بنادر و جزایر خلیج­فارس از آغاز حکومت قاجاریه تا اوایل سده چهاردهم هجری اغلب تحت نظارت والی فارس و به صورت غیرمتمرکز اداره می‌شدند. اما در عصر ناصری با تاسیس نهاد جدیدی تحت عنوان «حکمرانی بنادر و جزایر خلیج­فارس» به مرکزیت بوشهر، اداره تمامی این مناطق به صورت متمرکز زیر نظر شخص حکمران بنادر قرار گرفت. در این مقاله با رویکرد توصیفی- تحلیلی و با استفاده از اسناد جدید به بررسی روند شکل‌گیری این نه...

رساله ای که تهیه و تدوین گردیده است تحولات سیستان در عصر قاجاریه را مورد بررسی قرار داده است و تلاش شده بسوالات زیر پاسخ داده شود.رابطه سیستان با حکومت مرکزی ایران دراین دوره چگونه بوده است؟ آیا سیستان یک ایالت ایرانی بوده است؟ ادعای حقوقی دولت ایران بر چه پایه هایی استوار بوده ؟ و چگونه سیستان با وجود مشکلات و موانع متعدد همچنان یک ایالت ایرانی باقی مانده ؟ تعیین حدود و مرزها چگونه صورت گرفته ...

در دورانی که از آن به عنوان عصر مشروطه یاد می‌کنیم، ۱۲۸۵ ش/ ۱۹۰۶ م تا ۱۳۰۵ ش/ ۱۹۲۶ م، شاهد تأسیس سینما و نمایش فیلم در تهران و برخی ایالات و ولایات ایران هستیم. در این عصر، هنر نوین سینما در زمینه‌های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی وارد شد که کارکردهای متنوعی نیز داشتند. با توجه به اهمیت گفتمان هنرهای نوین در شناخت تغییر و تحولات دورۀ قاجار و تاریخ هنر ایران، واکاوی ابعاد مختلف کارکردی آن نیز مهم بود...

دکتر یوهان لوییس شلیمر از چهره های مطرح و تأثیرگذار پزشکی نوین دوره پادشاهی ناصرالدین شاه قاجار بود. سال هاست که ایرانیان او را می شناسند و با دیدگاه های وی پیرامون پزشکی آشنایی دارند. او که متولد سال 1818 رتردام هلند بود، تحصیلات پزشکی خود را در دانشگاه معروف لیدن به پایان رسانید. آنگاه جذب زندگی و طبابت در ایران شد و پس از حدود دو سال پرداختن به تحقیق و پزشکی در سوریه و عراق راهی گیلان گردید،...

یکی از مأموریت­های اصلی سلسله­های حکومت­گر در ایران برای تداوم قدرت سیاسی خود، برقراری امنیت اجتماعی و مقابله با پدیده­هایی بود که آرامش و ثبات کشور را در هم می­ریخت. از این رو پدیده­هایی چون شورش­های اجتماعی، راهزنی و دزدی، بی­اعتنایی به فرامین شاه و مأموران دولت، اختلال در وضعیت ارزاق عمومی و بازار، قتل، تجاوز به عنف، بدمستی و اموری از این قبیل؛ مجازات­هایی را درپی داشت که بدون ضابطه­ی مشخصی ...

خاطره‌ نگاری در تاریخ ایران آن چنانکه در سایر کشورها مرسوم و معمول بوده عمدتاً از دوره قاجاریه شکل گرفته است.یکی از ویژگی‌های جامعه ایران دوره قاجاریه خصوصاً پس از انقلاب مشروطه توزیع بخشی از قدرت پادشاه و مشارکت بخش‌هایی از نخبگان در سرنوشت سیاسی کشور بود.طبیعی بود که نخبگان مذکور پس از بازنشستگی سیاسی به جمع‌آوری و تدوین خاطرات خود بپردازند.مستشارالدوله صادق و احتشام‌السلطنه که هر دو از رجال سی...

ایران جزو اولین مناطقی بود که فتوحات اسلامی در آن شروع گشت و همزمان با گسترش فتوحات در ایران به خصوص در دوران خلافت علی(ع)، تشیع و انس گرفتن مردم با خاندان آل بیت(ع) نفوذ یافت. با سقوط خلافت عباسی و انقراض حکومت های طرفدار مذهب اهل سنت و جماعت در ایران فضای باز بسیار مناسب و مساعدی برای توسعه تشیع در ایران فراهم شد. یکی از مناطقی که شاهد نفوذ و پذیرش تشیع در عهد ایلخانیان مغول هستیم، زنجان می ب...