در دوره قاجار، شعر بازگشت به اوج خود رسید. در این عصر، شاهان قاجار، شعر مدحی را در خدمت دستگاه تبلیغاتی خود در آوردند و شاعران نیز به پیروی از استادان سبک خراسانی، به قصاید مدحی توجه بیشتری کردند. در این میان، ابونصر فتح الله خان شیبانی، (1241- 1308 هـ. ق ) وضعی دیگر گونه داشت. او که در ابتدا در خدمت محمد شاه و ناصر الدین شاه قاجار بود و قصایدی در مدح آنها سروده بود، به هنگام جلوس ناصرالدین شاه...

در مقالۀ پیش رو، برای بررسی نقش زنان حرم سرا در اصلاحات دورۀ ناصری، با بهره گیری از رویکرد انتخاب عقلانی به مثابۀ یکی از نظریه‎های عمومی جامعه‎شناسی تاریخی، به توصیف استدلال های ارائه شده از سوی زنان حرم‎سرا، در مخالفت با سه بازه اصلاحی 1264-1267 (اصلاحات میرزا تقی خان امیرکبیر)؛ 1275- 1278 (اصلاحات شخص ناصرالدین شاه)؛ 1287-1290 (اصلاحات میرزا حسین خان سپهسالار) پرداخته ایم. این مقاله، با نقد ن...

در این مقاله نمایش ها و نمایشواره های عصر ناصری از منظری جامعه شناسی بررسی شده اند. هدف از این تحقیق دریافت دو مسئله است: یکی درک چگونگی تأثیر این نمایش ها در تکوین فضایی که به تماشاگران آن مجال رهایی موقت از شرایط سخت و استبدادی آن زمان را می داد و دیگر پاسخ به این سئوال که ناصرالدین شاه در مقام نمایندة قدرت مسلط در پدید آمدن این شرایط، چه نقشی داشته است. چارچوب نظری این مقاله نظریة کارناوال ب...

در دوره قاجار شعر بازگشت به اوج خود رسید. در این عصر شاهان قاجار شعر مدحی را در خدمت دستگاه تبلیغاتی خود در آوردند و شاعران نیز به پیروی از استادان سبک خراسانی به قصاید مدحی توجه بیشتری کردند. در این میان ابونصر فتح الله خان شیبانی، (۱۲۴۰ - ۱۳۰۸ ه. ق) وضعی دیگر گونه داشت. او که در ابتدا در خدمت محمد شاه و ناصر الدین شاه قاجار بود و قصایدی در مدح آنها سروده بود، به هنگام جلوس ناصرالدین شاه بر تخ...

تاریخ جدید آسیا، تاریخ نفوذ تمدن جدید مغرب در فرهنگ کهن مشرق زمین است. در ایران نیزمانند بقیه جوامع آسیایی پیش از آنکه تحول ذهنی درباره تجدد به وجود آید ابتدا با مظاهر تمدن غرب آشنایی صورت گرفت. این آشنایی ابتدا در میان هیات حاکمه به وجود آمد و اشخاصی چون عباس میرزا وامیرکبیر سعی کردند که در جنبه های مختلف کشور آن را اجرا نمایند که در آغاز تا حدودی موفقیت کسب نمودند. اما از آنجا که ویژگی اصلی ح...

هدف: هدف این نوشتار بررسی سنت شکار به عنوان یکی از رسوم مورد علاقه حکام قاجار است. سنت شکار در سیر پادشاهی ایران در قبل و بعد از اسلام تا زمان تأسیس سلسله پهلوی، ازجمله آداب و رسوم پادشاهان و در مقام نظر، از الزامات مقام شاهی بوده و یکی از صفات لازمه پادشاهان به شمار می آمده است. بااین حال فرض بر این است که خوش گذرانی و صرف اوقات فراغت در شکارگاه ها یکی از علل اصلی توجه شاهان قاجار به امر شکار ...

در میان کارکردهای مختلف دوربین عکاسی در قرن نوزدهم در ایران، از همان ابتدا مسئله عکاسی از زنان و مغایرت آن با شیوه های بازنمایی در غرب به عنوان یک مسئله فرهنگی مطرح شد. ترس از قرارگیری زنان در مقابل دوربین عکاسی، عکاس نامحرم وافتادن عکس های آنها به دست دیگران، عکاسی از زنان را غیرممکن جلوه می داد. تفنن و موضع برتر ناصرالدین شاه، اولین گام ها را در جهت شکستن این تابوی فرهنگی برداشت و عکاسی او از...

بررسی مسائل اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی که از جمله اصول تمدنی کشور محسوب شده یک ضرورت علمی است و متأسفانه تاریخ­پژوهان کمتر به موضوعات اقتصادی، اجتماعی پرداختند. برنامه­ها و کارکردهای اقتصادی دولت­های قاجاری نسبت به دوره قبل از آن از ویژگی منحصر به فردی برخوردار است. زیرا رقابت روس و انگلیس برای تصرف منابع ایران و تأثیرپذیری دولت­ها از مناسبات بین­المللی، کشور را در شرایط نوین اقتصادی و سیاسی قرا...

سرشماری از جمله مظاهر جنبش ترقی خواهی جهت اصلاح نظام مالیاتی عصر ناصری بود. پژوهش حاضر با استناد به کتابچه "مجموعه ناصری" و مقایسه آن با دیگر منابع روند افزایش و کاهش جمعیت شهری و روستایی و همچنین ساخت جغرافیای جمعیتی محلات مرکزی و رویکرد شغلی و مذهبی اهالی شهر را بر اساس سرشماری مورد توصیف و تحلیل قرار دهد. در این پژوهش نشان داده می شود پس از هجوم مغولان به قم و تخریب آن و درنتیجه کاهش جمعیت ا...

در دوره قاجار، شعر بازگشت به اوج خود رسید. در این عصر، شاهان قاجار، شعر مدحی را در خدمت دستگاه تبلیغاتی خود در آوردند و شاعران نیز به پیروی از استادان سبک خراسانی، به قصاید مدحی توجه بیشتری کردند. در این میان، ابونصر فتح الله خان شیبانی، (1241- 1308 هـ. ق ) وضعی دیگر گونه داشت. او که در ابتدا در خدمت محمد شاه و ناصر الدین شاه قاجار بود و قصایدی در مدح آنها سروده بود، به هنگام جلوس ناصرالدین شاه...