وجود واژه های ترکی در متون زبان و ادب فارسی نشانگر پیوند دیرینة این دو زبان با یکدیگرست و از آنجا که دیوان حافظ نیز – که غزل فارسی در آن به اوج شکوفایی و کمال خود رسیده از این تأثیرپذیری بر کنار نبوده است، در این مقاله سی و پنج واژة ترکی آن معرفی و کاویده و با استناد به منابع، ریشه شناسی شده است. امیدست که این مقاله بتواند با تحلیلی درست برای حافظ دوستان و حافظ پژوهان باشد.

در تمام زبان­های دنیا واحدهایی وجود دارند که حد وسط واژه و تکواژ محسوب می­شوند و هم بعضی خصوصیات واژه را دارا هستند و هم بعضی خصوصیات تکواژه ای وابسته را دارند؛ به این واحدهای زبانی واژه­بست می­گویند. تحقیق حاضر با هدف بررسی و توصیف واژه­بست درگونة مراغه­ای زبان ترکی صورت گرفته است. این بررسی به روش توصیفی-تحلیلی بوده که قسمت اعظم داده­های آن با مراجعه به منابع متعدد گویش مراغه­ای زبان ترکی آذر...

مقالۀ حاضر به توصیف و تحلیل برخی از فرایندهای واجی پربسامد در زبان ترکی بیجار، بر اساس گونۀ زبانی روستای "اوچگنبد سلطان" می پردازد. بدین منظور، از چهار گویشور زبان ترکی بیجار و ضبط چهار ساعت مکالمه و طرح پرسشنامۀ از پیش تعیین شده بر مبنای مطالعۀ گویش ها استفاده شده است. همچنین یکی از نگارندگان به عنوان یک گویشور ترک زبان، از صحت اطلاعات کسب شده اطمینان حاصل کرده است. هماهنگی واکه ای در پسوند جم...

در این مقاله بیست واژه ترکی که در متن مقالات شمس به کار رفته اند، معرّفی و ریشه شناسی شده است و گامی است کوچک در بخش فقه اللّغه ادبیّات تطبیقی؛ و نیز نشانه و دلیلی است بر تأثیرگذاری زبان و ادب ترکی بر زبان و ادبیّات فارسی. گمان می رود مطالعه کنندگان آثار عرفانی را نیز مفید باشد.

اسطوره­شناسی تطبیقی، از زمینه­های پژوهشی نسبتاً جدیدی است که از نیمة دوم قرن نوزدهم، به طور گسترده کاربرد یافته است. ارتباط این رویکرد، از یک سو در زمینة ادبیات تطبیقی و از سوی دیگر، در حوزة نقد اسطوره­ای پیوستگی و انسجام می­یابد. با اینکه ضرورت شناخت اساطیر ملل و اقوام جهان، به­صورت گسترده و تطبیقی، نخست از سوی پژوهندگان اروپایی احساس شد و پژوهش­های گسترده­ای انجام دادند که بیشتر محدود به اساطی...

دیوان کاشغری، گرچه بیشتر در زمینۀ زبان و ادبیات ترکی به رشتۀ تحریر درآمده است،لکن مقدمۀ نسبتاً طولانی آن در تاریخ ترک و گویش های ترکی و نیز اطلاعات قابلتوجه در تاریخ سیاسی، ادبی، اجتماعی، فرهنگی و جغرافیای تاریخی و اصطلاحاتدیوانی در سده های چهارم و پنجم هجری، که مؤلف خود از افراد دخیل در سازمان هایحکومتی بوده است، این اثر را در ردیف منابع مهم خاصّه در زمینه های تاریخی وجغرافیایی و تشکیلات اداری ا...

مجله پژوهش های زبان شناسیسال پنجم، شماره اول، بهار و تابستان 29312931/21/ تاریخ وصول: 192931/8/ تاریخ اصلاحات: 52931/8/ تاریخ پذیرش: 592 - صص [email protected] *دانشجوی دکتری زبان شناسی، دانشگاه علامه طباطباییبررسی فرآیند هماهنگی واکه ای در زبان ترکی آذری منطقه مغاناز دیدگاه واج شناسی خود واحد* بهلول علائیچکیدهاین تحقیق بر آن است که فرآیند هماهنگی واکه ای در ترکی آذری مغان را از دیدگاه واج...

سببی‌ها جزء جهانی‌های ذهن هستند و همواره در همۀ زبان‌ها خود را نمایان می‌سازند. از میان ابزارهای متعدد موجود در زبان‌ها برای بیان مفهوم سببیّت، ساخت سببی ساخت‌واژی، واژگانی و تحلیلی در تمام زبان‌ها مشترک هستند. البته بسامد و میزان وقوع هر یک از این ساختارها از زبانی به زبان دیگر متفاوت است. هدف پژوهش حاضر توصیف و تحلیل انواع ساخت‌های سببی در ترکی آذری بر اساس الگوی رده‌شناختی کامری (1989) است و ...

زمینه و هدف: از آنجا که در سال‌های اخیر اهمیت گیاهان دارویی بومی در درمان مالاریا محرز شده است، در این مطالعه اثر عصاره الکلی گیاه درمنه ترکی بر روی پلاسمودیوم برگئی به طور تجربی در موش سوری مورد بررسی قرار گرفت و تأثیر آن با کلروکین مقایسه گردید. روش بررسی: در این مطالعه تجربی که با استفاده از روش Peters انجام شد، تعداد 50 عدد موش سوری به 10 گروه 5 تایی تقسیم شدند. 9 گروه از آن‌ها با...

چکیده از آنجاکه در قرن‌20 و پس از ظهور جمهوری‌خواهی در کشور ترکیه‌، رویکردهای ملی‌گرا و‌ منطقه‌گرا در تقابل با رویکردهای متأثر از غرب در جستجوی هویت ترکی در آثار معماری بوده است، لذا معماران ترکی را به معماری و شهرسازی بومی خود در دوران عثمانی متوجه کردند. در این راستا خانه‌های سنتی به‌عنوان کلید دستیابی به هویت ترکی در معماری به دنبال دومین جنبش ملی‌گرایانه در دوران مدرن مطرح شد و پس از آن تو...