شناخت حقیقت وجود انسان یکی از مهمترین شاخه های معرفت بشری در میان علوم انسانی و از جذابترین مباحث انسان شناسی در قلمرو فلسفه و ادبیات بوده است. ملاصدرا و مولانا جلال الدین محمد بلخی رومی در آثار خویش تحت تأثیر آیات قرانی و تعالیم وحیانی، اندیشه های بدیعی پیرامون حقیقت انسان ارائه  کرده ند از جمله تحول پذیری و حرکت رو به کمال حقیقت انسان، تأثیر پذیری حقیقت انسان از اعمال و رفتارها و تجسم اعمال د...

پدیدارشناسی روح از جمله چهار کتابی بود که هگل در زمان حیات خود به چاپ رساند.وی در این کتاب که پیش‌درآمدی بر کل دستگاه فلسفی اوبود، از یک سو روح را تنها حقیقت حاکم بر جهان دانست که فراگردهای شناخت جهان در آن تجلی پیدا می‌کند و از سوی دیگر فهم آدمی را از حوزه تجربه روزانه فراتر برد و در سطح و لایه‌های عمیق‌تر دانش فلسفی تفسیر کرد.بر این اساس حتی می‌توان گفت حاکمیت روح بر جهان نیز به نوعی به دانش ...

در قرن سیزدهم میلادی، برخی از اصحاب کلیسا نظریه ای را به پیروان لاتینی ابن رشد دربارة «رابطة میان آموزه های دینی و فلسفی» نسبت دادند که امروزه، به نظریة «حقیقت دوگانه» (مضاعف) معروف شده است. با نگاهی به سخنان ابن رشد و ابن رشدیان و با تحلیل مفهوم دوگانگی حقیقت و با بهره گیری از سخنان کسانی که به بررسی نظریة یاد شده پرداخته اند، می توان دربارة مقصود از این دوگانگی، احتمالات هفت گانه ای را مطرح س...

چکیده پرسش اصلى در تحقیق حاضر، چیستى و چگونگی «حقیقت» از دیدگاه دو تن از بزرگ‌ترین فلاسفه­ی مشرب پراگماتیسم، چارلز پیرس و ویلیام جیمز است. به ­طور خلاصه مدعاى اصلی پیرس و ویلیام جیمز در باب معرفت‌شناسی عبارت است از: ردگیرى پیامدهاى عملى در مقام شناخت و اصالت دادن به مصلحت عملى به جاى تطبیق مفاهیم ذهنى با امر واقع (واقعیت خارجى یا نفس الامر) و تعیین ملاک صدق آن. ایشان معتقدند که تفاوت و تشابه م...

در این دیدگاه سنت با حقیقت مرتبط است و مانند حقیقت می تواند در صورت های خاصی تعیین یافته و جلوه گر شود اما همواره تعینات خاص آن مرتبط و متصل با سنت و یا حقیقت اولیه باقی می ماند دلیل تعیین یافتن سنت در صورتهای خاص نیازهای زمانی و مکانی بشر است دین و وحی جلوه ها و تعیناتی از این حقیت اند فلسفه ( مابعد الطبیعه ) عرفان ( تصوف) و الهیات نیز طرق شناخت سنت یا حقیقت اصیل به شمار می آیند در این سیر شنا...

در این دیدگاه سنت با حقیقت مرتبط است و مانند حقیقت می تواند در صورت های خاصی تعیین یافته و جلوه گر شود اما همواره تعینات خاص آن مرتبط و متصل با سنت و یا حقیقت اولیه باقی می ماند دلیل تعیین یافتن سنت در صورتهای خاص نیازهای زمانی و مکانی بشر است دین و وحی جلوه ها و تعیناتی از این حقیت اند فلسفه ( مابعد الطبیعه ) عرفان ( تصوف) و الهیات نیز طرق شناخت سنت یا حقیقت اصیل به شمار می آیند در این سیر شنا...

خیال از جمله مفاهیم عام و گسترده ای است که در سه حوزه معرفت شناسی، هستی شناسی و انسان شناسی مورد بحث قرار گرفته است. علاوه بر تفاوت معنای خیال در هریک از این حوزه ها، مواضع فیلسوفان، به ویژه ابن سینا و صدرالمتألهین، در مورد آن نیز متفاوت است. در معرفت شناسی، خیال هم مرحله ای از مراحل ادراک هم یکی از قوای مدرک که وظیفه آن حفظ و تمثل محسوسات در زمان غیبت آنهاست، به شمار می رود. در فلسفه های معاص...

قصّه­ها و تمثیلات مثنوی مولانا جلال­الدّین محمد بلخی، مقدّمة واقعی شناخت مثنوی و راه ورود به اقلیم ناشناختة آن است. چون در تعلیم مولانا، حقیقت از شریعت جدایی ندارد و طریقت هم سِرّ حال انبیا را نشان می­دهد، از جست و جو در آن چه به حالات و مقامات انبیا و اولیا در مثنوی آمده است، سِرّ طریقت و حقیقت را بهتر می­توان درک کرد. بدین گونه با تأمّل در سِرّ این گونه قصّه­هاست که می­توان به لطایف اسرار مثنوی راه یافت.

چکیده ندارد.