غیبت و انتظار فرج از آموزه های رئیسه ی مذهب امامیه است که به انضمام طولانی شدن غیبت امام زمان(عج) برانگیزاننده ی پاره ای از شبهات در اندیشه ی سیاسی امامیه شده است. این سوال مهم همواره در این دوران مطرح بوده که آیا امامیه در دوره ی غیبت از فلسف هی سیاسی خاصی دفاع می کند، یا منکر هرگونه فلسف هی سیاسی است؟ التفات و پاسخ امام خمینی به این پرسش اساسی را ن ه تنها با تأسیس نظام جمهوری اسلامی، بلکه پیش...

یکی از دغدغه‌های اساسی بشرِ امروز مقولات اخلاقی (اعم از اخلاق فردی و اجتماعی) است. بسیاری از مشکلات، اختلافات و نابسامانی‌های جوامع بشری ناشی از فقدان آن است. یکی از این مقولات اخلاقی «غیبت» است که مباحث فراوانی را دربر دارد. صاحب‌نظران دربارۀ قلمرو غیبتِ حرام اختلاف دارند. مشهور فقیهان امامیه بر این باورند که غیبت غیرِشیعۀ اثناعشری جایز است. این نوشتار، نخست، ادلۀ هفت‌گانۀ شیعۀ قائل به جواز را بر...

طولانی ترین دوران نخست وزیری در دوره رضاشاه را مهدی­قلی­خان مخبرالسلطنه ی هدایت داشته است. وی که به مدت ۶ سال از ۱۳۰۶ تا ۱۳۱۲ عهده­دار این منصب بوده خاطرات خود را از دوران سلطنت هفت پادشاه قاجار و پهلوی تحت عنوان خاطرات و خطرات به رشته ی نگارش در آورده است. تصویری که هدایت از خود در این کتاب نشان می دهد با آنچه در کارنامه ی سیاسی او دیده شده متفاوت و بعضاً متضاد است. او در این کتاب خود را فردی ض...

به طورکلی پیامدهای ژئوپلیتیکی حادثه ی یازدهم سپتامبر در دو جهت کاملاً مخالف خودنمایی کرده است: نخست برجسته شدن ابعاد نظری و عینی مقولة «مرز» از جنبة ژئواکونومیک، و دوّم کمرنگ شدن این ابعاد از جنبة ژئواستراتژیک. این دو بعد ژئوپلیتیکی که همچون ژانوس دو چهره ای عرصة مطالعاتی جدیدی را پیش روی صاحب نظران و محققین حوزة ژئوپلیتیک و جغرافیای سیاسی گشوده، آثار و پیامدهای عمده ای در منطقة خاورمیانه داشته ا...

عربستان سعودی یکی از کشورهای مهم در حوزه سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران است. شناختن ساختار سیاسی این کشور و پویش های درونی آن، نقشی مهم در شناسایی تصمیم سازی های عربستان سعودی دارد که بر سیاست های منطقه ای و بین المللی جمهوری اسلامی ایران تأثیرگذار است. موضوع اصلی این مقاله، بررسی جامعه شناسانه نظام سیاسی عربستان سعودی است.  در این نوشتار از ذکر مباحث تئوریک جامعه شناختی خودداری و بیشتر تلاش ش...

قانون‌گرایی به‌عنوان نشانه اصلی و دال مرکزی گفتمان مشروطیت ایران در پیوند استوار با نشانه فرعی آزادیخواهی، مهم‌ترین عامل هویت بخشی گفتمان مذکور در تقابل با گفتمان «دشمن» و «مخالف» آن یعنی استبدادطلبی بود. فرایند غیریت سازی در گفتمان مشروطه‌خواهی بیشتر از هر چیز مبتنی بر دفاع عقلانی از حکومت قانون و آزادی از سلطه نظام استبدادی صورت می‌گرفت. در مقابل، گفتمان استبدادطلبی نیز با تفس...

هنگامی که در جست وجوی عنوانی برای فصلنامه مطالعات جنگ ایران و عراق بودیم، بی اختیار به یاد تعبیر میشل فوکو از انقلاب اسلامی ایران افتادیم. وی انقلاب اسلامی ایران را با جمله مذهب روح جهان فاقد روح تفسیر می کند . به اعتقاد وی، انقلاب اسلامی، تجلی بارز اراده جمعی ملت ایران است؛ اراده ای که نمی توان آن را از مقولات رایجی چون مبارزه طبقاتی یا سیستم اقتصادی ناشی دانست. از دیدگاه وی، موفقیت و کارآیی ا...

جهانی شدن و تاثیر آن بر وضعیت فقر در کشورهای در حال توسعه دکتر صمد قائم پناه[1] تاریخ دریافت:26/12/1396- تاریخ پذیرش:20/2/1397   چکیده: جهانی شدن به عنوان یکی از مهمترین مفاهیم جدید در حوزه رشته­های علوم اجتماعی از جمله اقتصاد، علوم سیاسی، جامعه شناسی، ارتباطات و غیره به موضوع قابل توجه­ای تبدیل شده است، که علیرغم فرصت­ها و مزایای فراوان در ابعاد مختلف اقتصادی، تجاری و ارتباطی برای دولتها، نگرا...

اشغال ایران در شهریور 1320 ش و در پی آن تبعید رضا شاه، روی کار آمدن محمد رضا شاه، تشکیل کابینه ی فروغی و انعقاد قرارداد اتحاد سه گانه بین ایران و روس و انگلیس، روی کار آمدن سهیلی در اسفند 1320ش و بازگشت مجدد قوام به صحنه سیاسی کشور در سال 1321 ش، تحولات سیاسی اجتماعی متعددی را در تاریخ معاصر ایران در پی داشت. در این تحولات عوامل بسیاری تأثیرگذار بودند که باعث به وجود آمدن مشکلاتی مانند بحران نا...

بریتانیا در اتحادیه اروپا عضوی است که هیچ‌گاه با این سازمان پیوند وثیقی نداشته و حتی در مواردی چارچوب‌های اتحادیه اروپا در حوزه مالی و روادید را نپذیرفته است. آخرین نمونه از ناهمدلی بریتانیا با اتحادیه با برگزاری همه‌پرس جدایی در سال 2016 قابل مشاهده است. جدایی بریتانیا از اتحادیه اروپا، مخالفان و موافقانی را در بین مردم و احزاب سیاسی این کشور به همراه داشته است. در این مقاله، نگارندگان از طریق...