بر اساس شواهد موجود، اطلاعاتی‌که ما از جریان تاریخی فهم قرآن داریم چیزی جز تفسیرهای متعدد و مختلف از کلام الهی نیست که در واقع بر مبنای قواعد رایج در عرف و نظم خطی و طولی حاکم بر متون بشری بروز یافته‌اند. تمرکز صرف بر این امر از یک‌سو، مخاطب قرآن را از واقعیت متن و نظم فراخطی و حلقوی آن دور ساخته؛ از سوی دیگر، سبب پیدایش توجیهات نامناسب و وجوه بعیده را در ربط‌دهی و پیوند آیات و سوره‌ها با یکدیگ...

به نظر می رسد درطول سیزده قرن اسلوب غالب بر تفسیر، تفسیر ترتیبی بوده است و مفسران تا قرن چهاردهم به تفسیر موضوعی که اسلوب دیگری در تفسیر است، عنایت کمتری داشته اند. این در حالی است که تفسیر موضوعی ممکن است از نظر اصطلاح، اصطلاحی نو ظهور باشد ولی اصل آن از زمان نزول قرآن و همراه تفسیر ترتیبی وجود داشته است. این مطلب از روایات و بیانات پیامبر6و ائمه معصومین:که منشاء علم تفسیر هستند و بیانات ایشان...

چکیده قرآن کریم مهمترین منبع استنباط احکام شرعی به شمار می رود که بر اساس آیات و روایات متعدد جامع هم? احکام شرعی است که بشر به آن نیاز دارد ؛ ولکن تاکنون مفسران آیات الاحکام و فقیهان تنها از بخش محدودی از آیات و احکام فقهی و شرعی این کتاب الهی استفاده کرده اند ، و این در حالی است که دائر? آیات و مباحث فقهی قرآن بسیار فراتر از آن چیزی است که تاکنون در این منابع مطرح شده است و یکی از راههای عمد...

 تاریخ ظاهر و باطن آیات قرآن و دیدگاه‌هاى گوناگون در این زمینه مورد بررسى و نقد قرار گرفته است. باور به بطون و ژرفاى معناى چند لایه قرآن از حقایق برگرفته از خود قرآن و معارف اهل بیت(ع) است که در شمار مبادى فهم قرآن قرار دارد و در گذر تاریخ تفسیر، رویکردهاى گوناگونى را برتافته است. نویسنده در آغاز از رویکردهاى سه گانه، ظاهرگرایى از نوع سنّتى و مدرن، بطون گرایى و اخبارى‌گرى در تاریخ تفسیر قرآن یاد...

وحدت موضوعی سوره های قرآن کریم، یکی از مباحثی است که در سالهای اخیر، تلاش های بسیاری از پژوهشگران حوزه علوم قرآنی را به خود معطوف کرده است و کوشیده اند تا به موضوع واحدی که در سراسر آیات سوره جریان دارد پی ببرند.لکن هر کشفی در این خصوص که تنها با تعقل واندیشه در آیات کریمه ویافتن نسبت آنها با هم بدون استمداد از روایات اهل بیت ? حاصل شده باشد، متقن نبوده و در زمره برداشت شخصی و تفسیر به رأی تلقی...

سوره یس (سوره سی و ششم قرآن) یکی از مشهورترین و پرکاربردترین سوره های قرآن کریم است. بنا بر باور «نظریه هدفمند بودن سوره های قرآن کریم» و «نظریه وحدت موضوعی سوره های قرآن»، باید آیه یا آیاتی محوری در این سوره وجود داشته باشد که بتوان گفت آیات دیگر، حول محور آن سامان یافته اند. در بخشی از آیه 12 این سوره چنین آمده است: "وَکُلَّشَیْءٍأحْصَیْنَاهُفِیإِمَامٍمُبینٍ: وهمهچیزرادرنسخه ایآشکار،بهطورفراگیربرشمرده ایم". نظ...

 منظومه عرفانی شیخ صنعان و دختر ترسا یکی از دو منظومه ی مستقل فارسی از داستان معروف شیخ صنعان است که محمد وحدت هندی،  شاعر و عارف قرن 13ه، با استفاده از روایت شیخ فریدالدین عطار نیشابوری در منطق الطیر سروده است. منظومه ی دیگر از میرزا ابراهیم نادری کازرونی، شاعر هم دوره ی وحدت است.  منظومه ی وحدت هندی در 2800 بیت در قالب مثنوی بر وزن خسرو و شیرین نظامی است. وحدت در جای جای این مثنوی ارزشمند از...

ترجمه های قرآن کریم ابزار مهمی برای فهم صحیح مفاهیم آیات قرآن و هدایت انسان ها بوده و از مهم ترین زمینه ها جهت نقد و بررسی در مطالعات اسلامی به شمار می روند . وجود اختلاف در ترجمه های قرآن در عین وحدت آیات و یگانگی حقیقت ، بیانگر تآثیر غیر قابل انکار خصوصیات مترجم همچون میزان تخصص، علم و افکار او در ترجمه است که گاهی سلایق و اغراض شخصی مترجم نیز در آن دخیل شده و حاصل آن ترجمه ای خواهد بود که با...

فهم گزاره ها و مسائل هر علمی بر مبانی و قواعد خاصی استوار است که در اصطلاح، «منطق فهم» نامیده می شود. پژوهش حاضر که درصدد بررسی منطق فهم روایات تفسیری در المیزان است، آن را از نظرگاه مفسّر بزرگ، علامه طباطبایی(ره)، در بعد مبانی عقلی به تحقیق کشیده و منطق مذکور را در حوزه عصمت اهل بیت(علیهم السلام) در فهم و تفسیر قرآن، عدم تعارض آن با مسلمات عقلی، زبان عرفی داشتن روایات تفسیری، وحدت منشأ در آیات ...