هسته مرکزی شهر، فضاها و مکانهای همگانی و بیرونی برجسته ای هستند که سامان بخشی کیفیات محیطی آنها می تواند نماد سامان بخشی و سرزندگی تمامیت یک شهر یا هر نوع باهمستان دیگر باشد. لیکن هسته های مرکزی شهر ایرانی رو به افول نهاده اند. cbdها یکی از مهمترین فضاهای شهری هستند که در مفهوم عملکردی خود شامل هسته تجاری و بازار شهر بوده و حالت ارگانیک آنها به مرور زمان و از تجمع خرده فروشی ها در هسته اولیه شهر شکل می گیرند. سپس با رشد و توسعه شهر و افزایش تقاضای بازار، خود به خود این مناطق نیز توسعه یافته و بافت های مجاور خود را دربرمی گیرند و به تدریج قطب اقتصادی شهر را تشکیل می دهند. مهمترین مشکل اینگونه cbdها، عدم برنامه ریزی توسعه آنهاست و با توجه به قرارگیری اینگونه مراکز در گره های شهری و ایجاد یک وابستگی کالبدی شدید یا ساختار شهری، مشکلات فراوانی را در فعالیت شهر پدید می آورند. هماهنگی و تطابق توسعه این مراکز با توسعه سایر بخش های شهر، موضوعی است که نیازمند برنامه ریزی است و بی توجهی به این امر سبب می گردد تا در گذر زمان این مناطق کارکرد اولیه خود را از دست دهند. در نتیجه این امر، عدم پاسخگویی به نیازهای معاصر ساکنین تبدیل به معضلی می گردد که این مراکز و بعضاً بافتهای پیرامون آنها با آن دست به گریبان اند. در این تحقیق تلاش نموده ایم ضمن شناسایی انواع مراکز شهری و همچنین روش های مداخله در انواع مختلف بافت های شهری، با توجه به رویکردهای نوین مرمت شهری به ارائه اصولی برای طرح ریزی مرکز شهری بپردازیم. سپس در مرحله بعد با بررسی و شناخت نمونه مطالعاتیcbd شهر بجنورد، به عنوان بارزترین مسأله این مرکز شهری تقابل دو بافت سنتی و جدید و مسائل شهری ناشی از موضوع مورد بررسی قرار می گیرد که روش مداخله اتخاذ شده، روش معاصرسازی (regeneration)خواهد بود. در این راستا با اتکا به دانش طراحی شهری، به چیدمان و اتصال مناسب فضاها با یکدیگر و طراحی این فضاها پرداخته خواهد شد. در نهایت نیز با ارائه راهنمای طراحی شهری، پیشنهادات و سیاستهایی جهت ساماندهی این فضای شهری اتخاذ خواهد گردید.

دگرگونی های اقتصادی- اجتماعی و سیاسی در سده اخیر باعث تحولاتی در شهرنشینی کشور شده است که در اثر آن بخش مرکزی شهرها بیشترین تغییر و تحولات را پذیرفته است. نمونه مشخص این تغییرات را در مرکز شهرهای امروزی در بافت قدیمی و تاریخی با فروپاشی بنیانهای کالبدی و اقتصادی- اجتماعی می توان مشاهده کرد. در این بخش پس از یک دوره بی تحرکی و انجماد، فرسودگی و اضمحلال شروع شده است که این تحقیق به دنبال یافتن راهکارهایی برای ساماندهی و حیات بخشی به این بخش از شهر که قلب تپنده شهر می باشد است. لذا در این تحقیق در 5 فصل به پژوهش در زمینه ساماندهی بافت قدیم شهرها پرداختیم که به شرح ذیل می باشد: الف- فصل اول: در این فصل ضمن بیان مشکلات و مسایلی که بافت قدیم شهرها در سطح جهانی با آن مواجه هستند در سطح مورد مطالعه نیز به برخی از این مشکلات اشاره شده است و در حقیقت در طرح تحقیق راهبرد پژوهش مشخص شده است. در این فصل به این نکته اشاره گردیده است که اگر ساماندهی بافت قدیم شهرها صورت نگیرد این بخش از شهر ها به عنوان جزیی از سیستم شهری جدا افتاده و به تدریج فرسوده و نابود می شوند. ب- فصل دوم: هدف از این فصل ارائه دیدگاهها و تئوری هایی است که تحقیق بر آن استوار می گردد. هر چند که در مورد توسعه شهری نگرش های متفاوتی وجود دارد و برخی بر توسعه افقی و برخی دیگر بر توسعه عمودی تاکید دارند. در این فصل به بررسی و تحلیل دیدگاهها و تجارب در زمینه ساماندهی بافت قدیم پرداخته شده است ولی هر کدام از این نگرش ها دارای نقاط ضعف و قوتی می باشند لذا در این تحقیق نگرش سیستمی که دیدگاه جامع محسوب می شود مد نظر می باشد ج- فصل سوم: در این فصل ابتدا پس از بررسی ارتباط تنگاتنگ خودرو و راه به اهمیت نگرش سیستمی در تنظیم ارتباط این دو مولفه پرداخته ایم ، در ادامه به بررسی اجمالی سابقه راه و خیابان در کشورمان پرداخته شده است و به نقاط تحول آن اشاره شده است در ادامه به تقسیمات شبکه ارتباطی شهربه لحاظ سطوح عملکردی پرداختیم و نقشی که هر کدام برعهده می گیرند و به دنبال آن به نقش علم روز جهان یعنی سیستم اطلاعات جغرافیایی در فرایند مدیریت ترافیک اشاره شده است. در نهایت می توان گفت که به بررسی عوامل مختلفی که بر حجم ترافیک شبکه حمل و نقل شهری موثرند پرداخته شده است همچون مدیریت پارکینگ، مدیریت تقاضای سفر و طراحی خیابانهای شهری که هر کدام نقشی را در حجم ترافیک بر عهده دارند . بر اساس نگرش سیستمی می بایست همه این عوامل را در ارتباط با یکدیگر مورد بررسی قرار داد. د- فصل چهارم: در این فصل ضمن اشاره به شهر زنجان ، به توصیف ویژگیهای طبیعی و انسانی بافت قدیم شهر زنجان پرداخته ایم. در ادامه به بررسی اماری کاربری های مولد سفر در دو دوره طرح تفصیلی سالهای 67 و 83 پرداخته ایم که این امارها نشانگر افزایش کاربری های مولد سفر در این دوره می باشد. در ادامه به بررسی طرح های شهری که در کاهش ترافیک بافت قدیم موثرند پرداختیم که نتیجه تحقیقات نشان می دهد که روند اجرا بسیار کند می باشد و مشکلات رفت و آمد بافت قدیم همچنان ادامه دارد. ر- فصل پنجم: در فصل آخر به اثبات فرضیات و نتیجه گیری اختصاص دارد در این فصل فرضیات ارائه شده در فصل اول اثبات گردیده است و ماحصل این فصل این است که اولا: به موازات رشد شهر و افزایش جمعیت ان و بویژه پس از ورود اتومبیل به شهر، بافت قدیم فعلی شهر به علت تمرکز روزافزون کاربری های مختلف متمرکز گشته و متعاقبا از نظر تراکم ترافیکی نیز به شرایط سخت متمرکزی رو می کنند. بخشی از حجم ترافیک در بافت قدیم عبوری می باشد. به عبارتی می توان گفت مقصد انها در این بخش از شهر نمی باشد . دوما: متاسفانه راهکار افزایش تراکم، نادرست اجرا شده است. افزایش تراکم بر اساس نگرش سلولی و صرفا جهت بهره برداری اقتصادی موجب افزایش تراکم ساختمانی در لبه های شریانهای حمل و نقل اصلی شده است. افزایش تراکم ساختمانی موجبات افزایش تراکم کاربری ها و افزایش تراکم جمعیت را فراهم می اورد که این امر موجب تراکم خودروها در شبکه های حمل و نقل شهری شده است. سوما: بافت قدیم زنجان از توان های اقتصادی، اجتماعی و گردشگری زیادی برخوردار است که در اثر اعمال ضوابط دست و پاگیر چنین توانهایی بصورت مطلوب استفاده نمی شود، لذا لازم است که با حدف این ضوابط بر نوسازی بافت قدیم همت گماریم. چهارم: اجرای طرحهای شهری با کندی زیادی همراه است که در صورت ادامه وضعیت فعلی علاوه بر اینکه مشکلات حمل و نقل بافت قدیم حادتر می شود هزینه های شهرداری نیز افزایش می یابد.

با گسترش افقی شهرها و پدیدآمدن فولاد و بتن و آسانسور و روشهای نوین محاسبات سازه ای و ازدیاد قیمت زمین و همچنین مشکلات و هزینه های ناشی از تامین تاسیسات زیربنایی بافت-های شهری گسترده کم کم بلندمرتبه ها به عنوان گزینه جایگزین ساختمان های کوتاه مرتبه مطرح شدند. بافت های شهریبسته به اینکه از ابتدا برای این گونه ساختمان ها طراحی شده اند یا خیر. می توانند از بلند مرتبه-ها تاثیر بپذیرند. در این نوشتار آثار و پیامدهای بلندمرتبه سازی طراحی نشده را دربافت شهرک سعدی سنندج مورد مطالعه و تحلیل قرار داده ایم. با توجه به اینکه بلندمرتبه ها یکی از شیوه های اسکان جمعیت در بافت های شهری می باشند لذا استفاده از این نوع ساختمان-ها را در شهرها ناگزیر می نماید. مشروط به این که بلند مرتبه سازی در بافت شهری موجود با توجه به ظرفیت های بافت صورت گیرد در غیر این صورت نتایج و آثار منفی بلند مرتبه-ها را در بافت های شهری شاهد خواهیم یود. همچنین با توجه به صرفه های اقتصادی بلند مرتبه سازی برای مالکین، قانون مند کردن این گونه ساخت و سازها برای تحدید جنبه ها و آثار منفی، لازم و ضروری است.

