پیشینه غنی معماری و شهرسازی ایران موجب گردیده که بیشتر شهرهای آن دارای بافتی کهن و تاریخی باشند که معرف فرهنگ و تمدن آنها بوده و نشان از گذشته پرشکوه آنها دارد. از سوی دیگر، به واسطه عواملی چون رشد روزافزون جمعیت، افزایش استفاده از اتومبیل و پیدایش نیازهای نوین زندگی، اعمال مداخلاتی از جمله خیابان کشی های معاصر در اینگونه مناطق، گریزناپذیر بوده است. اغلب این اقدامات شتابزده در پاسخ به رشد شتابا...

تهران از جمله بزرگترین کلان شهرهای دنیاست که به دلیل عدم انطباق ساختار قدیم و جدید آن، از نابسامانی های بسیار رنج می برد. عناصر تشکیل دهنده هویت این شهر که طی چندین دهه ثابت بوده است، طی تحولات صنعتی، اجتماعی و سیاسی ـ که قطع تداوم فرهنگی را به دنبال داشت ـ از خاطره اذهان عمومی پاک شده اند. از جمله این عناصر لبه های شهری هستند که نقش اساسی در هویت منظرین با شهر دارند. رویکردهای حاضر به لبه های...

در طی سال‌های اخیر، سیاست‌ها و برنامه‌های متعددی برای ارتقاء کیفی و بازآفرینی بافت‌های نابسامان شهری به اجرا گذاشته ‌شده است. یکی از سیاست‌های نوین در توسعه شهری به‌طور عام و در بازآفرینی بافت‌های نابسامان شهری به‌طور خاص، به‌کارگیری اقدامات و پروژه‌های محرک توسعه با هدف تسریع و تسهیل فرایند تحول در این بافت‌ها است. بافت تاریخی شهر قم به ‌عنوان قلب تپنده این شهر در برگیرنده غنی‌ترین ارزش‌های کا...

استفاده از ظرفیت های بصری و عملکردی موجود در محیط های شهری در جهت ارتقاء فرآیند اثربخشی محیط، ازجمله راهکارهای شناخته شده در طرح ها و برنامه های طراحی شهری می باشد. این ظرفیت های مکانی، بویژه هنگامی که بر محدوده های تاریخی - هویتی شهر منطبق می باشند، می توانند به عنوان یک جریان مستمر و ماندگار توسعه محیط شهری نیز بشمار آیند. بهره گیری از ظرفیت های «طراحی محور» سایت های باستانی درون شهری از طریق...

چکیده بافت قدیم شهرها اغلب دربرگیرنده آثار و مجموعههای تاریخی میباشند که امروزه اغلب در زمره بافت   -   های فرسوده قرار گرفتهاند. یکی از این بافتها، بافت تاریخی شهر اردکان است که علیرغم مداخلاتی که تا ب ه حال در آن صورت گرفته، سیمای عمومی مرکز شهر و به ویژه محلات مسکونی آن بیانگر دوگانگی، همزیستی کهنه و نو و گستره فرسودگی است. مقاله حاضر در جستجوی این نکته است که با وجود مداخلات انجام گرفته در ...

در روند شکل یابی و رشد فضاهای شهری، باید نقش و کارکرد فضاهای آرامگاهی و مشاهد مختلف، چون مزارهای اولیا و رهبران سرشناش دیـنی را مـورد توجه قرار داد. تاریخ شکل گیری «تربت جام» امروزی که روستای «معدآباد» هسته ی اولیه آن بود، به حدود قرن پنجم هـ.ق. باز می گردد. با این تغییرات، شهر «بوزجان» در «ولایت جام» که تا قبل از این، از شهرهای مهم قرون اولیه ی اسلامی بود، از رونق افتاد و تربت جام به عنوان دار...

در دهه اخیر موضوع شادی مورد توجه متخصصان شهری قرار گرفته و شهرهایی همچون کپنهاگ و بوگوتا مبتنی بر تجارب خود در حال تولید ادبیات این حوزه هستند. کیفیت شهر و فضاهای شهری عاملی مؤثر بر شادی بوده و میزان شادی در فضاهای شهری نیز می‌تواند نمودی از کیفیت فضاها باشد. ازاین‌ رو می‌توان شادی را همچون سرزندگی، کیفیتی پایه در فضاهای شهری دانست. نگاه به داده‌های جهانی نشانگر وضعیت نامناسب ایران در زمینه شاد...

ظهور مدرنیسم و تجلی آن در شهر، منجر به تغییراتی شد که ضربه ای محکم به بافت همبسته شهر وارد کرد. بازار که پیش از این به عنوان ساخت اصلی و محور شکل دهنده محلات و فعالیت های مذهبی، اجتماعی و تجاری شناخته می شد در مقابله با خیابان - که راه خود را در دل شهر گشوده بود - تسلیم شد و هر روز بیش از پیش انسجام و ارزش خود را در مجموعه بافت کهن از دست داد. علاوه بر آن، ظهور وسایل نقلیه جدید و عدم هماهنگی آن...

مداخلات شهرسازانه در دورة اخیر دگرگونی‌های عمده‌ای در ساختار فضایی شهرهای ایران به‌وجود آورده است. در روند این توسعة کالبدی در بسیاری از ش96هرهای تاریخی، مشکلاتی مانند ناتوانی در سازگاری با تغییرات کالبدی و نبود پیوند مناسب با ساختار شبکه‌ای موجود، هسته‌های تاریخی را دچار مشکل کرده است. پژوهش توصیفی تحلیلی و کمی-مقایسه‌ای حاضر، با هدف بررسی تأثیر طرح‌های توسعة شهری بر ساختار فضایی محدودة تاریخی...

با پایتخت شدن تبریز در دوره ایلخانان (حک: 736-653 ه.ق.)، شهر به ناگاه با مهاجرت گسترده توده‌های مردمی مواجه شد. به نحوی‌­که طی مدت کوتاهی در محدوده بیرونی هر یک از دروازه‌­های باروی شهر، محلاتی متعدد برابر با وسعت شهر قدیم شکل­ گرفتند. این امر تبیین موقعیت اراضی در ناحیه ربض و شارستان را از لحاظ مالکیت هم‌­ارز کرد، چنان‌که در اسناد و مدارک ثبتی مانند وقف‌نامه­‌ها به وفور با اصطلاحاتی همچون محلا...