نتایج جستجو برای: شطح
تعداد نتایج: 87 فیلتر نتایج به سال:
این مقاله به بررسی ساختار و عناصر روایتهای روزبهان در کتاب کشفالاسرار میپردازد. درونمایۀ اصلی این گزارشها شرح مکاشفهها و دیدارهای روزبهان با خداست که ساختاری حکایتگونه دارند و در الگوی داستانهای فراواقعی روایت میشوند. در این پژوهش افزونبر بررسی سابقۀ موضوع «رؤیت» و «شطح» به خاستگاه ناخودآگاه (کهن الگویی) این روایتها و عناصر موجود در روایتها که متناسب با خاستگاه آنهاست پرداخته میشو...
یکی از پرسشهای عارفان مسلمان جایگاه تصوف در شریعت اسلام است. ایشان از آغاز شکلگیری تصوف بخشهایی از کتابهای خود را به بازشناسی پیوند میان شریعت و طریقت و اثبات اینکه خاستگاه طریقت و آموزههای صوفیانه، قرآن و روایات است اختصاص دادند. نقطه اشتراک بسیاری از این صوفیان این باور بود که شریعت پوسته و ظاهر دین است، درحالیکه طریقت مغز و باطن آن است. احمد سرهندی، نیز به این مسئله پرداخته است. او بر ...
عارف گرچه لحظات و آناتی از عمر خویش را در عالم برتر ملکوت بهسرمیبرد که صباح و مساء و مکان ندارد و تهی از هرگونه کثرت است، هنگام نقل تجربیات خود از وحدت، ناچار از توسل به ابزارهای عالم کثرت که مفهوم و منطوق است میگردد و برای توصیف خاطرات خود، هم از زبان حقیقی و هم از زبان مجازی استعانت میجوید، با وصف این سخنان وی متناقضنما و نیازمند شرح و تأویل میگردد. بایزید بسطامی پس از شهود یگانگی نف...
پارادوکس یا هم سازی ناسازها، یکی از اصطلاحات علم منطق است که به حوزه ی ادبیات نیز راه یافته است و اکنون از مهم ترین شگردهای ادبی به شمار می رود. پارادوکس وسیله ی مناسبی برای بیان عقاید پیچیده ی روانی شاعر به موجزترین و زیباترین شکل ممکن است. این پژوهش با استفاده از روش کتابخانه ای-توصیفی، ابتدا به ارائه ی تعریف ، پیشینه و جایگاه پارادوکس پرداخته و سپس با بررسی شعر پنج تن از شاعران برجسته ی معا...
از آنجایی که بیان تجارب عرفانی در قالب زبان محدود و ناکارآمد مادّی، کاری بسیار دشوار و چالشبرانگیز است، عرفا برای تبیین و تفهیم اندیشهها و تجربههای عرفانی خویش و اقناع مخاطبان، از ظرفیتهای هنری زبان، چون تمثیل بسیار بهره بردهاند. عینالقضات همدانی، از جمله عرفایی است که این شگرد زبانی در آثارش جایگاهی ویژه یافته است؛ امّا نکتة شایان توجه آن است که گاه دست به بیان خاصی از تمثیل میزند ...
سکر و صحو دو اصطلاح عرفانی هستند . سکر ، در عرفان ، به بیخودی تعبیر شده است و مقصود از پیروان سکر ، افرادی هستند که براثر غرق شدن در عوالم روحانی ، از سر جذبه ، سخنانی بر زبان رانده اند که با عقاید بقیه مسلمین ، تفاوت دارد. اما در مقابل آنها، عده ای دیگر که به اهل صحو ، مشهورند ، بر هوشیاری و بیداری عارف در جریان سلوک ، تاکید دارند و هرگونه سخن خلاف عرف را با هر بهانه ، نامعقول می شمرند . در ای...
عرفا در سیر و سلوک نفسانی خود مراتب و مقاماتی را طی میکنند که هر کدام از آن مراتب، آثار خاص خود را دارد؛ از جمله اینکه عارف وقتی به مشاهدات قلبی رسید و تمثلات رنگین برای او حاصل شد، این تمثلات از مرتبه و مقام او حکایت میکند. رنگ از جمله عناصر مهم در زبان نمادین عرفان است که عرفا برای تحلیل معارف و حقایق بهکار میگیرند. سالک در مسیر حرکت معنوی خود رنگهای مختلف و متفاوتی را شهود میکند که به...
یکی از انواع آشناییزدایی در زبان، انتخاب بیان پارادوکسی است که از قوانین شناخته شده رستاخیز کلمات به شمار میرود و در حوزه بوطیقاهای جدید و زبانشناسی قرار میگیرد.ادیبان تاریزبان در بهرهگیری از این ترفند ادبی غافل نماندهاند.آنان به ویژه در ادبیات عرفانی، غنیترین جلوههای پارادوکسی زبان را به کار گرفتهاند.آمیختگی عرفان با ادب و تحول تکاملی ادبیات از سادگی به ژرفایی را میتوان مهمترین عام...
یکی از جذّابترین آرایههای ادبی «توجیه المحال» است. این آرایة زیبای بدیعی، با سخنان عارفان بزرگی چون بایزید بسطامی و حسین بن منصور حلّاج پدید آمد و آنگاه در شعر سرایندگانی همچون سنایی غزنوی، عطّار نیشابوری و حافظ، جایگاهی استوار یافت. سپس دامنة آن به شعر سبک هندی اصفهانی نیز کشیده شد. برای این آرایة ادبی شاخههایی مانند: شطح، خلاف آمد عادت، وفاق الضّدین و... میتوان نام برد که در دانش منطق از آن ...
چکیده یکی از انواع آشناییزدایی در زبان، انتخاب بیان پارادوکسی است. پارادوکس در زمرة قوانین شناخته شدة رستاخیز کلمات در حوزة بوطیقای جدید و زبانشناسی قرار دارد. ادیبان عرب در بهرهگیری از این ترفند ادبی غافل نماندهاند. آنان به ویژه در ادبیّات عرفانی غنیترین جلوههای پارادوکسی زبان را به کار گرفتهاند. آمیختگی عرفان با ادب و تحوّل تکاملی ادبیّات از سادگی به ژرفایی را میتوان مهمترین عامل گسترش...
نمودار تعداد نتایج جستجو در هر سال
با کلیک روی نمودار نتایج را به سال انتشار فیلتر کنید