چکیده: شکل گیری بافت های فرسوده شهری و معضلات و مشکلات ناشی از آن، سبب گردیده که طرح های بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده به عنوان برنامه ای برای رفع این مشکلات معرفی گردند. یکی از نتایج و محصولات این طرح ها، پروژه های پیشتاز مداخله می باشد. این پروژه ها یکی از محصولات و نتایج تهیه طرح های بهسازی و نوسازی شهری می باشند، که با اجرایی شدن آن ها سبب گسترش و اشاعه فرهنگ بهسازی و نوسازی در بافت می گردند. در حال حاضر در ایران بدلیل عدم توجه به مشکلات و عوامل موثر بر روند محقق گردیدن پروژه های پیشتاز مداخله، با عدم اجرای این پروژه ها مواجه می باشیم. در این تحقیق در ابتدا به بررسی وضعیت دقیق تر تهیه طرح های بافت فرسوده شهری و مشکلات مربوط به آن در ایران پرداخته می شود و در ادامه با کمک گرفتن از رویکرد برنامه ریزی مشارکتی و معرفی خصوصیات و ویژگی های آن به بررسی تاثیر مشارکت ذینفعان و ذینفوذان در روند تهیه طرح های بهسازی و نوسازی پرداخته شده و از این میان، شاخص های موثر بر روند محقق گردیدن این پروژه ها حاصل آمده است. سپس با توجه به اصول فرآیند تحلیل سلسله مراتبی به تعریف ساختار سلسله مراتبی برای مقایسه زوجی شاخص های مذکور پرداخته شده است. در بخش بعدی بر اساس ساختار سلسله مراتبی تعریف شده، به جمع آوری اطلاعات و داده های مورد نیاز برای شاخص های تعریف گردیده در سطح نمونه موردی 5 پروژه پیشتاز مداخله بافت فرسوده شهر کازرون پرداخته شده و بر اساس آن وزن دهی به شاخص ها انجام شده، در مرحله بعد نیز میزان اهمیت شاخص های مذکور در روند تحقق طرح محاسبه گردیده است. در پایان نیز به جمع بندی و نتیجه گیری بر اساس یافته ها و سوالات تحقیق پرداخته شده است. کلید واژه ها: برنامه ریزی مشارکتی، تحقق پذیری، اولویت بندی، تحلیل سلسله مراتبی، بافت فرسوده، بهسازی و نوسازی با توجه به مباحث فوق به طور کلی این پژوهش به دنبال پاسخگویی به سوالات زیر می باشد: 1- چه شاخص هایی بر روند محقق گردیدن پروژه های پیشتاز پیشنهادی مداخله در بافت های فرسوده شهری موثر می باشند؟ 2- میزان اهمیت شاخص های فوق در نسبت با یکدیگر به چه میزانی می باشد؟ 3- تاثیر شاخص های فوق در نمونه موردی پروژه های پیشتاز مداخله بافت فرسوده شهر کازرون به چه نحوی می باشد؟

همواره یکی از دغدغه های اصلی شهرسازان، کاربری اراضی و برنامه ریزی در مورد این مقوله، بوده و هست. سازگاری کاربریها در این رابطه یکی از مسائل بسیار مهم است که در این راه استفاده از روشهای ارزیابی مناسب به منظور دست یابی به سازگاری بهینه از اهمیت ویژه ای برخوردار است. نبود داده ها، اطلاعات و طبقه بندی همسان و کامل، یکی از معضلات اساسی در این راه است. طبقه بندی های متفاوت و ناقص هرگز نمی تواند یک شهرساز را به یک برنامه ریزی موفق سوق دهد. بدین منظور تلاشهای بسیاری در جوامع پیشرفته و تا حدودی در کشور در جهت ایجاد سیستمی جامع و همه جانبه صورت پذیرفته است که کامل ترین و بروزترین آنها، سیستم طبقه بندی زمین- مرجع( lbcs) است. این سیستم با لحاظ پنج بعد برای هر قطعه زمین توانسته است دیدی جامع و چندبعدی به مسأله کاربری زمین بخشد. با توجه به لزوم نگاهی چندجانبه بر امر سازگاری کاربریها، باید با استفاده و لحاظ عوامل موثر بر سازگاری و همچنین ابعاد مرتبط با هر قطعه زمین به یک ارزیابی کامل و چندمعیاری دست پیدا کرد. در میان روشهای ارزیابی چندمعیاری، روشahp از مقبولیت زیادی به علت ویژگی های مثبتش برخوردار است. بنابراین با استفاده از این روش و لحاظ عوامل موثر بر سازگاری کاربریها و پنج بعد مورد نظر lbcs به عنوان زیرمعیارها، می توان به یک ارزیابی مطمئن دست پیدا کرد. در نهایت با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیای(gis) می توان امتیازات نهایی(اطلاعات توصیفی) بدست آمده را با قطعات زمینی(اطلاعات مکانی) مرتبط نموده، نقشه و تحلیل نهایی را استخراج نمود. با کنکاش موردی در مورد هر یک از قطعات نامناسب و نسبتاً نامناسب مشخص شده و با لحاظ عوامل(معیارها) و ابعاد(زیر معیارهای) تأثیرگذار می توان به بهسازی سازگاری کاربریها اقدام نمود.

رشد فزاینده جمعیت شهرها بیش از موالید تحت تاثیر مهاجرت گسترده روستاییان بویژه در کشورهای در حال توسعه، بوده است. این امر به مرور زمان با پیشرفت حمل و نقل و تحت تاثیر گرایشات و نظریات دهه های اولیه و میانی قرن بیستم منجر به رشد بی رویه شهرها به سمت پیرامون و در نتیجه رشد پراکنده شهرها شد. این در حالی بود که به موازات رشد افقی و پراکنده شهرها در درون اراضی کشاورزی و روستاهای اطراف و هضم آن ها در دل خود، در مراکز شهرها و محدوده اولیه آنها اراضی بسیاری رها شده و از جریان توسعه بدور ماندند. این اراضی از مهمترین ظرفیت های توسعه ای شهر محسوب می شوند که چه به لحاظ دسترسی به زیرساخت ها، چه به لحاظ اقتصادی و چه به لحاظ اجتماعی و از همه مهمتر زیست محیطی از اهمیت بسزایی برخوردار هستند. در ادبیات نوشهرگرایی که از دهه 1980 میلادی مطرح شد به این ظرفیت ها سطوح میان افزای شهری گفته می شود. و توجه به آنها در فرایند توسعه شهر در راستای رسیدن هرچه بیشتر به توسعه پایدار امری ضروری و ارزشمند تلقی می شود. توجه رویکرد توسعه درونی در تمامی شهرها امری ضروری است به خصوص در شهری چون قزوین که به لحاظ سیاسی و اقتصادی در موقعیتی قرار دارد که مدام در حال افزایش جمعیت است و از طرفی موانع توسعه طبیعی و مصنوعی جهات گسترش آن را شدیدا محدود نموده است. به همین منظور در رساله حاضر به کمک ویژگی های توسعه میان افزا و تعاریف آن و تجارب جهانی در این زمینه به معرفی شاخص هایی به منظور بررسی میزان تطابق توسعه شهر قزوین با رویکرد توسعه درونی پرداخته شد و تاثیر هریک از شاخص ها و وضعیت آن ها به لحاظ استفاده حداکثر از ظرفیت های توسعه درونی مورد سنجش و تحلیل قرار گرفت. در این رساله روش تحلیل تاثیر شاخص ها استفاده از تحلیل سلسله مراتبی ahp بوده است. نتایج پژوهش گویای این امر است که در توسعه شهر قزوین اگرچه امکان توسعه از درون وجود داشته است لیکن توسعه شهر درونی نبوده و از ظرفیت های توسعه درونی شهر به خوبی بهره گرفته نشده است و برخی از توانهای توسعه درونی شهر همچون اراضی نظامی، اراضی بایر و اراضی تحت پوشش کاربری های متروکه و بافت های فرسوده همچنان ظرفیت توسعه دارند. واژگان کلیدی: توسعه درونی یا میان افزای شهری، سطوح میان افزا، ت حلیل سلسله مراتبی، طرح های توسعه شهری و شهر قزوین.

چکیده: در دنیای امروز چیرگی فضاهای عمومی برای عبور و مرور اتومبیل نسبت به فضاهایی برای تماس ها و ارتباطات اجتماعی- فرهنگی کاملاً مشهود است. خیابان های مستقیم، بزرگراه ها و آزادراه ها هرچه سریع تر افراد را از کنار هم عبور داده و سرعت را بر روابط اجتماعی مسلط ساخته است. و همین طور با ظهور فن آوری های نوین و امکان برقراری ارتباط در دنیای مجازی و در نتیجه تسلط و سیطره قرائت خاص از مدرنیسم، شهر با فقدان و عدم حضور فضاهای عمومی به عنوان نماد کالبدی حیات مدنی با تنش روبرو است. تقویت فضاهای عمومی وسیله ای برای رویارویی با این پراکندگی و نگرانی های مرتبط با آن است. تقویت حس با هم بودن از طریق ایجاد انواع فضاهای عمومی امکان پذیر است. از سوی دیگر حضور محیط های طبیعی دست نخورده در درون شهرها، از پتانسیل های مهم شهر در خلق فضای عمومی شهری جدید و تقویت حیات مدنی و ارتباطات اجتماعی در بین ساکنین شهر می باشد. لذا، ساماندهی این فضاها ضمن تبدیل آن ها از فضای بی دفاع به فضای امن شهری، زمینه ای برای حضور در فضا و تقویت ارتباطات و تعاملات اجتماعی در شهرها و میان ساکنین را فراهم می نماید که این امر به برقراری و تقویت حیات مدنی در شهر منجر می شود. پدیده فضای بدون دفاع شهری و اثری که بر وجدان جمعی می گذارد می تواند رابطه سالم انسان- شهر را به رابطه ای منفصل و گاه خصمانه نسبت به محیط بدل سازد. زیرا تا فرد در محیط و فضا احساس آرامش نکند و همواره در نگرانی به عنوان یک قربانی بسر برد، نمی تواند قابلیت ها و ارزش های خود را به نمایش گذاشته و نقش اجتماعی خود را به نحو مطلوبی ایفا کند. بنابراین، کشف محیط های طبیعی درون شهرها که دارای پتانسیل مطلوب جهت خلق فضاهای شهری چندمنظوره (تفریحی، فرهنگی، خدماتی، اقتصادی و ...) را دارند اهمیت بسزایی دارد که تأثیر مستقیمی در جهت بهبود کیفیت زندگی ساکنان و تقویت حیات مدنی در شهرها را دارد.

