باغ ایرانی پدیده‌ای تاریخی است که شناخت آن تنها به آگاهی داشتن از سیر تحول باغ‌سازی و اطلاعات شکلی و سبکی محدود نمی‌شود. باغ ایرانی محتوایی دارد و  براساس خیالی پدید آمده است.  خیال باغ ایرانی چیست و چه نسبتی با کالبد آن دارد؟  آیا می‌توان از تنوعات شکلی و ساختار یگانه باغ ایرانی سخن گفت؟ گستره تاریخی و جغرافیایی بسط باغ ایرانی چیست؟ مهم‌تر اینکه با کدام پیش‌فرض‌های متقن می‌توان به تحقیق در موض...

باغ، فارغ از شکل معمارانۀ آن، یکی از مفاهیم کلیدی در تاریخ هنر ایران از دوران باستان تا عصر اسلامی به شمار می آید؛ به گونه ای که در شکل دهی به فرم، مضمون، موضوع و محتوای بسیاری از آثار هنری در هنرهای مختلف، از جمله معماری این سرزمین، نقشی محوری و تعیین کننده داشته است. هدف پژوهش حاضر بررسی این مفهوم و جنبه های تعیین کنندۀ آن در هنر و فرهنگ دورۀ صفوی است. مسئله این است که باغ در جایگاه مفهوم فکر...

زمینه و هدف: تغییرات اقلیمی که یکی از ابعاد آن کمبود آب ناشی از کاهش بارندگی، افت سطح آب­های زیرزمینی و خشک شدن قنات­ها می باشد، موجب نابودی پوشش گیاهی برخی از باغ­های تاریخی ایران در نواحی گرم و خشک شده است. در این پژوهش تلاش شده تا با ادغام اصول خشک منظرسازی و باغ ایرانی، الگویی برای باززنده سازی پوشش گیاهی در این باغ­ها، با حفظ اصالت استخراج گردد تا به دنبال اجرای این الگو، این باغ­های تاریخ...

پارک ها به عنوان عمده ترین فضای سبز شهری نقش بسیار مهمی در زندگی اجتماعی و مراودات فرهنگی شهرنشینان دارند. این نوشتار در پی چگونگی راه یابی این فضا در ساختار شهرهای کشور و نسبت آن با باغ، که مفهومی شناخته شده و عمیق در فرهنگ ایرانی است، می باشد. بدین منظور تحولاتی که از ورود واژه پارک و اطلاق آن به برخی از باغ های دوره ناصری آغاز، و به پیدایش اولین نمود های امروزی آن منتهی گشته، مورد بررسی قرار...

باغ و باغ‌سازی متضمن معانی بسیاری در فرهنگ ایرانی است، به‌طوری‌که عالم ایرانی همواره آکنده از مظاهر باغ و طبیعت بوده است. باغ ایرانی را می‌توان زیباترین محصول منتج از اصول زیبایی‌شناسی و طبیعت‌گرایی فرهنگ ایرانی دانست که مفهوم آن در بسیاری از هنرهای این سرزمین نظیر سفالینه، کاشیکاری، قالی‌بافی، موسیقی، شعر، ادب فارسی و نگارگری متجلی شده است. از این میان هنر نگارگری یکی از مهم‌ترین جولانگاه‌های ...

باغ ایرانی در دوره گورکانیان که به دلایل و شرایط خاص سیاسی، تبادل فرهنگی ایران و هندوستان رو به فزونی نهاد، به همراه دیگر محصولات فرهنگی و هنری با سفر به کشور هندوستان دچار تحولاتی شد. این تغییرات را می توان در سه دسته مورد بررسی قرار داد : شرایط سیاسی و اجتماعی متفاوت، موقعیت جغرافیایی خاص و بستر فرهنگی و تمدنی هند. این پژوهش یکی از عوامل این تغییرات یعنی تأثیر «ذوق و سلیقه» مردمان هند بر باغ...

مازندران به واسطه برخورداری از مواهب طبیعی در طی اعصار گذشته محمل مناسبی برای باغ سازی بوده است. در دوره صفوی و حکومت شاه عباس، این منطقه برای شکار و گذراندن قشلاق از اهمیت خاصی برخوردار گشت و باغ های زیادی در این ناحیه احداث شد. شهر ساری نیز به عنوان مرکز سیاسی آن دوره، باغ هایی داشت که عدم شناخت آن ها به دلیل فرسایش طبیعی، توسعه شهرها و ادغام باغ ها در بافت شهر و تغییر کاربری آن ها، موجب مهجو...

باغ فتح‌آباد در کرمان نمونه‌ای از باغ‌های ایرانی دورۀ قاجار است که کمتر مورد توجه قرار گرفته‌اند. این باغ در عین پایبندی به شاخصه‌های اصیل باغ ایرانی، در کلیت و اجزا با ساختار کلاسیک باغ ایرانی تفاوت‌هایی دارد. در سال ۱۳۹۴ این باغ بعد از دهه‌ها بی‌توجهی و زمانی که کاملاً رو به نابودی می‌رفت، مرمت و به روی عموم بازگشایی شد. امروز در بازدید از این باغ خوانش این باغ به‌مثابۀ باغی ایرانی و مطابق با ...

در اواخر سدۀ نهم در بطن تجریدگرایی نقاشی ایران تمایلی آشکار به بازنمایی جهان محسوس زاده می شود. گرایش به واقع گرایی که ابتدا در نگارگری مکتب هرات و در نگاره های بهزاد پدیدار شد همچون خط پیوسته ای آثار هنرمندان اواخر سدۀ نهم و دهم ه.ق را به هم پیوند می دهد. با انتقال بهزاد به تبریز هنرمندان نگارگری مکتب دوم تبریز به پیروی از سنت بهزاد، بی آنکه با بینش آرمانی هنر نقاشی قطع رابطه کنند، نگاهشان را ...

باغ ایرانی در تاریخ هنر باغسازی جهان با سبک و هویت خاص خود شناخته می شود؛ که در برابر هجوم های سیاسی پایدار مانده و تبدیل به سنت شده است. این در حالی است که باغسازی در هند به میزان زیادی از سنت باغسازی ایرانی متأثر شده، اما به علت تأثیرات پس زمینه های مغولی، بستر و اقلیم هند تفاوت هایی با نمونه ایرانی داشته و هویتی هندی یافته است. در این میان اهمیت بررسی جایگاه آب به عنوان مطبوع ترین خصوصیت مشت...