در این رساله سعی شده تا روابط سیاسی-اجتماعی غزنویان و سلجوقیان از نبرد دندانقان تا پایان سلطنت بهرامشاه غزنوی (552-431 ه.ق) مورد بررسی قرار گیرد. به عنوان پیش درآمد، نخست روابط طرفین پیش از نبرد دندانقان بررسی شده است این دوره غزنویان در اوج قدرت، به دلیل استبداد بیش از حد سلطان محمود و به ویژه سلطان مسعود، مجال قدرت یابی را به سلجوقیان دادند. روابط سیاسی غزنویان و سلجوقیان از سال 431 تا 552 ه....

آغاز قرن چهارم هجری مصادف با ضعف خلافت عباسی و شروع تجزیه امپراطوری عباسی بود. ترکان بعد از ورود به جامعه اسلامی با زور شمشیر قدرت را به دست گرفتند، اما از آنجا که آنان فاقد تفکر سیاسی منسجمی بودند تا حکومت خود را بر اساس آن استوار و توجیه پذیر نمایند، بنابراین به پذیرش بنیادهای سیاسی اندیشه ایرانی و اسلامی روی آوردند. از یک طرف با انتساب خود به سلاطین ساسانی اندیشه شه مداری ایرانیان را اعمال ک...

این مقاله در پی پاسخ به این سؤال است که چرا روحانیت علی رغم همراهی با جنبش های مردمی، به ویژه مشروطه، از پذیرش جمهوری و همراهی با آن سرباز می زده و با آن ابراز مخالفت می کرده است؟ در پاسخ به این پرسش، این مقاله با رهیافتی تاریخی خواهان رسیدن به این نتیجه است که جامعه ایران، از جمله روحانیون، با توجه به تجربه های حاصله از جمهوری انقلابی فرانسه، جمهوری آتاتورک و نهایتاً جمهوری مورد نظر مارکسیست ها...

یکی از قواعد مسلم و مهم فقهی، قاعده سلطنت(تسلیط) است. به موجب این قاعده، انسان نسبت به مایملک خود، سلطه و در نتیجه، حق تصرف دارد. موضوعی که در این ارتباط مطرح و موجب اختلاف میان فقها و نیز حقوقدانان شده، امکان شناسایی حق انسان بر نفس به موجب قاعده سلطنت است. سوال  مشخص در این راستا این است که آیا می توان حق انسان بر نفسش را به موجب قاعده سلطنت(تسلیط) توجیه و تبیین کرد یا اینکه باید در پی ارائه ...

تاسیس سلسله قاجار همزمان با دو رخداد است که عبارتند از توجه مجدد به مذهب تشیع به عنوان دین رسمی کشور از سوی حاکمان قاجار و قدرت گیری روحانیون با تفوق مکتب اصولی بر اخباری که پیشرفت آن در طول دوران قاجاریه از قدرت نهاد سلطنت می کاست بنابراین شاهان قاجار توجه به مسائل مذهبی را برای جلب توجه روحانیون و مردم مدنظر قرار دادند. مردم نیز با آگاهی از کارآمدی مذهب در مواردی از آن برای مقابله با دولت و پ...

توانایی یک اراده در ایجاد مالکیت برای دیگری همواره منشأ اختلاف میان فقها بوده است. عده‌ای از فقها آنچنان قدرتی به اراده یک نفر می‌دهند که بتواند مالی از اموال خود را داخل در ملکیت دیگری نماید این درحالی است که برخی دیگر  به سختی در مقابل این نظر ایستادگی می‌نمایند. با بررسی کتب فقهی مصادیقی مانند وصیت و وقف را می‌توان مشاهده نمود که به شدت این اختلافات دامن زده است، به گونه‌ای که برخی از فق...

هنر هخامنشی هنری درباری است که هدف آن نمایش اقتدار شاهان در زمینه های گوناگون هنری است. استفاده شاهان از هنر برای نمایش پایداری و قدرت پادشاهی بهترین رسانه به مخاطبان و مردمانی بود که درقلمرو پهناور هخامنشی ساکن بودند. در نتیجه پژوهش در نمادهای قدرت و تغییر و تحولات نمادهای پادشاهی در هنر هخامنشی؛ در شناخت تمدن، هنر، دین، اساطیر و اعتقادات هخامنشیان کمک نموده و اهمیت هنر را در رازگشایی برخی ناگ...

شاهنشاهی هخامنشی بزرگترین امپراتوری زمان خودش بود که در راس دستگاه حکومتی آن، شاه قرار داشت که مقامش موروثی بود. جانشینی هم چنان یکی از پیچیده ترین مسائل تاریخ هخامنشیان بود که این واقعیت را، شمار قابل توجهی قتل های سلطنتی آن زمان ثابت می کند. سلطنت هخامنشی نظام سلطنتی مشروطه به معنای عام نبوده است. زیرا مبارزه بر سر جانشینی را در هنگام جانشینی های تدارک دیده شده هم به وضوع می توان دید. حکو...

نوارهای سلطنتی به عنوان یکی از مهم‎ترین عناصر نمادین برای تعیین جایگاه پادشاهان و درباریان، در هنر دوره‎های سلطنتی ایران کاربردی ویژه داشته‎است. این مقاله در پی آن است که با بررسی نوارهای سلطنتی، از زمان مادها تا پایان دورۀ ساسانی، سیر تکامل این نوارها را توضیح دهد. برای نیل به این هدف، نقش‎های نواردار از زمان مادها تا پایان دورۀ ساسانی مورد مطالعه قرارگرفت و سیری منطقی و تکاملی در آن مشاهده شد...