چکیده مشارکت مردم در تصمیم گیری و پیگیری رفع مشکلات و نابسامانیهای خود از دیرباز مورد توجه بوده بطوریکه تجارب جهانی خصوصا در کشورهای توسعه یافته نشانگر تحقق مفهوم توسعه با مشارکت مردم می باشد. عدم وجود الگوها و مکانیسم های روشن، تجارب عملی و نظری در کنار حضور ساکنان به عنوان بعد اجتماعی مسأله، اجرای طرح های نوسازی را چند بعدی و متفاوت از سایر طرح های عمران شهری نموده است. تضمین دستیابی حداکثری به اهداف طرح های نوسازی در زمینه اجرا، لزوم طراحی مکانیسم صحیح مشارکت اجتماعی در اجرای طرحهای نوسازی را توجیه می نماید. در این مکانیسم جایگاه و نقش محوری- نظارتی ساکنان در ارتباط یکدیگر از سویی و با سازمان ها، نهاد ها و مجموعه عوامل اجرایی طرح های نوسازی از سوی دیگر تعریف می گردد. این مطالعه ضمن بررسی ادبیات، مبانی و اصول بافت فرسوده، به شیوه های مداخله ، ساختارها و بنیان های اجتماعی محله، سرمایه های اجتماعی و کارکردهای آن،سازمان و مفهوم شبکه های اجتماعی ، چگونگی سنجش سرمایه های اجتماعی و بهره گیری از این بستر جهت تسهیل و توفیق در امر نوسازی می پردازد. این پژوهش می کوشد با نگاهی واقع بینانه ،بدور از پیشداوری و پرهیز از ورود به الگوهای انتزاعی به پیشنهاد شیوه ای موثر و کارکردی در حوزه نوسازی بافتهای فرسوده بپردازد. پژوهش به شیوه نظری، تحلیلی واستنباطی صورت گرفته ،فرضیات تحقیق توسط گرد آوری پرسشنامه و روشهای آماری به آزمون گذاشته شد و جهت برنامه ریزی نیز از روشهایی همچون مشاهده و مصاحبه با افراد دخیل در موضوع کمک گرفته شد. آزمون فرضیات موید این یافته است که سرمایه اجتماعی در سطح محله ارتباط معنا داری با ارزیابی ساکنان محله از کیفیت کالبدی محله دارد،از سویی هر اندازه شبکه ها و پیوندهای اجتماعی پیرامون افراد در سطح محله مستحکم تر و وسیع تر باشد میزان تمایل ساکنان بافت اقدام به نوسازی محله افزایش می یابد. در پایان با کاربست نتایج آزمون فرضیات و روشهای مستخرج از مبانی نظری راهبردها و راهکارهایی در قالب پیشنهادات و الگوی مداخله بیان گردیده است.آنچه به عنوان یافته محوری پژوهش به دست آمده ناظر به این معناست که الگوهای مرتبط پیشنهادی بایستی در جهت تقویت ، انسجام و تقویت پیوندها و شبکه های محلی باشد و از این بستر و با افزایش سرمایه های اجتماعی ،محملی جهت تمایل ساکنان برای مشارکت در امر نوسازی و توسعه محله ایجاد گردد.

شهرهای تاریخی ایران به رغم پیشنه درخشان امروزه با مشکلات پیچیده و متعددی روبرو هستند. مشکلاتی ناشی از بی هویتی شهر معاصر که از یکسو زندگی شهری را از جنبه های متعالی معنوی آن تهی کرده و از سوی دیگر گذران روزمره زندگی شهروندان را با دشواری همراه کرده است. در این میان هسته شهرهای تاریخی (که یادآور خاطره عظمت و رونق شهر سنتی است)، به جهت مشکلات کالبدی- فعالیتی از پرمساله ترین نقاط شهری به شمار می رود. مشکلات پیچیده ای که گستره آن تمامی شهر را دربرمی گیرد و هم از این رو، باززنده سازی این بخش، راهگشای حل مشکلات تمامی شهر و بنابراین ضرورتی است اساسی. این پایان نامه در پاسخ به چنین ضرورتی تهیه و تدوین شده است و سعی بر آن بوده تا بر پایه نگرش جامع به بافت تاریخی و با هدف ایجاد پیوند بافت تاریخی با تمامی شهر و ایجاد انسجام زمانی- مکانی برای ترسیم فردایی با هویت، به ارائه راهبردهایی در جهت احیای بافت تاریخی شهر کرمانشاه بپردازیم. بنابراین، در وهله اول، یک چارچوب مشخص و مناسب نظری ارئه می گردد. در مرحله بعد، به شناخت وضع موجود محدوده مورد مطالعه از طریق برداشت میدانی، مصاحبه حضوری با ساکنین و مطالعات کتابخانه ای پرداخته شده است. در نهایت نیز با توجه به اصول به دست آمده از بخش مبانی نظری و شناخت تجربیات موفق مرمت شهری در سراسر دنیا و با استناد به مطالعات شناخت وضع موجود، اهداف، راهبردها و سیایت های اجرایی طرح احیای بافت تاریخی کرمانشاه ارائه شده و پس از آن طراحی کالبدی - فضایی محدوده اطراف تکیه معاون الملک ارائه می گردد.

ظهور مدرنیسم و تجلی آن در شهر، منجر به تغییراتی شد که ضربه ای محکم به بافت همبسته شهر وارد کرد. بازار که پیش از این به عنوان ساخت اصلی و محور شکل دهنده محلات و فعالیت های مذهبی، اجتماعی و تجاری شناخته می شد در مقابله با خیابان - که راه خود را در دل شهر گشوده بود - تسلیم شد و هر روز بیش از پیش انسجام و ارزش خود را در مجموعه بافت کهن از دست داد. علاوه بر آن، ظهور وسایل نقلیه جدید و عدم هماهنگی آن با بافت متراکم شهرهای سنتی نیز باعث شد تا بازار و بافت قدیمی شهر بیشتر مورد بی مهری قرار گیرند. بازار سمنان که از زیباترین و قدیمی ترین فضاهای شهری و تاریخی ایران است، با خیابان کشی های نا اندیشیده دوران پهلوی به صلیب کشیده شده و انسجام کالبدی و عملکردی خود را از دست داده است. در شیوه برخورد با بازار سمنان و میدان تیرانداز که در گذشته نقطه عطف فضاهای جمعی شهر بوده است، طراحی در راستای پیوند بصری، عملکردی و کالبدی عناصر ارزشمند این محور گسسته، انجام پذیرفته است. روش تحقیق مورد استفاده در پژوهش حاضر از نوع روش تحقیق نمونه موردی بوده و برای گردآوری اطلاعات از روش های مطالعه کتابخانه ای و برداشت میدانی استفاده شده است. در این پژوهش، پس از طرح کلیات تحقیق، تبیین نظری موضوع صورت پذیرفته و در ادامه آن شناخت محدوده مورد مطالعه آورده شده است. همچنین برای تحلیل از روش سوات استفاده شده و در نهایت پلان ها و تصاویر سه بعدی طرح به همراه ضوابط کنترل کیفی ارائه شده است. در پژوهش پیش رو، سعی شده با نگاه و الهام از گذشته و نه تکرار صرف الگوهای کالبدی، فضایی کارا و پویا فراهم آورده شود که نیاز به رشد و توسعه اقتصادی را با استفاده از پتانسیل ها و امکانات تاریخی و فرهنگی و استفاده بهینه از آن ها برآورده سازد و علاوه بر آن به کمبود فضاهای جمعی شهری برای تعاملات اجتماعی مردم پاسخ دهد.

