نظامی در نعت اول مخزن الاسرار، ضمن به کارگیری قابلیت‌های ذاتی زبان‌ در تأثیرگذاری بر مخاطب، واقعه‌ای تاریخی را به شیوۀ آشنایی زدایی، بازآفرینی کرده است. چینش کلمات به نظامی در نعت اول مخزن‌الاسرار، ضمن به‌کارگیری قابلیت‌های ذاتی زبان‌ در تأثیرگذاری بر مخاطب، واقعه‌ای تاریخی را به شیوه آشنایی‌زدایی، بازآفرینی کرده است. چینش کلمات به گونه­ای است که واژه‌به‌واژه ابیات در محور افقی و عمودی، با یکدی...

تفسیر آیات قرآنی در کشف الاسرار میبدی، از سه بخش ـ که میبدی آن ها را با عنوان های «النوبه الاولی و النوبه الثانیه و النوبه الثالثه» یاد کرده ـ تشکیل شده است. بدین صورت که نوبت اوّل: ترجمه لفظ به لفظ آیات قرآن، نوبت دوم: تفسیر به روش عامّ اهلِ سُنّت و نوبت سوم: تفسیرِ برخی از آیات به مذاقِ عُرَفا ( در قالب کلامی موزون و مسجّع ) است. اغلب صاحب نظران و نویسندگان، نوبتِ سوم کشف الاسرار را تأویل نام نهاده اند،...

مثنوی گنجینه الاسرار، اثر ماندگار عمّان سامانی یکی از شاهکارهای ادب عرفانی در حوزه ادبیات عاشورایی است. این مثنوی گران سنگ، در بیش از 800 بیت و در بحر رمل مسدّس محذوف با نگاهی عرفانی به حوادث کربلا به رشته نظم کشیده شده است که در این زمینه از شهرت و اعتبار خاصّی برخوردار شده است. از طرفی دیگر، مثنوی زبده الاسرار صفی علی شاه اصفهانی نیز با همین درون مایه و در همین وزن در بیش از 4500 بیت، اندکی پیش ...

یکی از وجوه برجسته قرآن کریم، فصاحت و بلاغت آن است؛ یعنی سخن رسا و مقتضی حال، شیوا و روشن، که سخن خدا نمونۀ بی مثال آن می باشد. عرب از دیرباز با آزمون های گوناگون ارزش اعجاز این نامۀ آسمانی را درک کرده اند و مسلمانان برای نشان دادن شگفت آفرینی آن کتابهای فراوانی نوشته اند. رشیدالدین میبدی در تفسیر کشف الاسرار، جلوه هایی از اعجاز بلاغی و زیبایی های کلامی قرآن را شرح داده است. انواع شگردهای فصاحت...

یکی از وجوه برجسته قرآن کریم، فصاحت و بلاغت آن است؛ یعنی سخن رسا و مقتضی حال، شیوا و روشن، که سخن خدا نمونۀ بی مثال آن می باشد. عرب از دیرباز با آزمون های گوناگون ارزش اعجاز این نامۀ آسمانی را درک کرده اند و مسلمانان برای نشان دادن شگفت آفرینی آن کتابهای فراوانی نوشته اند. رشیدالدین میبدی در تفسیر کشف الاسرار، جلوه هایی از اعجاز بلاغی و زیبایی های کلامی قرآن را شرح داده است. انواع شگردهای فصاحت...

شاعران با روح لطیفی که دارند در آغاز و بین اشعار خود مناجاتهای نغز و دلنشین گنجانده اند. نیایش از جمله آنهاست که در این پژوهش به بررسی شعرهای شاعران بزرگی چون عطار، سنایی و نظامی پرداخته شده است. نظامی شاعری است که نیایش هایش بیشتر جنبه زاهدانه دارد و در مخزن الاسرار بیشتر از مثنوی های دیگر به مناجات پرداخته است در مثنوی های دیگر او نیایش ها بیشتر در آغاز یا پایان مثنوی ها قرار دارد. سنایی شاع...

جامع‌ الاسرار رساله‌ای عرفانی‌‌تعلیمی است که محمد‌علی اصفهانی ملقب به نورعلیشاه (وفات 1212ق)، عارف مشهور اوایل قرن سیزدهم هجری، آن را به تقلید از گلستان سعدی، به نظم و نثر مسجع نوشته ‌است. نورعلیشاه سرآمد عارفان دورۀ قاجار است که آثار عرفانی متعددی به نظم و نثر، از وی به جا مانده است. بررسی آثار وی به شناخت متون ادب عرفانی دورۀ قاجار کمک خواهد کرد. مقالۀ حاضر درصدد پاسخ‌گویی به این پرسش‌هاست: ج...

چکیده ندارد.

نسخ خطّی نگارش های فارسی یکی از راه های انتقال فرهنگ و دانش بشری از نسلی به نسل دیگر وپشتوانه و نمودار هویّت و حیثیّت ایرانی و فارسی زبانان جهان است و احیای هر اثر مخاطبان امروز را به این پیشینه هویّتی پیوند می دهد. درمقابل،بی توجّهی به احیا و تصحیح این متون ارزشمند منجر به بی اعتنایی به بخشی از تمدّن گرانقدر اسلامی خواهد شد.باتأکید بر این سخنان و با تورّقی در آثارادبی به جا مانده از پیشینیان با انتخا...

یکی از شیوه های معتبر در متون ادبی،اعم از نظم و نثر به منظور تبیین، ایضاح، تعلیل و تأیید مقولات تعلیمی در زمینه های مختلف، تمثیل است که از آغاز پیدایش ادب فارسی کمابیش مورد توجه شاعران و نویسندگان بوده، اما اوج اعتلای این شیوه مربوط به سبک عراقی و آذربایجانی و نثر مصنوع فارسی است که از قرن ششم هجری آغاز می شود و تا پایان قرن هشتم ادامه می یابد. اهمیت این شیوه در سبک های ادب پارسی تا حدی است که ...