ایمنی و امنیت همواره از دغدغه های اساسی انسان در طول تاریخ محسوب می شده است. لذا آدمی همواره به دنبال یافتن شیوه هایی برای کاهش اثرات عوامل تهدیدکنندۀ ایمنی و امنیت خود بوده است. از آنجا که کشور ایران از قرون گذشته در مسیر حوادث تاریخی و در معرض انواع حمله ها و تهاجم های نظامی ملل مختلف و قبایل همسایه واقع شده بود، پدیدۀ «دفاع » در معماری و شهرسازی اثر زیادی داشته و آثار کالبدی آن قلعه ، حصار، ...

منطقه هرات و مروست با وسعتی حدود 7931 کیلومتر مربع در جنوب غربی استان یزد واقع شده است، این منطقه با داشتن شرایط زیستی مناسب از جمله رودخانه ها، قنوات و خاک حاصلخیز باعث شکل گیری استقرارگا هها و قلعه روستاهای متعددی در دوره افشاریه، زندیه و قاجاریه شده است. این رساله سعی دارد که وضعیت زیستی و اقتصادی جوامع بازه زمانی مورد بحث بعد از دوره صفوی تا پایان قاجاری را با بررسی باستان شناختی محوطه ها، ...

قلعۀ «شاه‌ جُغَل» یا «جِقِلَه»[1] یکی از قلعه­های کوهستانی منطقۀ زاگرس مرکزی است. موقعیت مکان­گزینی آن به گونه­ای است که بر سر یکی از مسیر­های ارتباطی دشت بروجرد به خرم­آباد قرار دارد و در کوه‌های غربی دشت «سیلاخور» در دهانۀ تنگه «دره بیداد» بر بالای محیطی صخره­ای ساخته شده است. از این قلعه اتاقک­ها، آب انبار و راه پله­هایی جهت دسترسی به آن و برخی آثار سفالی باقی مانده است. نکتۀ قابل تأمل در مورد ای...

1) بیان مسئله شاخص ترین و در عین حال کهن ترین پدیده باقی مانده از نهادهای شهرنشینی قدیم که نشان از حضور سیاسی-نظامی و دولتی-حکومتی در میبد را دارد، کهن دژ نارین قلعه است. نارین قلعه میبد ساختاری است متولد شده از خشت با کمیت سنی ارزشمندی در تاریخ (...ساسانی- آل مظفر)، که تمام آنچه از یک ساختار خشتی می دانیم را می نمایاند. نارین قلعه میبد بر بالای بلندترین پشته گلی زمین به ارتفاع 25 متر که به...

آرامگاه ها در فرهنگ و تمدن بشری همواره جایگاه والایی داشته اند و بخش اعظمی از روند تکامل معماری در گذر تاریخ در آن ها قابل مشاهده است. شک لگیری و هویت این ابنیه اغلب در پیوند با شخصیت های مذهبی و یا بزرگان محلی و منطقه ای تبیین می شود. آرامگاه سید داود فهلوی در روستای خرقه در فیروزآباد فارس واقع است. این بقعه که در مجاورت قبرستان منطقه بنا شده، از قداست خاصی در میان ساکنان این منطقه برخوردار اس...

استان کردستان در منطقة غرب ایران قرار دارد. موقعیت جغرافیایی این منطقه از دیرباز موجب شده است که مورد یورش همسایگان غربی ایران از جمله آشوری ها قرار گیرد. بنابراین، ساکنان منطقه برای مقابله و حفاظت در برابر دشمنان در دوره هایی از تاریخ زیستگاه هایی را ایجاد نمودند که از ساختاری دفاعی و استحکامی برخوردار باشد. با بررسی و مطالعه این­گونه زیستگاه ها می توان به ویژگی های فضایی ـ کالبدی و سازمان های...

هنر معماری اسلامی جهات مختلفی برای بحث دارد که یکی از آنها می تواند مبحث زیبایی شناسی این هنر اصیل و قدیمی جهان اسلام باشد. آنچه تاکنون کار زیادی راجع به آن نشده و جا دارد که با معیارهای ویژه زیبایی شناسی اسلامی بدان پرداخته شود. آنچه گذشت مقدمه ای بود برای معرفی کتاب ارزشمندی در زیبایی شناسی هنر اسلامی که اخیرا توسط محقق عربی به زبان عربی تحت عنوان مدخل الی علم الجمال اسلامی از عبدالفتاح رواس ...

دراین رساله طرح مرکز کرمان شناسی به عنوان مکانی برای زدودن غبار غربت و فراموشی از گذشته کرمان و شناساندن این سرزمین کهن با تمدنی چندهزارساله در سایتی مابین بافت تاریخی کرمان و تپه ای باستانی که بر فراز آن قدیمی ترین مامن در کرمان-قلعه دختر-قرار گرفته مورد نظر بوده است. پس از تصویرسازی گذشته سرزمینی که این سایت بر گستره آن نقش بسته و پی بردن به پیشینه تاریخی، فرهنگی و اجتماعی آن و پهنه فعالیت مر...

پَشتونوالی را ایدئولوژی و نظامنامه ی قبیله ای قوم پشتون دانسته اند که تمامی وجوه حیات قومی ایشان را هدایت کرده است. لذا مطالعه مفاهیم و محتوی آن برای شناخت شیوه و محیط زندگی آنها اهمیت می یابد. با وجود این، عواملِ فرهنگ قومی موثر بر محیط انسان ساختِ افغانستان که تکثر فرهنگی مشخصه بارز آن است کمتر مطالعه شده است. لذا سعی شده با تشریح پشتونوالی به تعیین اثر آن بر الگوی معماری خانه ی قلعه ای پشتون ها...

چالشتر در فاصله شش کیلو¬متری در غرب مرکز استان چهار¬محال و بختیاری و در مسیر شهرهای سامان و بن قرار گرفته¬ است. مجموعه بناهای تاریخی چالشتر از دوران صفویه شکل گرفته و در دوره¬های بعد به ویژه قاجاریه تکمیل شده است و متشکل از بقایای بارو، منزل و سر در خانه خان موسوم به قلعه چالشتر، خانه ستوده، خانه آزاده، خانه اسحاقی¬ها، خانه منزوی، خانه گله¬داری، و خانه طالب¬زاده و مسجد جامع است. مجموعه بناهای ی...