فضاهای شهری در گذشته از لحاظ کارکردی و کالبدی غالبا از وضعیت مطلوبی برای زندگی در آن برخوردار بوده اند، اما با گذشت زمان و پیچیده تر شدن مسائل ناشی از تحولات شهری، برخی از انواع بسیار مهم فضاهای شهری در دوره معاصر، فاقد کیفیت های لازم برای زندگی مطلوب شهری هستند.این در حالیست که نیاز به فضای شهری سرزنده و پویا، که زمینه ساز حضور شهروندان و بستری برای حیات جمعی و تعاملات اجتماعی آنها باشد، بیش از پیش احساس می گردد.کمبود این چنین فضاهایی را در مراکز شهرها که قلب تپنده و نمود حیات شهری محسوب می گردند، بهتر می توان مشاهده نمود. مرکز شهری سبزوار که می بایست نمود حیات، سرزندگی و پویایی شهری باشد، به فضاهایی بی روح و بی نشاط بدل گردیده و بدون فراهم آوردن رضایت نسبی و شرایط حضور و ماندگاری شهروندان، آنها را گرفتار ازدحام و اغتشاش فضایی و عملکردی خود نموده است. در این پژوهش با بهره گیری از مدل مکان پایدار و مولفه های تشکیل دهنده آن و از طرفی بررسی مفهوم سرزندگی فضاهای شهری، سعی در ارائه ی اصولی جهت طراحی و بهبود فضاهای شهری در راستای دستیابی به حداکثر سرزندگی، پویایی و نیز تبدیل آنها به بستری برای حیات جمعی و تعاملات اجتماعی شده است. این مهم از طریق هم پوشانی ساختار ذهنی شهروندان با ساختار اصلی شهر و تقویت مرکزیت ثقل این ساختار ، حداکثر پاسخگویی به نیازها، توقعات و انتظارات شهروندان، تقویت فعالیت های اختیاری و اجتماعی و تسهیل فعالیت های اجباری رایج در فضا، تامین آرامش محیطی و در نهایت بهبود شرایط کالبدی به نفع سه مولفه دیگر، امکان پذیر گردید. در فصل نخست، کلیات پژوهش ارائه شده است. در فصل دوم به بررسی مکان و مولفه های تشکیل دهنده مکان، مرکز شهری و ویژگی های آن، سرزندگی و نیز تبیین روش های مداخله در بافت های فرسوده شهری پرداخته شده است. در فصل سوم به بررسی و مطالعه و تحلیل محدوده مرکز شهری در قالب دسته بندی چهارگانه کالبدی، فعالیت ها و رفتارها، عوامل زیست محیطی و نیز ساختار ذهنی شهروندان و انتظارات و توقعات ایشان پرداخته شده است. اطلاعات مورد نیاز از طریق بررسی اسناد و طرح ها، مطالعات میدانی و مشاهده غیر مستقیم (پرسشنامه) جمع آوری شده است. در بخش انتهایی با بهره گیری از یافته های پژوهش و مد نظر قرار دادن نتایج حاصل از تحلیل اطلاعات، به تعیین اهداف کلان و ارائه ی راهبرد ها، سیاست ها، ضوابط طراحی و در نهایت گزینه های پیشنهادی و تکمیل طرح پرداخته شده است.

امروزه اهمیت دستیابی به پایداری در محله ها و اولویت آن در تحقق توسعه شهری پایدار بر هیچ کس پوشیده نیست. در این جهت طراحی شهری به عنوان یکی از رشته های مرتبط با توسعه شهری نقش ویژه ای را در پایدار نمودن فضاهای شهری و چهره محله های آن بر عهده دارد. از سوی دیگر دستیابی به توسعه پایدار مستلزم رعایت اصولی است که در قالب توسعه پایدار در سطح بین المللی مطرح است. تدوین معیارها و ضوابط مربوط به توسعه شهری و محله ای در ابعاد اجتماعی، اقتصادی و محیطی منوط به بومی سازی و استخراج این معیارها از شرایط محلی بوده و مشارکت شهروندان در این زمینه لازم و ضروری است. پژوهش پیش رو با اتخاذ رویکرد اجتماعی – فضایی، در پی دستیابی به پایداری در محله در قالب اقدامات طراحی شهری پایدار است. بر این اساس در نوشتار پیش رو تلاش می گردد از یک سو با نزدیک کردن و ایجاد موازنه بین ابعاد اجتماعی و فضایی شهر و از سوی دیگر با لحاظ نمودن اصول و قوائد طراحی پایدار در قالب راهکارهای طراحی شهری، به تحقق پایداری در محله کمک نماید. بطوری که با تدوین معیارهای محله پایدار با استفاده از نظرات شهروندان و تبدیل آرمانها و خواسته های آنها به چشم اندازها و اهداف، اقدام به ارائه طرحی در جهت تحقق چشم اندازها و دستیابی به پایداری در سطح محله خواهد نمود. بدین منظور محله شهرآرا واقع در شهر تهران به عنوان نمونه مورد مطالعه پژوهش پیش رو انتخاب گردیده است.

مباحث توسعه پایدار شهری از موضوعات نو و جدید برنامه ریزی شهری است که سعی دارد به پایداری در شهرها دست یابد و چارچوپ جدیدی را برای توسعه فرصت های اقتصادی، باز سازی جوامع، توسعه تولید تکنولوژی های بالا دست محیطی جدید، پیوند کار آفرینی با نظارت محیطی و تعادل بیشتر روش زندگی با طبیعت را در کنار هم پدید آورد و به حفظ منابع کمیاب اعم از طبیعی یا انسانی، رشد کمی و کیفی تولیدات اعم از صنفی، کشاورزی، خدماتی، بهبود شرایط فرهنگی، اجتماعی و مدیریت صحیح منابع با تامین رشد فزاینده و پایدار تولیدات بپردازد. با توجه به مطرح شدن مسائل مشارکت در مباحث شهری و عنوان شدن معیارها و شاخص های متفاوت جهت دستیابی به حداکثر تعاملات مردم و شهرسازان، و همین طور اهمیت روز افزون پایداری شهری لازم است تا روشن گردد که معیاری همچون مشارکت محلی در شرایط ایران به چه نحو می تواند نمود پیدا کند. رساله حاضر با عنوان بررسی نقش مشارکت در فرآیند برنامه ریزی محله ای بخش مرکزی شهر ماکو، با تاکید بر توسعه پایدار شهری می باشد، در این پژوهش ضمن بررسی نقش مشارکت مردمی و تمایل شهروندان به مشارکت در تحقق برنامه ریزی مشارکتی در مقیاس محله ای و رسیدن به پایداری محله و شهر، دستورالعملی به منظور سنجش و ارزیابی تمایل به مشارکت مردمی در نمونه ی موردی به منظور ارائه راهکار و فرایندی جهت تعمیم به سایر محله ها و نیز نمونه ای برای مقایسه ارائه گردیده است. نوع پژوهش کاربردی و روش مطالعه تحلیلی و توصیفی است. یافته های پژوهش نشان می دهد که، بخش مرکزی ماکو از برنامه ریزی مشارکتی برخوردار نمی باشد؛ و نیازمند زیرساخت های لازم در این خصوص می باشد.

در پژوهش حاضر با محوریت بررسی ویژگی های فرهنگی در محدوده مطالعاتی، سعی شد انسجام و اتصال پتانسیل های فرهنگی در قالب ارائه پیشنهادات برنامه ریزی راهبردی افزایش یابد. در این رساله پیش از هرچیز ویژگی های فرهنگی موجود و چرخه آن در محدوده شناسایی شده است و با به کارگیری راهبردهای مناسب سعی شده است در توسعه محدوده با استفاده از این عملکردها گامی برداشته شود. با این مقدمه در فصل اول رساله، مقدمات پژوهش شامل طرح مسئله اهمیت فرهنگ در توسعه شهری و تبیین ضرورت بررسی فرهنگ و نمودهای آن در محورهای شهری پرداخته شده است و تعریف ویژگی های برنامه ریزی فرهنگی، شناسایی عناصر چرخه تولید فرهنگی و بررسی پتانسیل های فرهنگی در چرخه تولید فرهنگ مورد نیاز برای ایجاد محور های فعال فرهنگی به عنوان اهداف اصلی تعیین شدند و سوالات مطرح شده است. در ادامه در فصل دوم مبانی نظری پژوهش، شامل ارائه تعاریف و مفاهیم مرتبط با توسعه و مفهوم فرهنگ و برنامه ریزی فرهنگی بیان می شود. سپس به تبیین ضرورت به کارگیری نمودهای فرهنگ و به-کارگیری برنامه ریزی فرهنگی در توسعه محورهای شهری پرداخته شده است و نظریات گوناگون در این زمینه مورد ارزیابی قرار گرفته است. فصل سوم به شناخت ویژگی های محدوده برنامه ریزی اختصاص دارد. که پس از بررسی اسناد فرادست در رابطه با طرح، به بررسی مولفه های کالبدی و عملکردی در محدوده پرداخته شده است. و در ادامه در فصل چهارم پس از تحلیل مطالعات شناخت، با بررسی نمونه موردی موفق و روش های آن ها، سعی شد ه است فرآیندی برای برنامه ریزی در محدوده طرح تدوین شود. در انتها و در فصل پنجم اهداف، راهبردها و راهکارها با توجه به اهداف برنامه ریزی و طرح های فرادست تدوین خواهد شد و پیشنهادات برنامه ای ارائه می شود. و در نهایت با پیشنهاد پهنه بندی، از کلیه راهبردها در یک چهارچوب نتیجه گیری خواهد شد.

چکیده: پس از دوره ی مدرنیسم، پیاده مداری و توجه به افراد پیاده به شدت گسترش یافته و بسیاری از نظریه پردازان، معماران و شهرسازان درباره ی اهمیت و ضرورت این مسئله سخن گفته اند؛ به طوری که امروزه اهمیت حضور افراد پیاده در شهرها بر کسی پوشیده نیست. شهرهای ایران در گذشته از چنین قابلیتی برخوردار بودند اما به دنبال رشد و گسترش نابه سامان شهرها در چند دهه ی اخیر، پیاده ها در شهر تقریباً نادیده گرفته شدند. این امر متخصصین و صاحب نظران را متوجه خلأ اجتماعی و فرهنگی عمیقی در شهرها نمود و (حداقل در مباحث نظری) توجه به افراد پیاده مجدداً اهمیت یافت. پژوهش ها پیرامون پیاده مداری در شهرهای ایران بیشتر معطوف به جنبه های کالبدی، بصری و غیره بوده، لذا کمتر به چگونگی تعامل محیط و رفتار مردم در راه های پیاده پرداخته شده است؛ کیفیتی که می تواند در بهبود عملکرد این راه ها بسیار موثر باشد. پژوهش پیش رو به بررسی رابطه ی فرد پیاده و محیط پرداخته است و سعی دارد از طریق کاربست علوم رفتاری (دانشی نو با عمری حدود چهار دهه)، عوامل محیطی موثر بر مردم و تأثیر نیازهای انسان بر محیط را یافته و در طراحی مورد استفاده قرار دهد. برای این منظور از روش مطالعه ی موردی (خیابان لیان بوشهر) استفاده و راهبرد همبستگی را برای یافتن چگونگی این تعامل در پیش گرفته است. بر اساس یافته های این پژوهش، عدم توجه به مسائل آسایش محیطی، نشانه شناسی و فیزیولوژیکی و روانی انسان منجر به عدم جذابیت محیط و احساس نارضایتی از فضا شده، طراحی بدون توجه به آن ها محکوم به شکست است.

