داستان‌های دده قورقود، به مثابه آئینه تمام‌نمای آمال، سجایا و خصایل مردمانی از قوم ترک در گذشته‌های دور است. به عبارت بهتر، داستان‌های دده قورقود، بخشی از یاداشت­های تاریخی ـ فرهنگی شاخه­ای از اقوام بزرگ ترک (قبایل اوغوز) محسوب می­شود که بررسی ابعاد اجتماعی آنها و کشف مضامین و مفاهیم هنجاری و ارزشی نهفته در آنها به لحاظ جامعه‌شناختی می­تواند پرتویی بر حیات اجتماعی اقوام ترک و نوع نگرش و سازمان...

نظریه های اجتماعی و سیاسی بر پایه مبادی فرانظری خود که دلالت بر هستی شناسی اجتماعی و نتایج معرفت ـ روش شناختی حاصل از آن دارد، بویژه در تاریخ معاصر به اردوگاههای مختلف عینیّت گرایانه و ذهنیت گرایانه تقسیم شده و بدین ترتیب، قرائتهای مختلف از رابطة فرد ـ جامعه و ساختار و کارگزار را عرضه کرده اند. درمقابل فرانظریه های انتقادی که درصدد فرارفتن از تقابل عینیت گرایی ـ ذهنیت گرایی در مورد رابطة فرد ـ ج...

شیعیان امامی با بهره‌گیری از کارآمدی کارکرد‌های فرهنگی و رویکرد مسالمت‌آمیز خود در مواجهه با دیگر مذاهب و فرق، در فرهنگ سیاسی عصر ایلخانان، جایگاهی درخور توجه به دست آوردند. تسامح اعتقادی مغول‌ها و زوال مراکز سیاسی تندرو آن عصر نیز این زمینه را هموار کرد و این امکان را در اختیار پیروان امامیه قرار داد که میراث فرهنگی و اعتقادی خود را غنا بخشند. در این میان، تلاش برای تقویت کارکرد میراث کلامی خو...

مقاله حاضر در پی بررسی عدالت سیاسی از منظر قرآن کریم است که رسالت انبیا را اقامۀ قسط توسط مردم بیان می کند. با عدالت سیاسی از وجود توازن، رعایت قانون و توزیع مطلوب قدرت میان شهروندان سخن به میان می آید و ارزشی است که با فراگیرشدن آن، امور جامعه، در پیوند با قدرت، به تناسب در جای خود، قرار می گیرد و حقوق شهروندان به شایستگی ادا میشود. قرآن کریم، کتابی است برای همۀ زمان ها و مکان ها، راهبردها و خ...

اعتیاد به مواد مخدر یکی از دغدغه های جامعة ایرانی طی تاریخ آن محسوب می شود. پیدایش بعضی از انواع مواد مخدر و اشکالی از اعتیاد در ایران به قرون میانة تاریخ کشورمان بازمی گردد. پژوهش پیش رو به روش توصیفی ـ تحلیلی در پی پاسخ به این سؤال است که مصرف مواد مخدر در قرون میانة تاریخ ایران چه وضعیتی داشته است؟ یافته های پژوهش حکایت از آن دارد که انواع مواد مخدر و در رأس آن تریاک و حشیش در آن دوران با کا...

اعتیاد به مواد مخدر یکی از دغدغه های جامعه ایرانی طی تاریخ آن محسوب می شود. پیدایش بعضی از انواع مواد مخدر و اشکالی از اعتیاد در ایران به قرون میانه تاریخ کشورمان بازمی گردد. پژوهش پیش رو به روش توصیفی ـ تحلیلی در پی پاسخ به این سؤال است که مصرف مواد مخدر در قرون میانه تاریخ ایران چه وضعیتی داشته است؟ یافته های پژوهش حکایت از آن دارد که انواع مواد مخدر و در رأس آن تریاک و حشیش در آن دوران با کا...

مسجد به عنوان یکی از مهمترین نهادهای دینی – فرهنگی ایران در عصر قاجار، علاوه بر کارکرد دینی، دارای کارکردهای متنوع آموزشی، تربیتی، رسانه ای، قضایی، اجتماعی و سیاسی بود. با عنایت به این که تنوع نقش های مسجد متأثر از زمینه ها و شرایط اجتماعی بود، با بروز تغییرات اجتماعی که در نتیج? فرآیند اصلاحات در دور? قاجار به وجود آمد، باید انتظار داشت که آثار این تغییرات در کارکردهای مسجد هم که جایگاهی مهم د...

نظریه‌های اجتماعی و سیاسی بر پایه مبادی فرانظری خود که دلالت بر هستی‌شناسی اجتماعی و نتایج معرفت ـ روش‌شناختی حاصل از آن دارد، بویژه در تاریخ معاصر به اردوگاههای مختلف عینیّت‌گرایانه و ذهنیت‌گرایانه تقسیم شده و بدین ترتیب، قرائتهای مختلف از رابطة فرد ـ جامعه و ساختار و کارگزار را عرضه کرده‌اند. درمقابل فرانظریه‌های انتقادی که درصدد فرارفتن از تقابل عینیت‌گرایی ـ ذهنیت‌گرایی در مورد رابطة فرد ـ ج...

شواهد نشان می‌دهد میان وجود طبقات اجتماعی و وضعیت جوامع پیشرفته و در حال پیشرفت رابطه منطقی برقرار است و تحلیل طبقات اجتماعی یکی از راه‌های تحلیل راهبردی نظم و تغییر در جوامع مذکور است. در این میان به‌علت قرار گرفتن در عصر اطلاعات، دانش و فناوری، طبقه متوسط در مقایسه با طبقات دیگر از اهمیت مضاعفی برخوردار گردیده است. همچنین در عصر حاضر، اطلاعات، دانش و فناوری‌های نرم‌افزاری نقش مؤثری در امنیت‌س...

«بازار» در جوامع اسلامی و به ویژه شیعی مذهب، ارتباط نزدیکی با محافل دینی از قبیل حوزه‌های علمیه، مساجد و هیأت‌های مذهبی داشته است. این نزدیکی و آمیختگی تنها به همجواری کالبدی بازار و مسجد منحصر نمی‌شد، بلکه فراتر از آن، نوعی همبستگی و پیوند را میان بازاریان و روحانیون در صف‌بندی‌های اجتماعی ـ سیاسی تشکیل می‌داد. بسیاری از تحلیل‌گران داخلی و خارجی که دربارة مناسبات میان اقشار مختلف جوامع شیعی...