مقالة حاضر به بررسی اخلاق اجتماعی و آداب و رسوم لوطیان در دورة قاجار می‏پردازد. لوطی گری بخشی از زنجیره ای است که، در نظر، با فتوت آغاز می شود و در اصناف بازار و عیاری نمود می‏یابد. هر چند این نمود خارجی نیز در دوره‏هایی تحول و توسعه می یابد اما، در سراشیبی زوال، تبدیل به لوطیان می‏شود و در سدة حاضر با ارجاع به متون مارکسیستی به لمپن‏ها تغییر شکل می‏دهد. برداشت‏های متفاوت و گاه معارض از اصطلاح ...

هدف: فرمان های  موچود در مخزن خطی کتابخانۀ ملی ایران که صادرکنندۀ آن‌ها محل اختلاف است از لحاظ شکل و محتوا شده بررسی  است روش و رویکرد پژوهش: این مقاله با روش سندپژوهی نوشته شده است.  یافته‌ها و نتیجه­گیری: باز آنجا که در فقه شیعی جایگاه سلطنت عاریه‌ای دارد، شاهان قاجار با مجوز علمای شرع وارد حوزۀ وظایف و اختیارات روحانیون می‌شدند و...

مقالة حاضر به بررسی اخلاق اجتماعی و آداب و رسوم لوطیان در دورة قاجار می‏پردازد. لوطی‌گری بخشی از زنجیره‌ای است که، در نظر، با فتوت آغاز می‌شود و در اصناف بازار و عیاری نمود می‏یابد. هر‌چند این نمود خارجی نیز در دوره‏هایی تحول و توسعه می‌یابد اما، در سراشیبی زوال، تبدیل به لوطیان می‏شود و در سدة حاضر با ارجاع به متون مارکسیستی به لمپن‏ها تغییر شکل می‏دهد. برداشت‏های متفاوت و گاه معارض از اصطلاح...

تاریخ اجتماعی ایران آن چنان که بایسته است بررسی نشده است. علت عمدة این امر کمبود منابع تاریخی و غالباً بی توجهی مورخان به احوال رعایا بوده است، ولی از دوران قاجار منابع بسیار و متنوعی باقی مانده است که بسیاری از آن ها، همچون خاطره نویسی ها، به سبب ماهیتشان به احوال عامه توجه کرده اند. هدف این پژوهش بررسی علل پس رفت اقتصادی شهر دامغان و تأثیر آن در اوضاع اجتماعی این شهر در اوایل و اواسط دوران قا...

هدف: هدف پژوهش حاضر، بررسی وضعیت کنترل مستند مشاهیر اسناد آرشیوی و بازنگری شیوه­نامة کنترل مستند اسامی رجال و مشاهیر اسناد آرشیو ملی ایران برای امرای کشوری و لشکری در دورة قاجار است. روش و رویکرد پژوهش: روش مورد استفاده، ترکیبیِ(کمی-کیفی) دلفی کلاسیک تعدیل شده و مطالعات کتابخانه­ای بوده و برای گردآوری داده­ها از مصاحبه و پرسشنامه استفاده شده است. جامعة پژوهش حاضر شامل دو گروه است. جامعة نخست، نا...

آرمان مشروطیت در مقام نظر تا حدودی زمینه و امکان مشارکت مردم را در ادارة امور دولتی فراهم آورد و دیدگاه معطوف به قانون اساسی و تدوین متمم آن، تحول در نهاد دیوان‌سالاری را نیز در نظر داشت. اما در عمل، با وجود آنکه در ساختار دیوان‌سالاری تغییرهای کمّی و گسترده­ای حاصل شد، همچنان سیطرۀ اندیشة استبداد خودکامة پادشاهی در ایران و سنت­های نیرومند و ریشه­دار آن در نظام دیوان­سالاری باقی ماند و با هر نوع...

چکیده   نفوذ موسیقی غربی به ایران، برخلاف نقاشیِ غربی که از عصر صفوی آغاز شد، بسیار متأخر است و از دورة قاجار عقب‏تر نمی‏رود. در ضمن، این نفوذ به‏طور غیرمستقیم و در پیِ مدرن‏سازیِ قشونِ کشور توسط عباس‏میرزا صورت گرفت که یکی از ملزوماتِ آن، ایجاد دستة موسیقیِ نظامی به‏شیوة غربی بود. بنابراین، موسیقی غربی، مثل برخی از کشورهای منطقه، با موسیقیِ نظامی وارد ایران شد و بعدها، در زمان ناصرالدین‏شاه، آموزش ...

تاریخ دریافت: 16/4/93              تاریخ پذیرش: 12/10/95 E-mail: [email protected]                                                          شیخ احمد احسایی(د. 1241 ق/1825­م) در دورة قاجار با استفاده از منابع معرفتی چهار جنبش فکری: صوفیه، فلسفه، اخباری و اصولی درصدد برآمد نحلة جدیدی تأسیس کند و بین اصول عقاید مکتب شیعه وحدت و همدلی ایجاد کند؛ اما این نحله که به شیخیه موسوم گردید بر دامنة ...

تاریخ اجتماعی ایران آن‌چنان که بایسته است بررسی نشده است. علت عمدة این امر کمبود منابع تاریخی و غالباً بی‌توجهی مورخان به احوال رعایا بوده ‌است، ولی از دوران قاجار منابع بسیار و متنوعی باقی مانده است که بسیاری از آن‌ها، همچون خاطره‌نویسی‌ها، به ‌سبب ماهیتشان به احوال عامه توجه کرده‌اند. هدف این پژوهش بررسی علل پس‌رفت اقتصادی شهر دامغان و تأثیر آن در اوضاع اجتماعی این شهر در اوایل و اواسط دوران ...

تاریخ­نگاری و تاریخ­نگری مورخان ایرانی در عصر زندیه به­عنوان یکی از حلقه­ها و ادوار تاریخ­نگاری شایسته مداقه و بررسی است. آذر بیگدلی از نویسندگان پرکار ایرانی سده دوازدهم محسوب می­شود. در ادبیات تاریخی از وی به­عنوان شاعر و تذکره‌نویس یاد می­شود؛ اما یکی از جنبه­های زندگی علمی وی توجه و عنایت او به تاریخ است که حاصل آن نوشته تاریخی کم‌نظیری است که وی در ضمن اثر ادبی خود گنجانده است؛ بنابراین، ه...