در این پژوهش ابتدا تعریفی از فضای عمومی ارائه میگردد کارکردهای اصلی آن معرفی می شود سپس به بررسی مبانی نظری مربوط به فضای عمومی موفق ، تعاریفی از فرهنگ و طراحی شهری پرداخته می شود و مولفه های اصلی معرفی شده توسط نظریه پردازان مشخص می گردد. در مبانی نظری مشخص می گردد موفقیت فضای عمومی در گروی چه عملکرد و چه مولفه هایی است. پس از این مرحله از یک سو کیفیت مولفه های مذکور در فضا سنجیده می شود و از سوی دیگر کیفیت عملکرد در فضا مورد سنجش قرار می گیرد. در مرحله بعد با استفاده از بررسی ها وتحلیل های انجام شده طراحی فضای شهری برمبنای موارد مذکور انجام می پذیرد.

جهان به سرعت در حال گسترش زندگی شهری است . در کشور ما نیز شهرنشینی با روندی سریع و شتابان همراه بوده و این رشد شتابان، مسائل و معضلات بسیاری برای شهرهای ایران به دنبال داشته است . در این میان رشد و توسعه ی ناموزون شهرها و از آن ره گسستگی و عدم انسجام ساختاری این شهرها از جمله مسائل مطرح می باشد. قطعات شهری به صورت ناپیوسته و رشته رشته و به گونه ای بیگانه از هم در حال شکل گیری هستند. شهرهای ما امروزه در حالی توسعه پیدا کرده و بر قلمرو فضایی خویش می افزایند که با دست یافتن به کالبدهای جدید همراه با توسعه ی فیزیکی، به تدریج بی هویت و بی روح می شوند. در این میان گسترش روزافزون شهرها و فراگرفتن اراضی روستایی و نفوذ به اراضی کشاورزی و از بین بردن آن ها از سویی و وجود اراضی و ظرفیت های درونی شهرها که از جریان توسعه باز مانده اند از سوی دیگر، ضرورت توجه به اهمیت الگوی توسعه درونی (میان افزای) شهری را نمایان می سازد. توسعه ی درونی با تأکید بر چند موضوع اصلی در تلاش است که گسترش عمودی شهرها را جایگزین گسترش افقی سازد، به احیاء، نوسازی و بهسازی بافت های قدیمی، فرسوده و ناکارآمد شهری، پردازد، اراضی بایر و رها شده ی شهری را به بهترین نحو به کار گیرد و کاربری های نامناسب و نامتناسب با زندگی امروزی شهری نظیر زندان ها، پادگان های نظامی، کارخانجات و صنایع مزاحم در درون شهر را اصلاح کند و... . در پژوهش حاضر ضمن آشنایی با مفهوم توسعه ی درونی و نیز مفاهیم مرتبط با آن نظیر اصول و مفاهیم توسعه درونی، شرایط و زمینه مناسب برای استفاده، مراحل اجرای برنامه توسعه درونی، اهداف توسعه درونی، مزایای اجرای طرح توسعه درونی و موانع توسعه درونی چون موانع مالی، زیرساختی مقرراتی، سایت های رها شده و... و نیز مشوق ها و سیاست های رفع موانع و اجرای موثر توسعه درونی به توسعه و طراحی محله ی مارچین _ واقع در منطقه 8 شهر اصفهان با پیشینه ی روستایی، کالبدی فرسوده و بدون انسجام و... _ با بهره گیری از اصول رویکرد توسعه ی درونی می پردازیم. این رساله شامل 6 فصل می باشد. در فصل نخست به تبیین کلیات پژوهش پرداخته شده است. فصل دوم دربردارنده مفاهیم نظری در زمینه ی توسعه ی درونی و مفاهیم مرتبط با آن، راهبردها و سیاست های این رویکرد است. در فصل سوم به بررسی تعدادی نمونه های جهانی در زمینه ی توسعه ی درونی پرداخته می شود. فصل چهارم شامل مروری اجمالی بر طرح های فرادست و شناخت ویژگی های عرصه ی پژوهش می باشد. در فصل پنجم شاخص های توسعه ی درونی مطرح شده و در محدوده مورد مطالعه بررسی شده و سپس به تجزیه و تحلیل عرصه ی پژوهش در ابعاد مختلف پرداخته می شود. در نهایت در فصل ششم طراحی محدوده در قالب هر آنچه در فصل های پیشین مطرح شده است به صورت دو بعدی و سه بعدی به نمایش گذاشته می شود.

تلاش برای بارور ساختن تمام ابعاد هوش انسانی به خصوص اگر در سنین نونهالی انجام شود، دریچه ای جدید برای دگرگونی شگرف در ساختار اجتماعی ایجاد می کند. از آن جا که رسول حکمت و محبت فرمود: علم در کودکی همچون کنده کاری در روی سنگ است. محیط بستری است برای به آرامش رسیدن در کنار ساختاری حکیمانه؛ لذا معماری بنایی برای افزایش فرصت بهره برداری از 8 هوش کشف شده، می تواند نگاه ها را از مدارس با ساختار تکراری و تقسیم بندی های متداول و چه بسا سطحی، به سمت پایداری و ایجاد فرصت هوشمندسازی برای نوجوانان ما تبدیل کند. در این پژوهش پس از معرفی انواع هوش، به بررسی رابطه منطقی معماری آموزشگاه کودکان و شناخت هوش های 8 گانه پرداخته شده است. ضمناً با ایجاد فضاهای خاص، تلاش می شود بستر مناسب برای پرورش انواع هوش های انسانی فراهم شود.

طراحی شهری فرآیندی است که به شکل دهی فیزیکی بافت های مختلف شهری منجر می شود. و با ساختارگرایی به ایجاد فضاهای شهری متعدد می پردازد.. فرآیند طراحی در محدوده تاریخی شهیدگاه اماکن تجاری، فضاها و چشم اندازها را در برمی گیرد و نهایتا جریانی را به راه می اندازد که به عمران و آبادی شهری کمک می کند.. اصولا در گذشته در انتخاب محل ساخت هر شهر به نکاتی توجه می کردند از جمله واقع بودن بین شاه راهها و مسیر ها،اعتبار بازرگانی داشتن، مرکزیت داشتن نسبت به کل منطقه،سیل گیر نبودن،سخت بودن زمین آن، ضد زلزله بودن و چندین عامل دیگر.شهر اردبیل به دلیل واقع شدن در منطقه ای کوهستانی با اقلیم سرد و نیز داشتن تاریخی پر فراز و نشیب همواره تحت تاثیر عوامل گوناگونی بوده است.عواملی که گاه ویرانگر(حمله مغول،زلزله و...)و گاه سازنده و پویا(دوره صفویه)بوده اند. شهر اردبیل در مسیر تاریخی خود رشد و توسعه متفاوتی داشته است.اما بطور کلی با توجه به نقشه توسعه شهر در دوران مختلف می توان به کلیتی درباره توسعه شهر دست یافت.شواهد و آثار موجود در بافت قدیم و نقشه های گذشته این بافت حکایت از ساختاری ارگانیک و در هم تنیده دارند.بافت قدیم موجود،در قلب شهر واقع شده است و شهر آن را در بر گرفته است.قرار گیری بازار در این بافت و نیز توسعه بقعه شیخ صفی در یک طرف چه از نظر اقتصادی و چه مذهبی،فرهنگی و تاریخی حائز اهمیت است.چرا که بقعه شیخ صفی بعنوان یک قطب نما نه تنها منطقه ای، بلکه ملی و یکی از جاذبه های قوی و مهم توریستی اردبیل است.. اردبیل با اینکه شهر بسیار سنتی است وقدمتی بیش از 1500 سال دارد اما از بافت طراحی شهری سنتی به دور مانده است محله شهید گاه در پشت بقعه شیخ صفی الدین واقع است ولی با این حال کوچه ها ی این مکان با کالبدی نا منظم دارد ودارای خانه های متروکه و فرسوده که حدودا 20 درصد ساختمانهای این مکان بازسازی شده است کیفیت ساختمانهای این کوچه ها نمای زشتی به این مکان داده است. هدف از مطرح نمودن این بحث،حساس شدن نسبت به محیط و یافتن نگاه معنی یاب به پدیده هاست..برای رسیدن به این هدف،ما باید با مبانی مکان مورد نظر آشنا شویم و سیر تاریخی ساخته دست انسان را بدانیم و در طول این دوران نظم موجود در هر مرتبه را بررسی کنیم تا بینش صحیحی برای پا گذاردن به این حوزه را پیدا کنیم،یعنی مقدمه ای برای ورود به این عرصه. روش پژوهش به صورت توصیفی-تحلیلی است که با استفاده از روش پیمایشی و حضور در محل و اطلاعات میدانی بدست آمده و بکارگیری اطلاعات کتابخانه ای، سامان دهی بافت فرسوده محله شهیدگاه مورد بررسی قرار گرفته است. یافته ها حاکی از آن است که پژوهش حاضر باید در پی آن باشد تا با نگاه و الهام از گذشته ونه تکرار صرف الگوی کالبدی، فضایی کارا و پویا فراهم آورد و نیاز به رشد و توسعه اقتصادی را با استفاده از پتانسیل ها و امکانات تاریخی و فرهنگی و استفاده بهینه از آن ها بر آورده سازد و علاوه بر آن به کمبود فضاهای جمعی شهری برای تعاملات اجتماعی مردم پاسخ دهد.

