اساطیر هم از جهت ساختار و هم از جهت درونمایه دارای وجوه و معانی بسیاری هستند. یکی از اسطوره‌های حاضر در آئین باستان "ضحاک" است که صاحبنظران و منتقدان از دیدگاه‌های متفاوت آن را مورد بررسی قرار داده‌اند. نگارنده این مقاله تحلیلی- پژوهشی بر این باور است که می‌توان این داستان را از رویکرد روان‌شناسی مطابق با نظریه یونگ مورد بررسی و واکاوی قرار داد و نمادهای دیگر عناصر سازنده این داستان را...

داستان های اساطیری و حماسی اقوام و ملل مختلف برخلاف اختلافات جغرافیایی و سرزمینی و پاره ای تفاوت های ظاهری و اسمی، دارای بن مایه ها و درون مایه های مشابه و همسانی هستند که به یاری ادبیات تطبیقی آشکار می شود. این پژوهش با موضوع بررسی تطبیقی سه شخصیت ضحاک، تپه گوز و پولیفم در سه حماسه ی شاهنامه، دده قورقود و اودیسه بر آن است تا همانندی ها و ناهمانندی های این سه شخصیت داستانی را بررسی و مقایسه نماید

در اصطلاح علمی، انگل پیوک (دراکنکولوس مدیننسیس، کرم گینه، کرم مدینه، کرم اژدها، یا سابقاً فیلاریا مدیننسیس)، کرم انگلی رشته ای که طول بالغ آن به بیش از یک متر هم می رسد و در بافت های زیرپوستی آدمی و بعضی از پستانداران نواحی گرمسیر جای گرفته، باعث بیماری دردناک و گاهی کشنده ای می گردد. یکی از متون کهن ایرانی که در آن به این انگل پرداخته شده، شاهنامه فردوسی، بخش مربوط به داستان ضحاک است. ضحّاک، عرب...

هم زمان با شکل گیری حکومت اموی، برخی از سیاست مداران و دولت مردان برجسته بودند که در استحکام و تثبیت پایه های این حکومت تازه تأسیس اقدامات زیادی انجام دادند. ضحّاک بن قیس فهری یکی از این افراد بود که از زمان حکومت یزید بن ابی سفیان در منطقة شام، به این منطقه رفت و در خدمت حاکمان اموی به فعالیّت پرداخت. نام ضحاک در رویدادهای زمان سه خلیفة نخست، جز در برخی فتوحات، ثبت نشده است. امّا مقارن خلافت امیر...

در این پژوهش به بررسی قابلیت ژئوتوریستی منطقۀ ضحاک هشترود پرداخته شده‌است. این منطقه دارای طیف وسیعی از عناصر و فرایندهای ژئومورفیک برای جذب گردشگران علاقمند به علوم زمین می‌باشد. به لحاظ فرهنگی و تاریخی نیز این منطقه یکی از کانون‌های مهم تاریخی آذربایجان به شمار می‌آید. در این تحقیق از مدل هادزیک استفاده شده‌است. ارزش و اهمیت هر مکان ژئوتوریستی در این روش به وسیلۀ سه شاخص ارزش علمی، ارزش‌های ف...

عبدالحی بن ضحاک بن محمود گردیزی از مورخان قرن پنجم هجری و معاصر با ابوالفضل بیهقی است . عمده شهرت وی به سبب تالیف کتاب زین الاخبار یا تاریخ گردیزی است. وقایع دوران محمود، مسعودو مودودغزنوی ، اشاره ای مختصر به پادشاهان اساطیری ، تاریخی و خلفای اسلامی و توضیحاتی در باره آداب و رسوم ملل مختلف از مباحث و مطالب این کتاب است. علاوه بر اهمیت تاریخی ، این اثر از نظر ادبی نیز دارای اهمیت است . ویژگیهای ...

فردوسی سخنور و پیام آور آزادی، روی هم رفته نه ذوق و روحی فراخور دربار فرمانروایان وقت خود داشت، و نه شاعری فرمایشی و حرفه ای بود. او به هیچ درباری وابسته نبود. این شاعر ملی، پدیدآورندة هستة مرکزی و اساسی داستان ها و بنیانگذار کاخ ملی نظم و گفتارهای فلسفی است. تفاوت فردوسی با دیگر شاعران در اشاعة فروغ روح بخش ملی در چارچوب اصول سنت ها و آیین های موروثی است و شاهنامه به راستی آن شاهکاری است که سر...

ادبیات اسطوره‌ای از مهم‌ترین بخش‌های فرهنگ، تاریخ و هنر ملت‌هاست و با مطالعة آن می‌توان به تفکرات آنان در دوره‌های مختلف پی برد. هدف پژوهش‌های مبتنی بر مقایسة شاهکارهای ادبی ـ اسطوره‌ای، دست‌یابی به وجوه اشتراک در باورها و عقاید اقوام و ملت‌هاست. واکاوی و مقایسة شاهنامه و منابع حماسی ارمنی با تکیه بر مفاهیم و مبانی نظری اسطوره‌شناسی، نتایج درخور توجهی دربارة افسانه­های مشترک، اسم‌ها و حوادث دو ...

این رساله در بردارند? پنج فصل است که فصل آخر آن متعلق به نتیجه گیری می باشد . در فصل اول آن فرضیه ها و روش تحقیق و سوالاتی که در این پژوهش به وجود می آید ، مطرح می گردد. در فصل دوم ، ایران به عنوان یک واقعیت جغرافیایی با اشاره ای به تاریخ این سرزمین آمده و سپس اسطوره و کارکرد آن در ادبیات فارسی شرح داده شده ، در ادامه به شناخت اساطیر ایرانی بر اساس منابع درجه اول پرداخته شده و مهم ترین ایزد...

آثار نگارگری ایران در دوره‌های گوناگون اغلب به صورت تک‌نگاره و غالباً مستقل از متن، مورد ارزیابی قرار گرفته است. در این مقاله، سیزده نگارۀ متوالی از شاهنامۀ شاه‌طهماسبی مرتبط با داستان ضحاک از منظر تصویرسازی مورد بررسی قرار گرفته است. هدف مقاله سنجیدن میزان وفاداری نگارگران در انتقال اندیشۀ بنیادین متن به تصویر، ترتیب و توالی آثار بوده است. این داستان توسط چندین نقاش به تصویر درآمده که چگونگی عم...