بنا به نوشته مورخین و جغرافیدانان، مرزهای شمال شرقی ایران از دوران باستان به رود جیحون می رسید. این ناحیه به سبب موقعیت جغرافیایی همواره در معرض تهاجمات و مهاجرتهای اقوام مختلف قرار داشت . با سرنگونی دولت ساسانی توسط اعراب مسلمانان مرزهای شمال شرقی از بین رفته و زمینه ورود اقوام خارجی از این نقاط به داخل ایران مهیا شد. ولی در اکثر اوقات همچنان رود جیحون مرز شمال شرقی دولتهای ایران را تشکیل می د...

با اینکه ما جغرافیدان ها علم خود را ام­ العلوم می­ دانیم، و همیشه به این می­ بالیم که جغرافیا به معنای شناخت محیط زیست، از قدیم ترین دانش­ هایی است که بشر از اولین روزهایی که خود را شناخته به حکم ضرورت با آن آشنا شده است. قاطبه جغرافیدانان امروزی به این عقیده ­اند که جغرافیای جدید به صورت یک شاخه از علوم امروزی در قرنی که از 1750 میلادی آغاز شده، و به سال 1850 منتهی گردیده به وجود آمده است. آنه...

پخش به مفهوم انتشار، گسترش، پراکندگى و بهم آمیختگى است. هاگراستراند(2) شش عامل حوزه یا محیط، زمان، موضوع، مبدأ و مقصد و مسیر حرکت خاستگاه پدیده ‏ها و نوآوری ها را از عوامل مؤثر و اصلى در تحلیل روند فضاى جغرافیایى تئورى تراوش مى‏ داند. بررسى پخش جغرافیایى سیره نبوى مى‏ تواند ما را در زمینه شناخت شرایط خاستگاه و کیفیت پخش این سیره در مقاطع زمانى یارى دهد. انتشار گسترده دعوت اسلامى وسیره نبو...

عدالت فضایی از مباحثی است که در سال های اخیر در میان برنامه ریزان و جغرافیدانان اهمیت ویژه ای یافته است. ازآنجاکه خدمات عمومی شهری ساختار دهنده ی شکل و ماهیت کالبدی، اجتماعی و فضایی شهر می باشد، بی عدالتی در نحوه ی توزیع آن، تأثیر جبران ناپذیری بر ساختار، ماهیت شهر و جدایی گزینی طبقاتی محلات شهر گذاشته و مدیریت شهری را با چالش های جدی روبرو کرده است. با بررسی میران نابرابری ها در توزیع خدمات و ...

در سه دهه اخیر، هنر عمومی و ظهورش در قلمرو همگانی توجه بسیاری از هنرمندان و متخصصان زمینه های مرتبط با این مقوله را، از قبیل طراحان و برنامه ریزان شهری، معماران، جغرافیدانان، جامعه شناسان و سیاستمداران به خود جلب کرده است. یکی از مهمترین سئوالات مطرح در مورد هنر عمومی این است که آیا هر اثر هنری با حضورش در قلمرو همگانی و فضای باز در دسترس عموم به یک اثر هنر عمومی تبدیل می شود یا خیر. از آنجا که...

امنیت ملی، توانایی دولت ها برای حفظ هویت مستقل و تمامیت کاربردی (جمعیت، سرزمین و دارایی) آنهاست. جغرافیای سیاسی نیز یکی از شاخه های جغرافیای انسانی است که در عرصه امنیت پژوهی، بیشتر بر وجه مصداقی آن تأکید شده است. موضوع محوری این رشته، عموماً پدیده دولت یا ناحیه سازمان یافته سیاسی است و به بررسی کالبد، عناصر، ویژگی ها و رفتار دولت می پردازد. بنابراین، جنبه های مختلف دولت نظیر علت پیدایش، موقعیت،...

در این مقاله هدف مؤلف بر آن است که با تعیین زمینه های غالب در تحقیقات علمی جغرافیایی و خصوصاً با تاکید بر جنبه های کشاورزی و روستایی، مفهوم توسعة پایدار را مورد بحث قرار دهد. مفاد مفاهیم توسعة پایدار بر دیدگاه انسان- محیطی متّکی بوده و بر امکان بهره مندی عادلانة مردم یک کشور از پیشرفتهای اقتصادی- اجتماعی ملی، اهمیت دادن به حفظ و توسعة محیطی و پایدار بودن توسعه و جامعیت آن استوار است. در واقع نزد ...

گردشگری شهری عاملی بسیار مهم در توسعۀ شهرها محسوب می شود، زیرا نیروی زیادی برای جذب گردشگران دارد. شهرهای منطقۀ غرب کشور، از جمله سنندج، به دلیل بهره‏مندی از شرایط اقلیمی و عامل فرهنگی خاص، نیروی زیادی در جذب گردشگری شهری دارند. جغرافیدانان معتقدند هر عاملی از جمله گردشگری تأثیرات مختلفی دارد؛ بدین معنی که هیچ عاملی صرفاً نمی تواند مثبت یا منفی باشد. این پژوهش در پی بررسی تأثیرات مثبت گردشگری شه...

آثار ادبی مولود شرایط اجتماعی و تاریخ خود می باشد. جامعه شناسی ادبیات نیز روابط بین آثار ادبی و خالقان آنها و صورتهای اجتماعی - فرهنگی آن آثار را روشن می نماید. آذربایجان بخش زیرین محدوده رود ارس ، دارای زبان و فرهنگ خاص آذری و شاعران سترگ و صاحب سبکی می باشد. این شاعران فارسی دری را در بین زبانهای گوناگون آذربایجان، به عنوان زبان عمومی و عامل وحدت و اتحاد ملی و ایرانی به کار گرفته اند. شاعران ...

حیات اجتماعی اقوام و ملل مختلف در درون شهرها نمود پیدا کرده و میزان تجارت با رشد شهرنشینی ارتباط مستقیم داشته است. اصفهان به عنوان یکی از شهرهای مهم و پویا در عرصه ی تاریخ ایران و با توجه به موقعیت مناسب جغرافیایی اش، همیشه مورد توجه جهانگردان، مورخان و جغرافیدانان بوده است، همین مسأله باعث گردیده تا در کتاب های تاریخی و جغرافیایی همیشه به این شهر پرداخته شود. این شهر در طول حیات پرفراز و نشیب ...