نقش سرمایه های اجتماعی در نظام برنامه ریزی ایران اکثرا مورد غفلت قرار می گیرد. این پژوهش با هدف معطوف کردن نگاه برنامه ریزان به جنبه های اجتماعی توسعه و بررسی نظری ارتباط مفهوم سرمایه اجتماعی و کیفیت محیط کالبدی محلات شهری انجام گرفته است. نوع پژوهش کاربردی و از لحاظ زمانی یک تحقیق مقطعی می باشد و روش پژوهش توصیفی – تحلیلی است. نمونه مورد مطالعه در این پژوهش محله علیقلی آقا شهر اصفهان می باشد که به نظر می رسد از همبستگی و مشارکت اجتماعی بالا در میان ساکنان بافت برخوردار است. سعی برآن است تا با استفاده از ادبیات نظری تحقیق، شاخص ها و معیارهایی جهت سنجش مفاهیم اصلی پژوهش ارائه گردد.در ادامه با استفاده از مبانی نظری و شاخص های ارائه شده به تدوین پرسشنامه و جمع آوری اطلاعات، همچنین سنجش میزان دو مفهوم سرمایه اجتماعی و کیفیت محیط در سطح محله می پردازیم. با بهره گیری از نرم افزار spss و استفاده از مدل تحلیل عاملی به دسته بندی متغیرهای کیفیت محیط و وزن دهی آن ها و همچنین با استفاده از ضریب همبستگی و تحلیل رگرسیون نوع و میزان ارتباط میان مفاهیم اصلی تحقیق مشخص می گردد. نتایج نشان می دهد با توجه به ضرایب همبستگی پیرسون ، میان متغیر ذهنی سرمایه های اجتماعی با متغیر عینی کیفیت محیط کالبدی رابطه معنادار و مثبتی وجود دارد. همچنین متغیر کیفیت محیط کالبدی نیز دارای رابطه معنادار و مثبتی با ماندگاری ساکنان درمحله و مشارکت با مسئولان جهت بهبود وضعیت محله می باشد.در ادامه نیز با استفاده از نتایج به دست آمده از تحلیل های رگرسیون بین متغیرهای مستقل و وابسته ، مدلی جهت تبیین بهتر مفاهیم اصلی پژوهش ارائه گردیده است.

رساله ی حاضر پژوهشی است با عنوان " سامان دهی محور اصلی خیابان انقلاب شهر بوکان ازمیدان آزادی تا فلکه اسکندری با رویکرد تقویت گردشگری " بخشی است از ادامه سیاستهای موفق سالیان اخیر درکشورمان و تجربیات کشورهای اروپای غربی و آمریکای شمالی. فضاهای شهری بستر تعاملات اجتماعی، رویدادهای گوناگون و فعالیتهای روزمره مردم یک شهر هستند، در این میان خیابان ها عمده ترین، مهم ترین و ابتدایی ترین فضاهای شهری اند. محورهای اصلی شهرها، مهم ترین خیابانهای شهری هستند که عمده مراکز خرید و حجم رفت و آمد مردم را در خود جای داده اند، لذا کیفیت این فضاها، عاملی اثرگذار بر کیفیت کل شهر است. ارتقای کیفی طراحی شهری در تمام ابعاد آن می تواند موجب پایداری فضای شهری و از جمله محورهای اصلی شهرها شود. در واقع بدون لحاظ کیفیت در طراحی شهری امکان دستیابی به ساماندهی در فضای شهرها وجود ندارد. شناسایی معضلات و کمی و کاستی محورها و فضاهای شهری و ارتقا کیفیت در راستای بعد کالبدی، اقتصادی، اجتماعی و اکولوژیک طراحی شهری می تواند اهداف ساماندهی را در ابعاد مذکور برآورده سازد و ساماندهی فضای شهری به ارتقای کیفیت ابعاد طراحی شهری می انجامد. رکن اساسی ساماندهی شهری، حفظ و به کارگیری مجدد از خاطرات جمعی، ساختارهای تاریخی و خلق فضاهای جدید است. خیابان انقلاب مهمترین محور اصلی شهر بوکان است که در بافت تاریخی آن نیز قرار گرفته است طراحی این محور بر اساس ارتقای کیفیت با رویکرد گردشگری و ارتقای کیفیت طراحی شهری نشان می دهد که این امر می تواند باعث ارتقای کیفیت زندگی و ابعاد اجتماعی، اقتصادی، اکولوژیک و کالبدی می شود . در این رساله ضمن آوردن مبانی و رویکرد گردشگری ساماندهی شهری و مفاهیم آن به عنوان مبانی طراحی، کوشیده شده است تا در حد بضاعت (زمانی، تجربی و اطلاعاتی) امر ساماندهی را برای خیابان انقلاب شهر بوکان مطرح کرده، با این هدف که بتوان آغازگر راهی شد و نظر مسئولین را به این سمت و سوی سوق دهیم. واژگان کلیدی: ساماندهی، کیفیت، ابعاد طراحی شهری، محورهای اصلی.

چکیده بزرگ علوی ( 1282- 1375ش) از نویسندگان معروف و اجتماعی نویس ایران در دوره معاصر است. او در طول 60 سال نویسندگی بر این اصل وفادار بوده است که هر نویسنده ای در آفرینش اثر خود بطور خواسته یا ناخواسته متاثر از شرایط اجتماعی،سیاسی و فرهنگی زمان خود قرار می گیرد که خود در موقع نوشتن با بیان کردن آن اوضاع در آثارش به این شرایط شهادت می دهد. علوی به ادبیات اجتماعی تعلق داشت،ادبیاتی که موضوع آن با توجه به اینکه خود علوی نیز بعضی از آنها تجربه کرده است- بر یک زمینه حاد تاریخی مستند است و از همین رو با قدری تسامح می توان آثار او را نوعی ادبیات مستند نامید که عناصر آن ماخوذ از یک زمان و مکان معین می باشد که افراد جامعه آن دارای سرنوشت تاریخی اند. در این پژوهش اهتمام شده است که ارتباط بین آنچه بزرگ علوی و روزگاری که این آثار را در آن هنگام به قلم آورده و نحوه برخورد او با زندگی آن چنان که در آثار وی جلوه گرست و در جامعه ای که در آن زیسته است و دیدگاه خاص نویسنده در مورد نگرش به مسائل اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و... به شیوه گسترده نشان داده شود. در فصل اول این تحقیق پس از تعریف و تبیین موضوع، زندگی و آثار بزرگ علوی که به اختصار بررسی شده است، در فصل دوم به مسائل اجتماعی، سیاسی و فرهنگی موجود در جامعه دوران زندگی نویسنده اشاره کرده ایم ودر فصل سوم به آداب و رسوم و خرافات و باورها در بین مردم و.... و در فصل چهارم به نظام خانواده و زیورآلات و وسایل آرایشی و موسیقی و... و در فصل پنجم به خوراک و پوشاک و... و در فصل ششم به معماری شهرها و وسایل روشنایی و گرمایی و فصل هفتم به داد و ستد و... و در فصل هشتم به بیماریها و درمان، جانوران و رُستنی و کانی ها که در آثار نویسنده نمود پیدا کرده اند اشاره کرده و نمونه هایی را بیان کرده ایم. کلمات کلیدی: 1. بزرگ علوی 2. نقد اجتماعی 3. ادبیات معاصر 4. رمانمعاصر فارسی 5. اوضاع اجتماعی دوره معاصر

چکیده کاهش مداوم و موثر تعداد شرکت کنندگان در تردد غیرموتوری در پنج دهه گذشته، فقط نتیجه برنامه ریزی حمل و نقل نیست. تمام شاخه های علوم مرتبط، به طریقی در این امر، همکاری و تشریک مساعی داشتند. در فضای عمومی، یعنی فضای زندگی و تحرک عابر پیاده و دوچرخه سوار، به اتومبیل سوار امتیازاتی داده شده که هرگز در تاریخ بشر سابقه نداشته است. پیامد این امر آن است که فضای زندگی غیرماشینی تخریب گردیده و فضاهای عمومی شهر به جای مکان زندگی به نمایشگاه اتومبیل بدل شده است. پیشرفت و تمدن بشر در گذشته و حال، به نوعی مدیون حرکت پیاده است . این نوع جابجائی، هزاران سال تجربه شده و در واقع حرکت پیاده، ساختار سکونتگاه ها را در طول تاریخ شکل داده است. وجود زیباترین مراکز قدیمی شهرهای متمدن در تاریخ شهر نشینی جهان شاهدی بر این مدعاست. حتی واحدهای اداری مانند بخشداری و شهرداری را نیز بر حسب قابلیت شعاع دسترسی که برای وی مقدر بوده تقسیم بندی می کردند. علاوه بر این، پهنه های پیاده در ایجاد توسعه پایدار شهری- که امروزه به رویکرد غالب در تمامی سطوح برنامه ریزی و طراحی شهری بدل گردیده است، نقشی بسزا ایفا می نماید. رساله حاضر با هدف بررسی و شناخت بیشتر موضوع پیاده مداری در شهرها ضمن توجه به نمونه های مشابه خارجی و داخلی، معیارهای موثر در جهت افزایش قابلیت پیاده مداری را دسته بندی و ارائه می دهد. در این پژوهش به دنبال این موضوع هستیم که چه اصولی از طراحی پیاده مدار، می تواند برای برنامه ریزی و طراحی محدوده های شهری به کار رود و چه مراحلی را برای طراحی باید در نظر گرفت، تا بتوان به طرحی نسبتأ جامع در راستای رسیدن به محوری سرزنده و پویا، رسید؛ و در این رهگذر به طور خلاصه شاخص های متعددی در این زمینه پیشنهاد شده تا امکان حضور هرچه بیشتر مردم در فضای شهری را فراهم آورد. کلید واژه: فضای شهری، پیاده راه، پیاده مدار، عابر پیاده، توسعه پایدار

