میرزا عبدالقادر بیدل(1054-1133) از شاعران نامدار هندوستان و در ردیف امیرخسرو دهلوی و غالب دهلوی است. شاید در گوشه و کنار کتابخانه ها، موزه ها و کتابخانه های شخصی هند، بیش از هزار نسخه ی خطی از آثار منظوم و منثور بیدل وجود داشته باشد. در این مقاله سعی خواهد شد گوشه ای از این نسخ که در کتابخانه و موزه ی علوم شرقی شهر حیدرآباد نگهداری می شود، به اختصار معرفی شود. لازم به ذکر است که در همین کتابخان...

تصحیح یک اثر نفیس خطی و تحشیه و تعلیق بر تألیفی که از زمان های پیشین بر جای مانده است، ازآن جا که مقوّم میراث فاخر قومی و ملی یک کشور است و اطلاعاتی وسیع در باب سلوک، اندیشه و ساختار فکری و زبانی دانشمندان و متفکران گذشته به دست می دهد و به دانسته های بشر کنونی می افزاید، پژوهشی اصیل است که منتقدان ادبی پیوسته بر آن تأکید کرده اند. نسخه خطی «کاشف المشکلات» بهاء الدین ابوبکر بن کالنجار شیرازی باق...

دریایی از فرهنگ پرمایه اسلام و ایران در نسخه های خطی موج می زند. نسخه های خطی در حقیقت کارنامه دانشمندان بزرگ و نوابغ دهر، سند و هویت ما است. شیخ محمدباقر بیرجندی یکی از علمای بزرگ شیعی قرن 14 هجری قمری، صاحب آثار و تألیفات متعددی در حوزه های مختلف دینی می باشد که هر یک از آثار او به نوعی سبب گسترش فرهنگ و معارف اسلامی، بویژه تشیع می گردد. بعضی از آثار این عالم بزرگ چاپ شده و بعضی دیگر به صورت ...

خلاصه المقامات تألیفی است دربارۀ احوال شیخ احمد جام (ژنده پیل) مشتمل بر سه مقاله حاوی سی و  چهار باب و یک فصل. علاءالملک جامی- از نوادگان شیخ احمد جام- این تألیف را با الهام از اشاره جد خود در سال 840 هجری قمری و در روزگار شاهرخ بهادر تیموری(14 ربیع الثانی 776- ذی الحجه 850 هـ ق)، تألیف نموده و به وی تقدیم کرده است. علاءالملک در تألیف این کتاب علاوه بر مقامات محمّد غزنوی- که آن هم شرحی از مقامات...

از جمله شروح کاملی که بر گلستان سعدی نگاشته شده شرحی است که مصلح الدین مصطفی بن شعبان سروری م 969 عثمانی به زبان عربی بر گلستان سعدی نگاشته است و تا کنون مخطوط مانده است اهداف این تحقیق عبارتند از: معرفی کهن ترین شرح مفصل و کامل گلستان به زبان عربی بر گلستان سعدی در جهت غنی کردن ادب فارسی و عربی، معرفی شارح و آثار و اندیشه های وی، معرفی این شرح به عنوان اولین شرحی که در آن آیات و روایات و منابع...

qگلستان سعدی ازکتبی أست که در قرن هفتم به مدارس و مکتبها راه یافته است. این کتاب به وسیلةءتجار ایرانی که درکشور چین به تجارت مشغول بوده اند به آن سرزمین برده شده و مورد استفادهء فرزندان ایرانیان قرار گرفته است. این نسخه ها نسبت به نسخه های داخل کشورکه صدها بار به دست نویسندگان وارد و ناوارد استنساخ گردیده تا حدی از تعرض و افزایش وکاهش مصون مانده است. بدین سبب برای رسیدن به نسخهءاصلی را نزدیکت...

تعریف مساله، اهداف: هنر کلام و نگارش به همراه تزیین کتب و مصورسازی آن ها، طی قرون متمادی، هیچ گاه از تحول و توسعه بازنایستاده است. در این نوشتار، تصویرگری به مثابه یک عامل، به عنوان بخشی از عوامل بیانگری یک مطلب ادبی بررسی می شود. نخست، با بررسی تکوینی، نمونه های کهن ارزشمند کتاب «کلیله و دمنه» جمع آوری و ویژگی های آن طبق مراحل کتاب آرایی سنتی به صورت تصویری طبقه بندی و تحلیل خواهد شد. بخش دوم ...

میرعبدالعالی نجات اصفهانی، از شاعران اوایل قرن دوازدهم، شاگرد صائب تبریزی و از پیروان سبک هندی و مسئول کتابخانه سلطنتی شاه سلطان سلیمان حسین صفوی است. در این پایان نامه، نسخه خطی دیوان میرنجات متعلق به موزه آسیایی آکادمی علوم شوروی به عنوان نسخه اساس و تصویری از نسخه دوم دیوان متعلق به کتابخانه ملی و اشعار موجود در هفت جُنگ دیگر به عنوان نسخه بدل، مقابله و تصحیح انتقادی و بسیاری از اشعار تک نسخه...

مجمع الباقی چکیده این تصحیح بر اساس نسخه ی منحصر به فرد خطی موجود در کتابخانه ی حضرت آیه الله عظمی مرعشی نجفی « ره » صورت گرفته است . مولف ناشناس با هدف ایجاد انبساط خاطر و شاد کردن خواننده دست به تالیف چنین مجموعه ای زده است . کتاب مجمع الباقی در پنج فصل تهیه شده است که هر فصل سی حکایت را شامل می شده است . 83 حکایت یعنی حدود سه فصل از کتاب مجمع الباقی باقی مانده است و بقیه حکایت ها و مقداری ...

هاشمیات، عنوان هشت چکامه ی عربی، با محتوای کلامی، سیاسی، اجتماعی و انقلابی، اثر شاعر اهل بیت (ع) کمیت زید اسدی می باشد. گستره ی اشتهار هاشمیات و تأثیرگذاری آن در حوزه های گوناگون علمی، ادبی و فرهنگی در خور توجه و تأمل است. استقبال ها، تضمین ها، تخمیس ها و اقتباس های فراوانی که در طول تاریخ فرهنگ و ادب اسلامی پیرامون آن انجام شده و نیز استشهادها و استنادهای بسیاری که در متون مهم ادبی و تفسیری و ...