شهرستان گناوه با مساحتی در حدود 1837 کیلومتر مربع در فاصله 165 کیلومتری شمال غربی بوشهر، در ساحل شمالی خلیج فارس واقع شده است. اطلاعات ما از دوره پیش از تاریخ استان ساحلی بوشهر بسیار کم است. و معدود بررسی هایی که تاکنون در این منطقه انجام شده، روشمند نبوده و هدف خاصی را دنبال نکرده است، بجز در دوره پارینه سنگی که تحقیقاتی صورت گرفته است. لذا ما با بررسی روشمند محوطه ای در این منطقه سعی در شناخت...

کوه خواجه تنها برجستگی سنگی دشت سیستان است که در 30 کیلومتری زابل قرار گرفته است و در آن آثاری از دوره های پارینه سنگی تا اواخر اسلامی وجود دارد. مهمترین آثار تاریخی موجود در این کوه مربوط به دوره ی اشکانی و ساسانی است که کهندژ در راس همه ی آنها قرار دارد. تزئینات موجود در کهندژ کوه خواجه در تاریخ هنر ایران اهمیت بسیار زیادی دارد. تزئیناتی شامل نقاشی ها، گچبری ها و تزئینات گلی که این نوع تزئینا...

از دوران کهن بشر به این حقیقت پی برده بود که کوهستان نقش مهمی در تولید آب و باران دارد و منابع آب و تراوش آنها بصورت چشمه در کوهها به وفور یافت می شد. آب چنانکه می دانیم پیوند تنگاتنگی با شکل گیری تمدن ها داشته است. نطفه ی شکل گیری و جایگاه ویژه ی کوه و کوهستان در ذهن بشر گذشته را باید در این امر جستجو کرد. علاوه بر این پناهگاههای سنگی متعدد و غار های مسکونی که از رهگذر فعالیت های باستان شناسی ...

در بوجود آمدن و گسترش یافتن محیطهای شهری عوامل مختلفی مؤثرند که بی شک در میان آنها، عوامل جغرافیایی و زیست محیطی مهمترین نقش را دارند. دشت توس یا کشف رود که شهر ویران شده تابران توس در آن واقع شده است با توجه به برخورداری از مجموعه ای از عوامل مطلوب زیست محیطی از جمله منابع آب فراوان، وجود چشمه سارها و رودهای فصلی، هوای مساعد، خاک حاصلخیز، پوشش غنی گیاهی و مراتع سرسبز، موجبات جلب توجه و اقامت ج...

تپه کهنه پاسگاه یکی از محوطه های باستانی حوزه سد خداآفرین است که در استان آذربایجان شرقی قرار دارد. این محوطه در طی دو فصل مورد کاوش و بازنگری قرار گرفت. از جمله اهداف کاوش های فصل اول اقدام به انجام کاوش های افقی و نیز لایه نگاری به قصد شناسایی ادوار مختلف فرهنگی موجود در محوطه و هدف از کاوش های فصل دوم بازنگری و کاوش های گسترده تر در راستای تائید و تکمیل فرضیات ارائه شده در فصل قبل بود. همانط...

حوضه آبریز رودخانه ابهر، منطقه‌ای مهم در مطالعات باستان‌شناسی حاشیه شمال غربی فلات مرکزی، غرب و شمال غربی ایران به شمار می‌رود. مطالعه و شناخت این منطقه، با توجه به قابلیت‌های زیست محیطی و موقعیت جغرافیایی‌اش، در درک روابط منطقه‌ای و بر هم‌کنش‌های فرامنطقه‌ای میان مناطق جغرافیایی - فرهنگی یاد شده، بسیار مهم و درخور توجه است. با این وجود، تاکنون توجه چندانی به مطالعات باستان‌شناسی منطقه نشده و د...

مطالعات باستان شناسی منطقه ی زاگرس مرکزی به دلیل داشتن ویژگی های جغرافیایی و زمین ریخت شناسی ویژه، کوه های مرتفع و دشت های میان کوهی بزرگ وکوچک و ایجاد بستر مناسب برای تشکیل استقرارگاه ها در دوران مختلف، اهمیت خاصی دارد. مطالعات متعدد و محوطه های بسیار زیاد در این منطقه این سوال را در پی دارد که روند افزایش و یا کاهش جمعیت در این منطقه چگونه بوده و منطقه تا چه حد در سامان دهی این جمعیت مؤثر بود...

    الهه ها و نیروی مؤنث در اسطوره ها از جایگاه مهمی برخوردارند و در دهه های اخیر مورد توجه بسیاری از محققان بوده اند. یکی از تجلی های نیروی مؤنث، « الهه ی مادر» یا « الهه ی زمین» یا «مادرکبیر» است که در دورانی طولانی از زندگی بشر- احتمالاً از عصر پارینه سنگی تا عصر مفرغ- برای مردم بسیاری از تمدن های قدیمی شناخته شده بود و به ویژه در دوره هایی که انسان به شدت به زمین وابسته بود ستایش می شد. الهه...

محوطه کول تپه جلفا با مساحت 4-6 هکتار و ارتفاع 19 متر از سطح زمین های اطراف در ضلع غربی شهر هادیشهر (جلفا) در میان باغات حاصلخیز واقع شده است. اولین فصل کاوش های باستان شناختی در این محوطه برای پاسخ دادن به چندین سوال اساسی از جمله فرایند گذر از دوره مس و سنگی جدید به مفرغ قدیم، بررسی وضعیت محوطه در دوران شکل گیری و i فرهنگ کورا- ارس و نیز مشخص کردن وضعیت فرهنگی منطقه در دوران پیش از تاریخ و آغ...

دوران قاجار به واسطه ویژگی های منحصربه فردش یکی از مهم ترین  ادوار تاریخ هنر ایران محسوب می شود. از مهم ترین تحولات هنری این دوران تکثیر مکانیکی تصویر به مدد دو ابزار تکنولوژیکی جدید یعنی عکاسی و چاپ سنگی است که بواسطه ارتباط با غرب به ایران وارد شدند. این امر تغییرات شگرفی در هنر ایرانی ایجاد کرد و باعث شکل گیری جنبشی جدید در هنر ایران شد که گرایش بسیار به سوی یک هنر تصویری داشت. هدف این مقاله...