چکیده این تحقیق در راستای هدف طراحی و ساماندهی پیاده راه مطلوب به عنوان بستری برای مراسم آیینی و مذهبی ایام محرم وصفر، بدنبال تبیین کیفیات یک پیاده راه مطلوب و نحوه تعامل مراسم مذهبی ایام محرم و صفر به عنوان عامل هویتی و فرهنگی با ساختار کالبدی پیاده راه به عنوان فضای شهری است. رابطه ای متقابل که می بایست به عنوان عاملی تاثیر گذار و حائز اهمیت در طراحی شهری به آن توجه داشت. پیاده راه ابزاری برای فعالیت جمعی است بخصوص در ارتباط با اقتصاد شهری، کیفیت محیطی و سلامت اجتماعی و به تعبیری می-توان گفت پیاده راه یک فضای شهری است. از طرفی دیگر مراسم مذهبی ایام محرم و قفر به عنوان یکی از عوامل تاثیرگذار بر ساختار شهر از دیرباز مطرح بوده و زبان شهرسازی بافت قدیم شهرهای سنتی ما گویای این موضوع می باشد. در واقع ساختار این مراسم مذهبی عامل ایجاد نوعی پیوند میان انسان، کالبد، تاریخ و فضا بوده است که درک ناصحیح و عدم توجه کافی به آن در طرح های توسعه شهری بعضاً دیده می شود. بررسی بافت قدیم شهر مشهد با توجه به خاستگاه اعتقادی عمیق شیعی آن و جایگاه فعلی این شهر به عنوان یکی از شهر های بزرگ مذهبی جهان اسلام در رابطه با این زمینه دارای اهمیت است. تبیین و تحلیل محدوده ای خاص از این بافت بر اساس اسناد و مدارک و اطلاعات جمع آوری شده از 30 مورد کاریری مذهبی در رابطه با این مراسم ، نتایجی را در خصوص طرح معیارهای موثر بر انتخاب یک مسیر برای این نوع مراسم و اثر پذیری تبعی بافت مشخص نموده است. توجه به این معیارها در روند برنامه ریزی و ساماندهی مسیر های پیاده در این با فت می تواند سبب شکل گیری پیاده راهی مطلوب به عنوان عرصه ای جهت ایجاد و تقویت مناسبات آیینی-مذهبی ایام محرم و صفر شود. واژه های کلیدی : پیاده راه - مراسم مذهبی ایام محرم و صفر- - بافت قدیم مشهد .

چکیده: از دیر باز آرامش در فضای شهری شهرها، از حیاتی ترین مسائل شهری به شمار می رفته است که انسانها جهت دست یابی این مهم، سعی در ایجاد پیشرفت و توسعه در پیرامون خود کرده اند. با ظهور انقلاب صنعتی در قرن 19 و تحولات و دگرگونیهایی که در راستای صنعت به وجود آمد، آرامش از شهرها رخ بر بست و انسانها را با بیماریهایی نظیر افسردگی، تنش، اضطراب، ترس و... که از نبود آرامش در شهرها حاصل گردیده بود، آشنا نمود. خیابان در دوره قاجاریه به وجود آمد و به عنوان یک فضای شهری با هویت و زنده خود را مطرح کرد و سعی بر آن داشت که مظهر تجدد طلبی دولت قاجار در دوره ی ناصری باشد. عنصر جدیدی که در این خیابان ها چهره می نماید، آمد و شد وسایل نقلیه عمومی است و همین امر در چهره ی شهرها تغییرات بسیاری را تحمیل کرد و آرامش این فضاها را دچاره مخاطره کرد. بر این اساس در این پایان نامه، آرامش، در یک خیابان شهری به عنوان یک کیفیت متعالی در فضا مورد بررسی قرار گرفته است و لزوم توجه به آن در طرح های شهری را هر چه بیشتر روشن می گرداند و برای دست یابی به آن مواردی همچون توجه به محرکهای طبیعی و مصنوعی و استفاده از فعالیتهای مرتبط و در خور فضا و هویت آن را پیشنهاد می دهد، که با بررسی عوامل موجود در هر یک از این موارد، موضوع را موشکافانه مورد بررسی قرار می دهد تا توجه طراحان هر چه بیشتر به عناصری که می تواند در ارتقای آرامش در یک خیابان شهری مورد مطالعه قرار گیرد، معطوف گرداند. در انتها با بررسی تصویر ذهنی شهروندان از خیابان لاله زار که در گذشته نماد تجدد و آرامش در یک خیابان شهری بوده و با توجه به نتایج حاصله از آن، یکسری اهداف عملیاتی جهت طراحی این خیابان و با هدف نیل به ارتقاء کیفیت زندگی با رویکرد مشارکت مردمی و با محوریت آرامش در این خیابان را ارائه می دهد و در انتها به طراحی محدوده لاله زار جنوبی پرداخته می شود.

بافت های تاریخی، بخشی از پیکره و بدنه شهر هستند که دارای ارزش های کالبدی، عملکردی، اقتصادی و فرهنگی، و جزء سرمایه های ملی اند که با قابلیت های خود می توانند در جذب گردشگر نیز نقش مهمی را ایفا کنند. امروزه توسعه های شهری جدید در کنار بی توجهی به مراکز و عناصر تاریخی شهر، به منزله بی-توجهی به هویت شهری است؛ چرا که مراکز شهری همواره باید نمودی از هویت، تاریخ، فرهنگ و حیات شهری جامعه باشند. انتخاب شاه عباسی در این پژوهش به دلیل خصوصیات و اهمیت ویژه این محدوده است، چرا که اولا در دوره صفوی اهمیت یافته و بنابراین مصادیق و ساختار اصلی آن در این دوره شکل گرفته است و می تواند نمایانگر ساختار سنتی شهرهای ایران باشد. دوم اینکه شهر کرج، رشد و توسعه خود را در دوران مدرنیزم و پس از پایتختی تهران شاهد بوده و همین امر باعث ایجاد تغییرات کالبدی و ساختاری مهمی بر بستر شهر گردیده است. تحولات دهه های اخیر در کرج سرعتی بی شائبه داشته و بافت تاریخی آن را به شدت تحت تاثیر قرار داده است، به طوری که امروز کمتر کسی به آن ها توجه داشته و از آن ها یاد می کند و تصور ناخوشایندی در اذهان عمومی ایجاد شده که شهر کرج هیچ هویت تاریخی نداشته و تنها پذیرای سرریز جمعیت تهران بوده و به عنوان شهری خوابگاهی مطرح شده است. سوالی که مطرح می شود این است که آیا محدوده شاه عباسی خصوصیات یک فضای شهری موفق را دارا می-باشد؟و آیا با روند حرکت شهرسازی امروز ماهیت و هویت این مرکز حفظ خواهد شد؟ روش تحقیق بصورت توصیفی و تحلیلی است. این تحقیق در نهایت با ارائه دستورالعمل ها و راهکارهای پیشنهادی کیفیت فضای شهری محدوده را ارتقاء داده و می تواند شاه عباسی را به عنوان یک فضای شهری موفق در سطح شهر به صورت مجموعه شاخص تاریخی فرهنگی گردشگری مطرح کند که زیبایی های مفهوم خیابان دوره صفوی را به همگان ارائه می دهد.

انسان ابزاری نیست که تنها در مبدا و مقصد به کار گرفته شود. مسیر حرکت انسان، سهم مهمی در ساخت اندیشه و روح او دارد. حل موانع سرعت در حرکت انسان در شهر مدرن خواسته تدبیر نشده ای است که خود را بر هر نوع برنامه ریزی و مدیریت تحمیل می کند. در دنیایی که حضور فرد برای استراحت در خانه و برای تولید اقتصادی در محل کار ضرورت دارد، انسان تابعی از هدف تولید خواهد بود. ابزاری که برای بیشترین بهره اقتصادی باید در کمترین زمان به خانه برسد تا از حداکثر استراحت بهره مند شود و بتواند در کوتاهترین زمان در محل کار حاضر شود و به انجام وظیفه بپردازد. آمد و شد میان مقصدهای مختلف، بخش مهمی از فرایند رشد است که در برنامه ریزی ها به عنوان هزینه و ضرر سیستم به حساب می آید. در حالی که برنامه ریزی براساس توسعه فرصت های پیش بینی نشده را فراهم می آورد. تعامل اجتماعی، بستر ضروری رشد روح انسانی است. در نتیجه برنامه ریزی برای پیاده که آرامش و تعامل اجتماعی را در درون خود دارد، به اقدامی ضروری در مدیریت شهری بدل می شود. واژه های کلیدی: زندگی پیاده ، انسان ، شهر مدرن ،آرامش ، تعاملات اجتماعی ، مدیریت شهری

