هدف اصلی نوشتار حاضر مطالعه تاریخ اجتماعی عصر صفویه با توجه ویژه به موضوع مهدویت و منجی‌گرایی است.اهمیت این موضوع به این امر باز می‌گردد که این اندیشه در آن روزگار به شکلی پررنگ‌تر و در سطح گسترده حیات اجتماعی مردم مطرح شد؛ چه از روزنه اندیشه‌ای فقیهانه که از سوی مذهب تازه رسمیت‌یافته تشیع تغذیه و تقویت می‌شد و چه از روزنه آنچه مدعیان نجات‌بخشی در آن روزگار در جستجوی آن بودند.نویسندگان می‌کوشید...

هدف این پژوهش، بیان اهداف مشترک عاشورای حسینی و قیام مهدوی در رهیافت روایی است. مقصود از رابطه ی عاشورا و مهدویت، پیوندی است که میان این دو عنصر اساسی در هدف وجود دارد، که با عنصر «غدیر» هویت مکتب امامت را می سازند. روش این تحقیق، توصیفی تحلیلی است، که با بهره گیری از روایات و ادعیه(دعای ندبه، زیارت عاشورا و زیارت ناحیه ی مقدسه) در صدد پاسخ به سؤال اصلی تحقیق است. قیام جهانی مهدی موعود(عج)، مکم...

دین یکی از ارکان مهم فرهنگ ساز است که در طول تاریخ در ساختار و تکامل فرهنگ جوامع نقش مهمی ایفا نموده است. فرهنگ مهدویت می تواند به عنوان یکی از اصول مهم مذهب شیعه، در عرصه فرهنگی- اجتماعی جامعه شیعی- اسلامی مورد طرح و بسط قرار گیرد. این باور مترقی شیعه، آموزۀ دینی همه جانبه ای است که ظرفیت گسترده ای برای هدایت دینی- فرهنگی انسان معاصر دارد. امروزه مکاتب منحرف نوظهور در غرب مانند لیبرال- دموکراس...

یکی از آموزه های اساسی در مذهب تشیع آموزه مهدویت می باشد که با توجه به رسمی شدن مذهب تشیع در عصر صفوی تأثیر و تأثرات مختلفی را در جامعه شیعی عصر صفوی باعث گردیده است. بررسی مسائل مختلف درباره مهدویت مبنای پژوهش حاضر گردیده است تا مشخص کند طبقات مختلف جامعه اعمّ از پادشاهان، عالمان دینی و مردم در عصر صفویه چه نگرشی نسبت به مسأله مهدویت موجود در تشیع داشته اند. در این پژوهش پس از معرفی دوران صفوی...

در جهان معاصر و در پی تجدید حیات اندیشة اسلامی، که یکی از دستاوردهای انقلاب مبارک اسلامی در ایران است، توجه به موضوع مهدویت در حکم عصارة کتاب خداوند و عترت پیامبر اکرم(ص) و قلة بعثت انبیای عظام(س) به‌طرز چشمگیری رو به افزایش است. این جریان به توجه به نشانه‌های ظهور در جامعة معاصر دامن زده است. تتبع در آیات و روایات مربوط به نشانه‌های ظهور و دورة آخرالزمان و تلاش برای استخراج راهبردهای اساسی شی...

موضوع دینی و تاریخی «مهدویت» از موضوعات ارزشمندی است که از سده‌های آغازین ادبیات فارسی دری تا به امروز به طور گسترده و البته با نگاه‌های مختلف و متفاوت مذهبی، تاریخی و فرهنگی در ادبیات فارسی منعکس شده است. این مقاله سیر این موضوع را در ادب فارسی دوره‌های گوناگون و از دید شاعران و برخی نویسندگان مذاهب اسلامی تا آغاز پیروزی انقلاب اسلامی به‌اختصار بررسی می‌کند و در این سیر تاریخی و با توجه به امن...

هدف از انجام این پژوهش، بررسی فلسفه مهدویت و دلالت های تربیتی آن درابعاد اخلاقی و اجتماعی است. از جمله دغدغه های هر نظام تربیتی این است که بتواند با استفاده از اصول و روش های تربیتی پویا، خود را از موقعیت ایستا خارج نماید. بهره برداری از دلالت های تربیتی مهدویت یکی از زمینه های مهم برای رسیدن به این هدف می باشد. روش پژوهش حاضر تحلیلی است که از رویکردهای پژوهش کیفی محسوب می شود. یافته های تحقیق...

نگاه علمی و فرامذهبی به مسئله ی مهدویت چهره ای درخشان و تابناک از آینده ای روشن برای بشریت تصویر می کند. از آنجا که باور مهدوی برشی از امامت بوده و در همه بدنه ی حکومت اسلامی حضور دارد، تبیین الگوی تربیتی اعتقاد به مهدویت ضروری می نماید تا در پرتو آن منتظر تکالیف رفتاری خویش را تمییز دهد. در منشور تربیتی منتظر، بین میزان اعتقاد به امام زمان و رفتار منتظر ارتباط مستقیمی نهفته است و هر چه منتظر ا...

اندیشۀ مهدویت یا ظهور موعود تاکنون یکی از مسائل مهم و اساسی در ایران دورۀ اسلامی بوده ‌است؛ اما این مسئله طی تاریخ دچار آسیب‌های فراوانی، ازجمله ظهور مدعیان دروغین شده و جامعۀ اسلامی را با مشکلاتی روبه‌رو ساخته است. این موضوع حتی تا دورۀ معاصر نیز تداوم داشته؛ چنان‌که در دورۀ قاجار نیز نمونه­هایی از آن گزارش شده است. سیدمحمد کلاردشتی یکی از این مهدیان دروغین بود که در سال 1309ق/ 1892م، ادعای خو...

با میدان دادن به برخی اهل کتاب تازه مسلمان در نقل قصص و روایات دروغینی که ریشه در خرافات و اوهام اهل کتاب داشت و غالباً به پیامبر(ص) و صحابه منتسب می شد، اسرائیلیات در متون اسلامی شکل گرفت. بیشتر صحابه و تابعان بدون توجه به مبانی تشخیص روایات صحیح از دیگر سخنان، به گفتارهای ناقلان اسرائیلیات اعتماد کردند و بخش چشم گیری از مصادر روایی به ویژه اهل سنت- سرشار از اسرائیلیات شد. این اخبار پس از ورود ...