چکیده آن چه در نوشتار مزبور به رشته ی تحریر درآمده ، موضوع، بررسی سیر تداوم و تحول در مبانی مشروعیت حکومت های ایران بعد از اسلام از طاهریان تا حمله ی مغول بوده است. هدف ارائه ی مدل و دیدگاه جدیدی است که مشروعیت را در حکومت های مورد نظر بر پایه ی مجموعه ای از عوامل چندگانه می بیند که، فرمانروا را نماینده ی مذهبی،سیاسی،اداری،نظامی،فرهنگی و مظهر گذشته و تاریخ این کشور قرار داده است. روش پژوهش ت...

سکه شناسی بخش مهمی از علم باستانشناسی است که از اهمیت ویژه ای بر خوردار است و امتیاز آن از دیگر یافته های باستانی صحیح و سالم ماندن آنها به علت آسیب ناپذیریشان می باشد. نقوش روی سکه ها در شناخت ادیان و مذاهب و اساطیر باستانی، هنر، آداب و رسوم، البسه، تزئینات و جنگ افزارها و... ملتهای مختلف نقش بسیاری دارد و با مطالعه آن می توان تاریخ غبارآلود و فراموش شده قرون گذشته را آشکار نمود. در این نوشتار...

منابع تاریخی سده­های نخستین اسلامی از «کِلار» به عنوان شهری آباد و پایگاه اسپهبدان غرب طبرستان در منطقة کوهستانی و هم­مرز دیلم، مطابق با کلاردشت در مازندران کنونی یاد کرده­اند. این شهر در اواسط سدة سوم به عنوان مرکز سیاسی قیام مردم طبرستان به رهبری حسن­ بن ­زید­ علوی علیه طاهریان جلوه­گر می­شود. با وجود اهمیت کلار در سده­های اولیة اسلامی،    باستان­شناسانی که بقایای تپة باستانی کِلار در کلاردشت ر...

پس از فتح ایران توسط اعراب مسلمان و از بین رفتن حکومت مرکزی، ایران از جانب دستگاه خلافت اسلامی اداره می­شد. این روند تا زمان مامون عباسیادامه داشت تا اینکه طاهر بن حسین اعلام استقلال کرد و نام خلیفه را از خطبه و سکه انداخت. به تدریج، حکومتهای نیمه مستقل و مستقل در ایران شکل گرفتند که طاهریان، صفاریان، و سامانیان از جمله آنها بودند. اما خلافت عباسی به ناچار و برای حفظ قدرت خود در ایران سلسله های...

در تاریخ ایران بعد از اسلام، از زمان‌های گذشته تاکنون، انجمن‌های ادبی در شکل-گیری و روند تکاملی شعر فارسی نقش درخوری داشته‌اند. انجمن‌های ادبی از آغاز حکومت طاهریان تا زمان مشروطه مهم‌ترین انجمن‌های ادبی به شمار می‌آیند. با آغاز نهضت مشروطیت ایران انجمن‌های ادبی نقش پررنگ‌تری در روند دگرگونی شعر معاصر عهده‌دار شدند. بسیاری از تغییرات و دگرگونی‌ها در شعر مشروطه از درون این انجمن‌ها شکل گرفت و اس...

در ایران اندیشه ایرانشهری به‌طور خاص، خود را در دولت ساسانی نشان داد و دولت ساسانی و شاهانی مانند اردشیر و انوشیروان، روح تئوریک و عملی اندیشه و تعریف ایران از امر سیاسی در قالب ایده ایرانشهری شد. با سقوط دولت ساسانی و قدرت گرفتن خلفای اموی و عباسی این اندیشه رو به افول نهاد. در این دوره حکومت‌های طاهریان، صفاریان از قدرت‌های خُرد شکل‌گرفته در دل حکومت مرکزی اسلامی، در جدال و رویارویی مداوم با س...

قیام یحیی بن عمر علوی درسال250ق روی داد. در این زمان، نزاع میان قدرت طلبان خلافت در سامرا و بغداد به عنوان دو پایگاه و مقر نیرو های رقیب در اوج بود. اوضاع ظاهری خلافت نابسامان و در حقیقت تصمیم گیرندگان اصلی قدرت، سرداران و سپاهیانی بودند که از سی سال قبل قدرتشان در حاکمیت رو به ازدیاد بود. از سوی دیگر شخصیت خلفایی که در این دوران حکومت را در اختیار داشتند از هرگونه توسعه قدرت و نفوذ سیاسی به نف...

باغشهر جنوبی نیشابور (شادیاخ) با جاذبه طبیعی خود در طول تاریخ، حکام زیادی را جلب کرد و بنا بر کشفیات باستان‌شناسی، از تاریخ و پیشینه بسیار قدیمی برخوردار است. پیش از اسلام گویا باغستانی شاه‌نشین بوده‌است. در اوایل دوره اسلامی از سرنوشت آن آگاهی چندانی حاصل نیست اما با برآمدن اولین سلسله‌های ایرانی، باز بدان‌جا توجه شد. طاهریان در آبادانی و مرمت شادیاخ کوشیدند و گران‌مایگی‌اش را بازگرداندند. پس ...

پس از فروکش کردن آخرین مقاومت‌های وابسته به نظام ساسانی، کشور ایران جزئی از بخش شرقی سرزمین‌های خلافت گردید. در ابتدا برای اداره هربخش از سرزمین‌های شرقی خلافت، عاملانی از طرف خلیفه مسلمین اعزام می‌گردید. این عاملان به عنوان نمایندگان تام‌الاختیار خلیفه عمل می‌کردند. از زمان طاهریان رابطه خلیفه با امرای مستقل آغاز گردید و در دوران یعقوب لیث، امارت استکفاء تبدیل به امارت استیلا شد، و امرا از چنا...

بلخ و مرو تقسیم می شد که هر کدام از این بخش ها بر سر راه تجارتی شرق به غرب قرار داشتند و دارای اقتصادی شکوهمند و پر رونق بودند منابع تولید اقتصادی در خراسان را تجارت، صنعت، کشاورزی و دامپروری تشکیل می داد. فراز و فرود اقتصادی خراسان بستگی به سیاستگذاری زمامداران آنجا داشت با ورود اعراب به خراسان و انتشار آئین اسلام با ثابت ماندن ساختارهای اقتصادی منطقه تغییرات اساسی در روبناهای اقتصادی اتفاق اف...