فضاها و بافت شهری، هریک ماهیت خاصی را دارا می باشند که این ماهیت فضاها در کنار ویژگیهای ساختاری، اجتماعی،فرهنگی، تاریخی، فعالیتی و کالبدی یک شهر، هویت آن شهر را شکل می دهد. در این میان برخی بخشهای شهری، از جمله مرکز یک شهر، خود به تنهایی معرف بخش عمده ای از هویت شهر می باشد. این مراکز که بر اساس نیازهای عام شهروندان و اتفاقات جاری در شهر شکل گرفته اند، مکانی برای انجام فعالیتهای تجاری ، تفریحی و فرهنگی بوده و علاوه بر پاسخگویی به نیازهای مادی و معنوی شهروندان، زمینه ساز ایجاد تعلق خاطر نسبت به شهر و معرف شهر به گردشگران هستند. ورود سریع مدرنیته به برخی کشورها از جمله ایران و عدم وجود زمینه لازم به منظور پذیرش تغییرات، سبب گردید کیفیت کالبدی و فعالیتی این مراکز شهری رو به افول نهد و فضاهایی فرسوده، نامنطبق با اقلیم، بافت شهر و در حقیقت هویت شهر شکل گیرد. لذا فضا نه تنها توان پاسخگویی به نیازهای مادی شهروندان را نداشت، بلکه به سبب عدم برقراری ارتباط با زمینه های هویتی شهروندان و عدم ایجاد حس تعلق و مالکیت در آنان، نیازهای عاطفی آنان را نیز پاسخگو نبود. بافت مرکزی شهر بهشهر نیز از جمله این مراکز شهری است که به رغم دارا بودن عناصر واجد ارزش تاریخی چون مجموعه باغات صفوی (هسته اولیه شهر)، به سبب عدم بروزرسانی فضا، منطبق با نیازهای شهروندان، ساختار عمومی شهر (از جمله تحولات شبکه ارتباطی درون شهری ) و هویت شهر، کیفیت حیات شهری در آن افول نموده است. لذا این پژوهش با هدف کلی ارتقاء کیفیت زندگی شهری در بافت مرکزی بهشهر به کمک هویت بخشی به فضا، در پی دستیابی به اصول عمومی هویت بخشی به بافت مرکزی شهرها می باشد. به منظور دستیابی به اهداف پژوهش، پس از مطالعه منابع کتابخانه ای و تدوین مبانی نظری موضوع در دو بخش مرکز شهر و هویت شهر و استخراج چارچوب کلی راهکارهای عمومی هویت بخشی به بافت مرکزی شهرها، ضمن بررسی نمونه تجربیات جهانی، به مطالعه محدوده مرکزی شهر بهشهر، به کمک تدوین پرسشنامه و مصاحبه سازمان یافته با مردم، مشاهده و برداشتهای میدانی، مراجعه به نهادهای زیربط و مطالعه طرحهای موجود و منابع کتابخانه ای پرداخته شده و وضع موجود آن با استفاده از جدول swot در سه بعد کالبدی، عملکردی و ادراکی- اجتماعی تحلیل شده است. طرح نهایی بافت مرکزی شهر بهشهر، با در نظر داشتن دو مولفه تشخص فضا و اینهمانی مخاطب با فضا، به عنوان اهداف کلان طراحی و با توجه به نقاط قوت و ضعف محدوده، منطبق با هویت و ساختار شهر، ارائه گردیده است.

شهر بزرگترین نماد تمدن بشری است که بشر آن را برای امنیت و آسایش خود بنا نموده است . شهر تنها یک سکونتگاه نیست ، بلکه جایگاهی است که روح اجتماع در آن دمیده شده است و از آن هویت می گیرد . هویت شهری ، هویت جمعی است که با تبلور عینی در فیزیک و محتوای شهر ، معنادار می شود و به واسطه ایجاد تداعی خاطرات عمومی و تعلق خاطر در شهروندان ، شهرنشینان را به سوی شهروند شدن هدایت می کند . از آنجایی که «هویت» مجموعه ای از صفات و مشخصاتی است که باعث تشخیص یک فرد یا اجتماع از افراد و جوامع دیگر می شود ، شهر نیز به تبعیت از این معیار ، شخصیت یافته و مستقل می گردد . مقوله هویت به طور عام و هویت شهری به طور خاص از جمله مقولاتی است که به جهت نقشی که در شناخت افراد ، اشیاء ، اجتماعات و مکان ها دارد ، حائز اهمیت فراوان است . علی رغم اهمیت این موضوع در دوران اخیر ، بحران هویت شهری به صورت نگران کننده ای احساس می گردد . شهرها و فضاهای شهری در گذشته از استقلال ، شخصیت و هویت ویژه ای برخوردار بوده اند ؛ درحالیکه آنچه از اغلب شهرهای کنونی در ذهن عموم شکل می گیرد ، جز مجموعه ای از ساختمان های بلند ، خیابان ها ، ادارات و پارک ها نیست که در نتیجه آن ، تعلق خاطر به این فضاها به مرور کمتر و کمتر می شود . در واقع باید گفت در دوره معاصر و بخصوص در سال های اخیر ، ساختن برای ساختن و نه ساختن برای زیستن ، مجالی را برای توجه به مقولاتی مهم و عمیق همچون «هویت» در شهرسازی و معماری باقی نگذاشته است . در گذشته محلات شهری ، مکان هایی برای گرد آمدن افراد با ویژگی های قومی-نژادی ، مذهبی ، اقتصادی ، اجتماعی و ... مشترک بوده اند و به دنبال تجمع بیشتر افراد با ویژگی های مشترک در یک محدوده ، آن بخش از شهر دارای هویت خاص و شناخته شده ای می بود که سبب تمایز آن از دیگر بافت های اطراف می گردید . در چند دهه اخیر تغییر در ساختار محلات باعث شده ویژگی سنتی محله از بین رفته و ارزش های محله ای همگی رنگ باخته اند . محلاتی که در گذشته هر کدام بر اساس شرایط قومی و فرهنگی در دل شهرها شکل گرفته و وجه تسمیه آنها در گذر زمان نشان از شرایط اجتماعی مردم آن محلات داشته ، به تدریج محو و با تحولات شهری همگام شده است . در این پژوهش بازشناسی و تشخص به عنوان ابزارهای ارزیابی هویت محله معرفی شده اند . روش تحقیق پژوهش «توصیفی-مطالعه موردی» بوده و شاخص های موثر در ارتقاء هویت شهری در محله امیریه تهران مورد بررسی قرار گرفته تا بتوان با ارائه راهکارهای مناسب ، سبب ارتقاء هویت محله های شهری شد .

مهم ترین مسأله ای که در تفکر امروزی طراحی شهری به چشم می خورد در نظر گرفتن طراحی شهری به عنوان یک محصول تمام شده و کامل به جای "فرایندی بلند مدت و ادامه دار است که با مکانیزم های اجتماعی و سیاسی در هم بافته شده باشد." اگر طرحی با شکست روبرو می شود بدین علت است که فرایندهایی که در شکل دهی پروژه موثرند مورد توجه قرار نمی گیرد. فرایندها فعالیت را به وجود می آورند و به شکل و فضا معنی می بخشند. این موضوع سبب نیاز به انعطاف پذیری طراحی و محافظه کاری در ارائه راه حل های قطعی می شود. نگرشی که طراحی شهری را از حالت انفعالی به فعال، از شکل گرایی صرف به عملکرد ـ شکل گرا، از طرح محوری به فرایند محوری و از دستوری به تعاملی ـ مشارکتی تبدیل می کند، ارتقای واقعی کیفیت محیط شهری را هدف غایی خود قرار می دهد. این پژوهش بر آن است نوزایی فضای شهری را در راستای خلق محیطی واجد کیفیات ادراک مکان با تکیه بر"فضای وجودی عمومی" مخاطبین و متخصصین عرصه شهری مورد توجه قرار دهد. در این راستا، مجموعه شهری امامزاده صالح (ع) تجریش تهران، را به عنوان نمونه ای موردی مورد سنجش قرار دهد؛ و به صورت اخص به این پرسش ها پاسخ دهد : مولفه های دخیل در ارتقاء ادراک فضایی با تآکید بر ارتباط متقابل فضا ـ طراح ـ ناظر کدامند؛ چه مسائل و مشکلاتی ضرورت مداخله کالبدی ـ فضایی در مجموعه شهری امامزاده صالح (ع) تجریش را ایجاب می کند؛ و براساس نظرات و انتظارات ناظران (خبرگان و عامه مردم) چه تغییراتی می توان برای ارتقاء فضایی مجموعه امامزاده صالح ایجاد کرد. داده های کمی و کیفی حاصل از پرسشنامه در برداشت اطلاعات ذهنی مخاطبین از کیفیات مکان، در قالب نقشه و نمودار به روش توصیفی ـ تحلیلی مورد ارزیابی قرار می گیرد. نتایج حاصل از پژوهش حاکی از سطح سنجش مناسب تر شهروندان نسبت به متخصصین در غالب هنجارهای مورد ارزیابی است؛ لیک سنجش شهروندان نیز در هر هنجار کمتر از "متوسط متمایل به خوب" است. لذا در ارزیابی کلیت یک فضا تازمانی که نیازهای نخستین فرد در مواجهه با عرصه عمومی پاسخ داده نشود، فرد قادر به دستیابی به ادراک سطوح بالاتر کیفیات محیطی نخواهد بود.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

در این تحقیق به بررسی اثر فناوری اطلاعات بر استراتژی مناسب جهت ورود تولید کنندگان قطعات خودرو به بازارهای بین المللی در مورد شرکت های ساپکو و سایپا پرس از طریق صادرات ، تولید قراردادی، اعطای امتیاز ، مونتاژ و مشارکت پرداخته شده است. این تحقیق از نظر هدف از نوع کاربردی ، از نظر روش جمع آوری داده ها از نوع توصیفی ، و با استفاده از پرسشنامه به بررسی صنعت قطعه سازی خودرو براساس یک مطالعه کتابخانه ای پرداخته است . همچنین از نرم افزار spss برای آنالیز داده ها استفاده شده است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که تأثیر فناوری اطلاعات بر انتخاب استراتژی مناسب جهت ورود تولید کنندگان قطعات خودرو در ایران به بازارهای بین المللی در حد متوسط یا بیش از آن است.