگان و معانی قرآنی یعنی اقتباس در آثار ادبی است. ادیبان و شاعران معاصر نیز به این امر بی­توجه نبوده­اند. یکی از شاعران معاصر عرب که از مضامین و واژه­های قرآنی بسیار سود جسته و جایگاه ویژه­ای را در این عرصه به خود اختصاص داده ا...

یکی از صاحب‌ذوقان صاحب‌نظر که از تخصّص روایی، قرآنی، فقهی و اصولی خود در اشعار حسینی بهره گرفته و در دیوان شعر خود، احساسات ناب و شور و شعور خود را با بهره‌گیری از مضامین قرآن و حدیث و درآمیختن آن با صنایع ادبی و جنبه‌های هنری زبان، نسبت به سالار شهیدان و حوادث عاشورایی و کربلایی به شیوایی بیان کرده، آیت‌الله غروی اصفهانی است و عمده‌ی دیوان شعر او هم در این موضوع است. با توجّه به آگاهی ژرف یک فقی...

تجلی کلام الهی در شعر مایه ی طراوت ، عمق و استواری آن می شود ، هر اثر ادبی به اندازه ی ارتباطش با زیبایی های معنوی قرآن شانس ماندگاری پیدا می کند و هر قدر اثر ادبی از مفاهیم متعالی پربارتر باشد قدرت نفوذ و تاثیر گذاری آن بیشتر می شود. در دوره ی معاصر شاعرانی مانند قیصرامین پور، موسوی گرمارودی، طاهره صفارزاده ، سهراب سپهری واحمد عزیزی تلاش کردند با خلق آثاری ارزشمند ماندگار شوند. در دوره ی...

امیر مؤمنان7 در سخنان و یا نوشته¬های خود، گاه به تصریح و گاه به اقتباس، از آیات قرآن بهره برده است. در بخشی از میراث حدیثی آن حضرت که در قالب نهج البلاغه در اختیار ماست؛ نه به صراحت از آیات قرآن استفاده شده و نه به اقتباس؛ بلکه اشاره به مضمونی از قرآنی است که ذهن آشنای با قرآن در می¬یابد که این سخن برگرفته از آیه یا آیاتی از قرآن کریم است. این تحقیق در محدوده خود؛ یعنی حکمت¬های نهج البلاغه تلاش...

نظریۀ بینامتنی که نخستین بار از سوی کریستوا مطرح شد بیانگر آن است که هر متنی برخاسته از متن‌های پیشین یا معاصر خود است و به معنای اندیشۀ انتقال معنا یا لفظ از یک متن به متن دیگر می­باشد. این انتقال بر اساس سه قاعدۀ نفی جزئی، متوازی و کلی صورت می­پذیرد. از مهم‌ترین منابعی که همواره مورد اقتباس شاعران قرار داشته قرآن کریم است. آنان همواره از سرچشمۀ فیاض واژگان و مضمون‌های آن بهره می­بردند. یکی از...

فلسفه علوم قرآنی به عنوان یکی از معرفت های درجه دوم درصدد آن است که مبادی و مبانی دانش علوم قرآنی را مورد ارزیابی و تنقیح قرار دهد. روش شناسی تحقیق در علوم قرآنی به مثابه یکی از مسایل مطرح در این حوزه بر آن است که به ما کمک نماید تا بتوانیم روش ها و رویکردهای پژوهشی شکل گرفته در این دانش اسلامی را کشف و بررسی نماییم. با تکیه بر چنین موضوعی می توان به این نتایج دست یافت : 1 ـ مطالعات و تحقیقا...

هر چند اصطلاح بینامتنی در دهه­های اخیر مطرح شده است، اما این پدیده با همه­ی انواع خود از دیرباز در ادبیات اسلامی کاربرد داشته است. شایع­ترین نوع این پدیده، کاربرد آیات، واژگان و معانی قرآنی یعنی اقتباس در آثار ادبی است. ادیبان و شاعران معاصر نیز به این امر بی­توجه نبوده­اند. یکی از شاعران معاصر عرب که از مضامین و واژه­های قرآنی بسیار سود جسته و جایگاه ویژه­ای را در این عرصه به خود اختصاص داده ا...

این مقاله به بررسی شخصیت والا و بی عدیل حضرت رسول (ص) در حدیقه ی سنایی پرداخته است. از آن جا که این اثر عظیم و حجیم اولین اثر مدون عرفانی منظوم در ادب فارسی است، مملو از برجسته ترین توصیفات، افکار، دقایق معرفتی، زبانی، بلاغی، اشارات کلامی و قرآنی است که از جهت پختگی، نوآوری و نوگویی مورد تقلید و اقتباس بسیاری از شعرای پس از سنایی و حتی شاعران هم عصر او قرار گرفته است. بخشی از باب سوم حدیقه به پ...