رمان عربی با تحولات نوظهور در جهان عرب، در کنار پیشرفت‌های جهانی در حوزه ادبیات مدرن، هویتی خودبسنده‌تر و کارکردی‌تر نسبت به گذشته یافته است و تلاش نویسندگان بزرگ در اقصی نقاط جهان عرب توانسته ‌است در کنار جریان‌سازی در حوزه اندیشه و زبان، تأثیرات مستقیمی بر جریانات سیاسی و اجتماعی این کشورها نیز داشته باشد. کشورهای شمال آفریقا، به ویژه الجزایر، به دلیل استعمار طولانی مدت فرانسه (130 سال)، فاصل...

ایران، از گذشته‌های دور ارتباطات و پیوندهای نزدیکی با جهان عرب داشته است. در دوره پهلوی دوم، روابط ایران و کشورهای محافظه‌کار عرب با محوریت غرب گسترش یافت و ایران و عربستان، در قالب سیاست دوستونی نیکسون، نقش مهمی در تأمین امنیت خلیج فارس ایفا کردند. با وقوع انقلاب اسلامی و تغییر مواضع جمهوری اسلامی ایران، این روابط تحول یافت و کشورهای محافظه‌کار عرب، نگران گسترش انقلاب اسلامی به کشورهای خود شدن...

انقلاب‌ها در بسترهای متفاوت اجتماعی شکل می‌گیرند و عوامل متعددی در آن نقش دارند. دین به عنوان یک عامل اجتماعی در وقوع انقلابها نقش مهمی ایفا می‌کند، به گونه‌ای که ادبیات سیاسی مربوط به تئوری‌پردازی انقلاب‌ها را گسترش داده است.از نیمه دوم قرن بیست تاکنون جهان اسلام متشکل از کشورهای عربی، شاهد بروز جنبش‌ها و تمایلات اسلام‌گرایانه است که به صورت دومینویی اکثر کشورهای اسلامی را فرا گرفته است. یکی ا...

تبیین سازه‏انگارانه مؤلفه‌های مؤثر در مناسبات راهبردی امارات متحده عربی با ایران ، موضوع اصلی این مقاله است. برای این منظور، علاوه بر ارائه چارچوب نظری مناسب و تبیین مبانی سیاست خارجی امارات متحده عربی، مسائلی همچون رقابت منطقه‌ای ایرانی- عربی در عراق جدید، اختلافات سرزمینی دو کشور در خلیج فارس، فعالیت‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران، جنبش‏های انقلابی در جهان عرب، به ویژه در بحرین و مناسبات ...

از زمان وقوع وقایع سیاسی ـ اجتماعی در جهان عرب در سال 2011 که به تغییر رژیم های سیاسی کشورهای تونس، مصر، لیبی و یمن انجامید و نظام های سیاسی سایر کشورهای عربی را درگیر چالش و بحران کرد، تحلیل ها و آثار متعدد و متفاوتی درخصوص ماهیت، چرایی، چگونگی و پیامدهای این وقایع ارائه شده است. این تحلیل ها با یکدیگر تفاوت ها و اختلاف های عمده ای دارند و هر کدامشان نیز از زاویه متفاوتی به تغییرات کشورهای عرب...

تغییرات سریع و غیرقابل‌پیش‌بینی در منطقه خاورمیانه و شمال افریقا موسوم به «بهار عربی» یا «بیداری اسلامی» چالش‌های عظیمی را پیش روی سیاست‌های امریکا در منطقه قرار داده است. در طول چندین دهه‌، ایالات ‌متحده امریکا درصدد بود که جهان را برای دموکراسی امن سازد، درحالی‌که در همان زمان به دلایل امنیت ملی و منافع اقتصادی‌اش از رژیم‌های سرکوبگر و غیردموکراتیک در منطقه حمایت می‌کرد؛ امری که منجر به شکل‌گ...

در این گفتار فزون بر شرح مختصری درباره خیام، زندگی، آثار و جایگاه علمی و ادبی او، از مسائلی چون جایگاه خیام در مغرب زمین، نقش اروپائیان؛ بویژه فیتز جرالد در بلند آوازه نمودن خیام و رباعیات او، سخن به میان می آید. همچنین از تأثیر پذیری خیام از شعر و ادب عربی و اثر گذاری رباعیات و اندیشه او بر شعر و ادب معاصر عرب، میزان و گستره شیوع رباعیات خیام در جهان عرب، جایگاه خیام در ادب معاصر عرب، ترجمه ها...

سرزمین هند به واسطه برخورداری از تاریخ کهن  وقدمتی  چند هزار ساله، تاثیر زیادی بر گاهواره تمدن جهان، بویژه ادبیات ومتون عربی به جا گذاشت؛.با نگاهی به متون نظم ونثرعربی درزمان های مختلف ، این تاثیر به خوبی  مشهود است. در این نوشتارسعی برآن شده که به شکل موجز،تعریفی ازهند وروابط آن با عرب ها، وانعکاس فرهنگ هند درادبیات دوره های مختلف عربی ارائه شود. همچنین از خدمات بی شائبه" ابوریحان بیرونی "به ع...

تأثیر افکار و اندیشه های محی الدین عربی (560 ـ 621 ق) در جهان اسلام و طریقه های صوفیه و عرفا، از گذشته تاکنون، مسئله ای قابل توجه و تأمل بوده است. سیدمحمد نوربخش (795 ـ 869 ق) یکی از عرفایی است که با برخی از آثار و اندیشه های ابن عربی آشنایی داشته و آنها را تعلیم داده و از آنها تأثیر پذیرفته است. از جملة مهم ترین موضوعاتی که می توان در آثار نوربخش، تأثیر قابل ملاحظة آن را دید، «وحدت وجود»، «انس...

این مقاله سعی بر آن دارد تا به بازخوانی روند پیدایش وپیشرفت ادبیّات تطبیقی و نیز پژوهش­های تطبیقی بین فارسی وعربی در ایران وجهان عرب بپردازد وبا تمرکز بر روی جریان به حاشیه رانده شده ی اسلامی-شرقی ادبیات تطبیقی این کشورها، فضل وپیشگامی جریان عربی-فرانسوی ادبیات تطبیقی جهان عرب را در بکارگیری واژه ی«الأدب المقارن» (ادبیات تطبیقی)، ونیز در نگارش اولین پژوهش عملی وآکادمیک، به چالش بکشد وآن را به گر...